MEDIATIJDLIJN AMSTERDAMSE TRAM 1912
door Cees Pot
e-mail: ceespot@amsterdamsetrams.nl

1912

3 januari 1912
In verband met rioleringswerkzaamheden op de Mauritskade bij de Andreas Bonnstraat zullen met ingang van donderdag 4 januari de trams van lijn 3 richting Linnaeusstraat gedurende enige dagen de hele Sarphatistraat volgen.

11 januari 1912
Blijkens een bericht in “Het Centrum” zijn in aanwezigheid van de directies van de Amsterdamse, Haagse en Rotterdamse tram proeven genomen met het veiligheidstoestel “Protector”, in de handel gebracht door de gelijknamige maatschappij. De proef vond plaats in de Kruislaan, en het toestel was bevestigd op een auto. Het toestel werkt als volgt:
Voor op de auto bevindt zich een beugel, die, als hij in aanraking komt met een persoon, achteruit schuift en een veer in werking stelt, die dan een schaar in werking stelt die zich om de benen van de persoon sluit en deze in een zittende houding opneemt, terwijl tegelijk zich een net uitspreidt, waardoor hij niet op de grond kan vallen.
De gemeentetram stelt een tramwagen ter beschikking voor verdere proeven. Deze wagen zal, voorzien van het toestel, gewoon door de stad rijden.

25 januari 1912
In enkele tramwagens is een bakje opgehangen, bestemd voor gebruikte kaartjes, contramerken, halve “pasjes” en dergelijke. Bij het verlaten van de tram kan de passagier deze in het bakje gooien in plaats van ze op straat of op de wagenvloer te gooien. Het aldus verzamelde oud papier zal ten bate van liefdadige doeleinden worden verkocht.

31 januari 1912
Een verzoek van de christelijke gemeentewerkliedenbond om alsnog loonsverhoging te geven aan het rijdend personeel wordt op voorstel van de verzoekschriftencommissie niet aan burgemeester en wethouders ter afdoening gegeven, maar aangehouden.

2 februari 1912
Op initiatief van de tramdirectie is een wijziging in voorbereiding van de Algemene Politie Verordening, die het rijden met wagens en karren op de tramrails verbiedt, ook als er geen tram in de buurt is. Aanleiding hiervoor is dat veel voerlieden pas op het laatste moment voor de tram uitwijken, waardoor de tram vaart moet minderen, en dat door niet tijdig uitwijken reeds een aantal ongelukken heeft plaatsgevonden.. In 1909 heeft het raadslid Scheltema al geprobeerd tot deze wijziging te komen, maar zij werd toen door de burgemeester afgewezen.

14 februari 1912
Binnenkort is een voorstel van burgemeester en wethouders te verwachten, waarin zij de gemeenteraad voorstellen hen te machtigen tot de bouw van een derde tramremise, aan de Amstelveenscheweg.

17 februari 1912
Met ingang van maandag 19 februari zullen de hekjes aan de rechterzijde van de balkons van motorwagens die met bijwagen rijden niet meer gesloten worden. Deze maatregel was indertijd ingevoerd om de veiligheid van de passagiers te bevorderen, maar wordt nu niet meer nodig geacht.

24 februari 1912
In de Roetersstraat wordt ’s ochtends een vrouw door een tram van lijn 10 aangereden. Vrij ernstig gewond wordt zij voor eerste hulp naar het Kinderziekenhuis gebracht.

Lijn 10 passeert op het Frederiksplein het vroegere Paleis voor Volksvlijt en doet dat met een Union die is voorzien van een voormalig paardentramrijtuig als bijwagen, omstreeks 1912.
Prentbriefkaart

26 februari 1912
In de Amstelstraat wil een wielrijder achter een motorwagen van lijn 9 omrijden om uit te wijken voor een wagen, met als gevolg dat hij onder de bijwagen komt. Deze moet gelicht worden om hem er onder vandaan te krijgen. Hij is zeer ernstig gewond en zijn toestand is zorgelijk.

28 februari 1912
Op de raadsagenda staan o.a. de ponttarieven en de bouw van een derde hoofdremise voor de tram.

20 maart 1912
De grondwerkers die bezig zijn met het ophogen van het terrein voor de nieuwe remise aan de Amstelveenscheweg, gaan in staking.

22 maart 1912
Na afloop van de dienst raakt een tramconducteur bij het inrijden van de remise Tollensstraat beklemd tussen de tramwagen en de poort. De kaartjestrommel dringt in zijn buik, en zwaar gewond wordt hij naar het Wilhelminagasthuis overgebracht, waar hij twee dagen later overlijdt.

17 juni 1912
“Het Volk” en “Het Centrum” berichten over drie nieuwe tramlijnen, die volgens een voordracht van burgemeester en wethouders van 14 juni jl. aangelegd moeten worden, zodra medio 1913 de nieuwe hoofdremise gereed zal zijn, en er nieuw trammaterieel is aangeschaft. Dit zijn de lijnen
15: De Lairessestraat-J.W. Brouwersplein-Van Baerlestraat-P.C. Hooftstraat-Stadhouderskade-Rijksmuseum-Weteringschans-verder als lijn 10 tot Plantage Middenlaan-Plantage Kerklaan (ingang Artis);
16: Concertgebouw-Gabriël Metsustraat-Albert Cuijpstraat-Ferdinand Bolstraat-Vijzelgracht-Vijzelstraat-Reguliersdwarsstraat-Rembrandtplein (Thorbeckeplein);
17: Amstelveenscheweg (zo dicht mogelijk bij het sportpark)-Overtoom-J.P. Heijestraat-Kinkerstraat-Bilderdijkstraat-De Clercqstraat-Rozengracht-Westermarkt-Raadhuisstraat-heen Paleisstraat, terug Mozes en Aäronstraat-Dam
Ten aanzien van lijn 15 wordt overwogen het dubbelspoor in de P.C. Hooftstraat door een enkel spoor te vervangen en ter vervanging de Jan Luijkenstraat van een enkel spoor te voorzien. Sporenaanleg op de Stadhouderskade tussen Vondelpark en Rijksmuseum zal er eveneens toe dienen om de ochtendroutes van de lijnen 7 en 10 langs te leiden, die nu in verband met de groentenmarkt in de Marnixstraat de route van lijn 3 via Bilderdijkstraat en Overtoom moeten volgen, om dan door middel van lastige rangeerbewegingen op het Leidscheplein weer op de goede route te komen.
Aan lijn 17 bestaat behoefte door de zeer aanzienlijke toeneming van het vervoer op lijn 1, en aangezien het niet mogelijk is nog meer trams door de Leidschestraat te voeren, is een verbinding via J.P. Heijestraat-Kinkerstraat-Marnixstraat-Rozengracht te verkiezen. Een eindpunt kan gevonden worden op de Dam. Aan de andere kant dienst deze lijn ter bediening van het nieuwe sportpark langs de Amstelveenscheweg geleid te worden zover als de breedte van deze weg toelaat, momenteel tot het ontworpen station van de H.E.S.M. aan deze weg. Voor deze lijn is een brug met dubbelspoor over het Jacob van Lennepkanaal in de J.P. Heijestraat nodig, waarvan de kosten worden geraamd op ƒ 30.000,-. De totale kosten van benodigde werken, inclusief deze brug, doch exclusief de kosten van overige takken van dienst, worden geraamd op ¦405.000,-.
Voor deze drie lijnen zijn inclusief reserve 37 motorwagens nodig. Omdat echter door het toegenomen verkeer op de rest van het net meer materieel nodig is, dienen nu reeds 50 motorwagens te worden aangeschaft, waarvan de kosten worden geraamd op ƒ 500.000,-.

4 juli 1912
Op de Rozengracht ter hoogte van “’t Lootsje” raakt een 10-jarig meisje onder een tram van lijn 3, als ze van een sleperswagen springt en vlak voor de tram oversteekt. Die heeft een flinke vaart en kan niet meer remmen. Het kind wordt onder de wagen verschillende malen rondgeslingerd en is op slag dood. Het duurt even voordat het kind onder de tram vandaan gehaald kan worden en het tramverkeer is daardoor twintig minuten gestremd.

5 juli 1912
Bouwers, eigenaren en huurders van percelen in de Jan Luijkenstraat spreken in een adres hun leedwezen uit over het voornemen om een tram door deze straat te leiden. Juist vanwege de rust in deze buurt hebben ze gebouwd, gekocht of gehuurd.

16 juli 1912
Vanochtend is in de remise nieuwe Achtergracht een geslaagde proef gehouden met een motorwagen, voorzien van een “Protector”-toestel.

20 juli 1912
Burgemeester en wethouders zijn van mening dat hun voordracht van 14 juni jl. niet behandeld moet worden, voordat zij hun mening over de ingekomen amendementen en adressen hebben gegeven. Het is alleen wel nodig dat reeds nu een bestelling voor nieuwe motorwagens wordt geplaatst. Materieeluitbreiding is nodig ongeacht de beslissing die op de ingekomen stukken wordt genomen. Zij stellen de raad voor machtiging hiervoor te geven en een krediet van ƒ500.000,- te verlenen.

21 juli 1912
In een ingezonden stuk in “Het Volk” wordt geklaagd over de overvolle trams van lijn 7 in de avondspits. In de buurt van het Weesperplein duurt het vaak 15 tot 20 minuten voordat men een plaats kan vinden in een tram richting Kinkerstraat. Waarom kan er op dit uur niet met één of twee bijwagens worden gereden, zoals op de lijnen 3 en 10? Lijn 7 kan door de vele bruggen toch al moeilijk op tijd rijden, wat het ongemak vergroot. Inzet van meer materieel kan aan deze ongezonde toestand een einde maken.

28 juli 1912
In de Linnaeusstraat raakt een jongen van 9 jaar onder een motorwagen van lijn 9. Hij raakt ernstig gewond en moet in het Burgerziekenhuis opgenomen worden.

Lijn 8 - Weesperplein - 1912.
Prentbriefkaart

1 augustus 1912
In de Rapenburgerstraat wordt een jongen van 5 jaar door een motorwagen van lijn 7 aangereden, en raakt ernstig gewond. Hij moet in het Portugees Israëlitisch Ziekenhuis worden opgenomen, maar kan dat geheel hersteld op 28 augustus verlaten. In de buurt wordt dat feestelijk gevierd.

4 augustus 1912
In de Marnixstraat bij de Raampoort raakt een 8-jarig meisje onder een motorwagen van lijn 10. Zij wordt deerlijk verminkt en overlijdt ter plaatse.

8 augustus 1912
In het Binnengasthuis overlijdt een dame die op een rijdende tram wilde springen en er toen onder raakte. Zij is niet meer bij bewustzijn gekomen.

15 augustus 1912
Op het Frederiksplein moet een auto voor een tram uitwijken, en botst daardoor tegen een bovenleidingpaal.

19 augustus 1912
De tramdirectie zegt toe, dat de tramlijnen die nu op het Stationsplein eindigen, tijdens de ENTOS (Eerste Nederlandsche Tentoonstelling Op Scheepvaartgebied) dor zullen rijden naar de De Ruijterkade.

26 augustus 1912
In de krant wordt bericht over de gemeentebegroting voor 1913. Er is uitgegaan van de veronderstelling dat lijn 12 (de paardentram naar Sloterdijk) begin dat jaar electrisch zal kunnen worden geëxploiteerd, en dat medio dat jaar de derde hoofdremise in gebruik zal komen. Voor de aanschaf van 30 gesloten bijwagens is ƒ 120.000,- uitgetrokken en voor 30 dito open exemplaren ƒ 75.000,-.Het bijwagen bestand moet aanmerkelijk uitgebreid worden, mede omdat het oude materieel qua inrichting en capaciteit niet meer voldoet en geleidelijk buiten dienst gesteld zal worden.

4 september 1912
In de Eerste Spaarndammerstraat raakt een motor van een tramwagen beschadigd door een losgeraakte straatkei. De tram kan niet verder, en lijn 5 heeft dientengevolge een half uur vertraging.

5 september 1912
De gemeenteraad behandelt het voorstel van 14 juni inzake aanleg en instelling van 3 nieuwe tramlijnen. Er zijn drie amendementen ingediend, alle gericht tegen het leggen van tramsporen in de Jan Luijkenstraat. Raadsleden Kl. de Vries en Wijnmalen willen geen tram door de Jan Luijkenstraat, op de aldaar gelegen scholen zou onderwijs onmogelijk worden. Verder willen de winkeliers in de P.C. Hooftstraat het dubbel spoor daar juist behouden. Alleen bij de Hobbemastraat zouden zij de tram in één richting door deze straat gelegd willen hebben, en in de andere richting over de Stadhouderskade
Raadslid Scheltema wil de tram in de P.C. Hooftstraat juist behouden, die straat is breed genoeg voor dubbelspoor, en de trottoirs kunnen eventueel versmald worden. Bovendien wil hij lijn 15 laten vervallen zolang het eerste deel van de Vijzelstraat niet is verbreed, zodat er geen dubbelspoor in de Reguliersdwarsstraat hoeft te worden gelegd. Lijn 16 zou dan in 15 moeten worden vernummerd en moeten lopen tussen Amstelveenscheweg en Artis, via Gabriël Metsustraat, Albert Cuijpstraat, Ferdinand Bolstraat en Weteringschans. Door deze route zou dan lijn 16 lijn 17 worden. Met zijn voorstel zegt de heer Scheltema ontsiering van het museumterrein te willen voorkomen.
Raadslid Van Os wil lijn 16 doorgetrokken zien tot De Lairessestraat bij Banstraat, en lijn 15 laten lopen door Paulus Potterstraat, Hobbemastraat en Jan Luijkenstraat. Verder wil hij de lijnen 2 en 3 door de Paulus Potterstraat gevoerd hebben
Raadslid Oudegeest vraagt of de lijn Amstelveenscheweg – Dam niet naar het Centraal Station kan worden verlangd, zodat beide stations van de Hollandsche Spoor met elkaar verbonden worden. Tevens vraagt hij of het de bedoeling is beide Concertgebouw-lijnen door te trekken naar de Amstelveenscheweg, wat spoediger te bereiken is door deze lijnen niet door de De Lairessestraatte leiden maar door de Verhulststraat.
Raadslid Ter Haar pleit wederom voor invoering van een uniform tarief, terwijl raadslid Verschure meent dat de komst van lijn 16 de verbreding van de Vijzelstraat juist zal bevorderen.
Raadslid Boissevain vraagt of het kringlijntje om het Concertgebouw niet storend zal werken als daar ‘s avonds in de tuin concerten worden gegeven.
Raadslid Postumus Meijjes wil ook geen tram door de Jan Luijkenstraat, en ziet lijn 16 liever door de Frans van Mierisstraat gelegd.
Raadslid Wibaut vindt dat De Vries schromelijk overdrijft door te stellen, dat onderwijs in de drie scholen in de Jan Luijkenstraat onmogelijk zou worden. Dan zouden tal van scholen onbruikbaar zijn. Hij wil vernemen, waarom de tramdirectie niet gewoon de sporen in de P.C. Hooftstraat wil laten.
Raadslid Fabius stelt voor de lijn Amstelveenscheweg – Dam door de Spuistraat naar het Centraal Station te leiden en de lijn Concertgebouw – Artis niet door de P.C. Hooftstraat of Jan Luijkenstraat, maar door de Ferdinand Bolstraat te leiden.
Wethouder Serrurier antwoordt dat de lijnen 15 en 16 uiteindelijk naar de Amstelveenscheweg zullen rijden. Het kringlijntje Concertgebouw zal bij concerten niet worden gebruikt. De tramdirectie geeft aan een traject door de Jan Luijkenstraat de voorkeur, maar acht de P.C. Hooftstraat als drukke tramstraat niet geheel onmogelijk, De wethouder heeft daarom geen bezwaar tegen het vervallen van tramsporen door de Jan Luijkenstraat. De Paulus Potterstraat is vanwege de beplanting niet geschikt voor tramaanleg. Doortrekking van meer tramlijnen naar het reeds overvoerde Centraal Stationsplein is uiterst bezwaarlijk.
Oudegeest repliceert dat dan lijn 17 maar naar de De Ruijterkade moet worden doorgetrokken.
Vervolgens trekt Scheltema zijn amendement is, Van Os handhaaft alleen zijn voorstel tot doortrekking vn de lijn 16 naar de De Lairessestraat, wat door het college wordt overgenomen en uiteindelijk wordt het amendement-De Vries aangenomen met 26 tegen 12 stemmen, zodat de Jan Luijkenstraat tramvrij blijft.

Bilderdijkstraat - 1912.
Prentbriefkaart

2 oktober 1912
In de Marnixstraat vindt een aanrijding plaats tussen een tram en een bespannen vrachtwagen. De koetsier slaat tegen de grond, en loopt een bloedende wond aan het hoofd op. Hij moet door de GGD verbonden worden. Het tramverkeer ondervindt 10 minuten vertraging.
In de Haarlemmerstraat botsen een tram en een bespannen vrachtwagen van het Amsterdamsch Goederenvervoer op elkaar. Van de tram breekt een hoekruit, maar persoonlijke ongelukken deden zich niet voor.
Op de Weteringschans wil een man op een rijdende tram springen. Hij grijpt mis en slaat met zijn hoofd tegen een bovenleidingmast. Bewusteloos wordt hij naar het Wilhelminagasthuis vervoerd.

7 oktober 1912
Sinds enkele dagen is op het Stationsplein een wisselhuisje in gebruik, dat tevens dient als wachthuisje voor het personeel van lijn 11. Vanuit dit huisje worden de inlopende wissels van de lijnen 1, 2, 3, 4, 5, 9, 11 en 13 bediend. Het bleek niet mogelijk deze lijnen via electrische wissels te laten lopen.

9 oktober 1912
Op de Weesperzijde slaan twee paarden van een vrachtwagen op hol. Ze botsen tegen een tramwagen en worden beiden gedood. Het voorbalkon van de motorwagen wordt zwaar beschadigd en het tramverkeer heeft circa 10 minuten vertraging.

11 oktober 1912
Op de Nassaukade bij de Kinkerstraat botsen een motorwagen van lijn 7 en een met stenen beladen vrachtwagen op elkaar. Van de tramwagen wordt het voorbalkon beschadigd en de reflector vernield. Een partij stenen valt stuk.
Op de Nassaukade bij het Frederik Hendrikplantsoen wordt een bejaarde vrouw door een tram aangereden. Ze raakt gewond aan het hoofd en moet per rijwielbrancard naar het Wilhelminagasthuis worden gebracht.

13 oktober 1912
In de Van Limburg Stirumstraat wil een man voor een rijdende tram van lijn 14 oversteken; hij wordt aangereden en aan het hoofd gewond.

14 oktober 1912
Op de Overtoom rijdt een motorwagen van lijn 1 achterop een bijwagen van een vroegdienst van lijn 10. Niemand loopt letsel op, maar het tramverkeer ondervindt een vertraging van een kwartier.
’s Avonds valt een 70-jarige man uit een bijwagen van lijn 1, en moet in bewusteloze toestand naar het Wilhelminagasthuis worden vervoerd.

26 oktober 1912
Het plan om de sporen van de lijnen 2 en 3 uit het Leidsche Boschje te verleggen, kan, hoewel de werkzaamheden reeds zijn begonnen, nog niet direct uitgevoerd worden wegens rioleringswerkzaamheden en het niet tijdig ontvangen van bovenbouwmaterialen. De tram rijdt daar inmiddels enkelspoor, wat tot zoveel vertraging leidt, dat besloten wordt de zaak zo lang in de oude toestand terug te brengen.

28 oktober 1912
Lijn 6 rijdt met ingang van heden gedurende een aantal weken niet verder dan de brug over het lozingskanaal in verband met werkzaamheden aan die brug.
Er is een nieuwe gids voor de tramlijnen en de gemeenteveren verschenen.
De gemeenteraad behandelt de begroting voor 1913.
Wibaut vraagt of de uitkering van ƒ 300.000,- uit het trambedrijf aan de Algemene Dienst de komst van het uniforme 5-centstarief zal belemmeren, Zo ja, dan is hij tegen die uitkering. Verder is hij het niet eens met Boissevain, die trammen een luxe noemt. Voor de arbeider, die toch ook aan de rand van de stad moet kunnen wonen, moet het vervoer van en naar de binnenstad zo goedkoop mogelijk zijn.
Ter Haar is uiteraard voor het uniforme tarief, evenals Fabius, die echter vindt dat zo’n verlaging de uitkering aan de Algemene Dienst niet in gevaar mag brengen. Volgens Lambrechtsen wijst het drukke gebruik van de tram erop, dat het tarief zeker niet te hoog is. Verschure wil eerst uitbreiding van het materieel.
Wethouder Serrurier antwoordt dat het uniforme tarief van 5 cent nog niet in het college is besproken. Het zal worden onderzocht in relatie met de uitbreiding van materieel die nodig is voor het verwachte drukke vervoer volgend jaar zomer (de ENTOS). Het college is er in principe niet tegen. Tariefsverlaging hangt ook af van beschikbaarheid van materieel en remiseruimte. De uitkering aan de Algemene Dienst zal invoering niet in de weg staan.
Boissevain vraagt in tweede termijn of de pasjes (passe-partouts / tweerittenkaarten, CP) ook op de dag na afgifte geldig kunnen blijven. Wethouder Serrurier voelt er wel voor, maar meent dat ook dit bezien moet worden in het kader van een algehele tariefsherziening.

3 november 1912
Op de kruising Rozengracht-Marnixstraat botst een motorwagen van de E.S.M. op de achterzijde van een bijwagen van lijn 10. Het onderstel daarvan raakt geheel vernield, en de bijwagen moet buiten dienst gesteld worden. De motorwagen van de E.S.M. is slechts licht beschadigd en kan zijn weg vervolgen. Het ongeluk wordt geweten aan het niet werken van de nieuwe luchtrem van deze wagen.

11 november 1912
In “Het Volk” wordt een bericht uit het blad “De gemeentearbeider” geciteerd, dat meldt dat de Gemeentetram wagens beschikbaar stelt voor het vervoer van vrouwen, die als onderkruipsters werken in plaats van stakende confectie-arbeidsters. Op iedere tram die hiervoor gebruikt wordt rijden vier politie-agenten mee. “Eenheid onder Ons”, de plaatselijke afdeling van de “Federatie van Gemeentewerklieden” heeft er bij de directie van de tram tegen geprotesteerd, dat de gemeente zich op zo’n manier met de staking bemoeit, en dat het trampersoneel gedwongen wordt zulk onwaardig werk te verrichten.
Volgens “Het Handelsblad” ontving de Federatie het antwoord dat het niet aan de directie is om aan de huurder van een tramwagen te vragen wie er vervoerd gaat worden, en dat het trampersoneel geheel buiten deze zaak staat. De Federatie zal zich nu tot de gemeenteraad wenden met het verzoek het personeel niet te verplichten tot zulk onterend werk.

20 november 1912
Het verzoek van de Federatie (zie 11 november) staat op de agenda van de gemeenteraad. Het college adviseert dit door hen te laten afdoen. In de gemeenteraad wordt er heftig over gedebatteerd. Wibaut vindt dat de gemeente bij weigering van dit verzoek ook trams aan postende stakers beschikbaar moet stellen. Lambrechtsen, Schoch en Van Gigch zijn het er over eens, dat het trampersoneel gewoon de opdrachten van de directie moeten opvolgen, en dat de gemeente geen partij is in hert huidige arbeidsconflict. De burgemeester vindt dat een debat over de plichten van het gemeentepersoneel buiten de orde is.
Uiteindelijk wordt besloten dat burgemeester en wethouders het verzoek zullen afdoen.

26 november 1912
Op de Ceintuurbaan bij de Amsteldijk botsen twee trams van de lijnen 4 en 3 op elkaar. Beide wagens worden beschadigd, en één ervan ontspoort. Het tramverkeer ondervindt geruime tijd vertraging.

1 december 1912
Op het Spui bij het Singel ontstaat kortsluiting in de bovenleiding bij het schoonmaken van een booglamp. Het tramverkeer is 45 minuten gestremd.

2 december 1912
Burgemeester en wethouders hebben de bouw van een nieuwe tramremise aan de Havenstraat aanbesteed. Laagste inschrijver is de firma Nolde en Heijmerik te ‘s Gravenhage en Nijmegen.

Koningsplein - 1912.
Prentbriefkaart

5 december 1912
Op het Frederiksplein botsen een tramwagen en een bespannen vrachtwagen op elkaar.
De voerman valt van de bok en raakt gewond, en zijn wagen wordt zwaar beschadigd.
In de Spaarndammerstraat wordt een jongen van 9 jaar door een tram van lijn 5 overreden. Hij raakt dusdanig gewond, dat hij spoedig overlijdt.

6 december 1912
Het dodelijke ongeluk van gisteren blijkt volgens het “Handelsblad”te wijten te zijn aan de verwondingen die de jongen opliep doordat hij in aanraking kwam met de schroeven en beugels van het “Protektor”-apparaat. Besloten is deze apparaten terstond te verwijderen.
’s Avonds springt een man op het Damrak van een rijdende tram, komt te vallen en raakt bewusteloos. Per ziekenauto wordt hij naar het Binnengasthuis vervoerd.
Diezelfde avond springt een meisje van 16 jaar in de Oosterparkstraat van een rijdende tram. Ze valt en komt met har rechtervoet onder een van de wielen. Zij wordt naar het O.L.V.Gasthuis gebracht.

11 december 1912
Op de Prins Hendrikkade breekt de beugel van een motorwagen van lijn 13, waardoor het tramverkeer ongeveer 20 minuten gestremd is.

Van Hogendorpstraat - 1912.
Prentbriefkaart

12 december 1912
Op het Waterlooplein ontspoort een motorwagen van lijn 8, waardoor het tramverkeer zo’n anderhalf uur gestremd is.

16 december 1912
’s Middags verliest een op de Prins Hendrikkade rijdende vrachtwagen een wiel. De wagen verspert de rails, met als gevolg een stremming van het tramverkeer van een kwartier.

19 december 1912
Op de Nieuwezijds Voorburgwal ontspoort in de ochtend een tram, waardoor het tramverkeer ongeveer 25 minuten is gestremd. Diezelfde ochtend is lijn 5 ook 25 minuten gestremd, omdat op de Eenhoornsluis het wiel van een vrachtwagen breekt.

20 december 1912
Het Gerechtshof veroordeelt in hoger beroep de gemeente Amsterdam tot het betalen van een nader vast te stellen schadevergoeding aan de heer J.H. Schoch, die op 29 juli 1905 uit een bijwagen van lijn 3 is gevallen, en blijvend invalide is geworden, en tot betaling van de kosten van het geding, zijnde ¦ 135,-. De gemeente heeft drie maanden de tijd om in cassatie te gaan bij de Hoge Raad.

27 december 1912
Bij de Van der Duijnstraat ontspoort ’s middags de paardentram naar Sloterdijk (lijn 12) door een straatsteen op de rails. Als de wagen opgevijzeld wordt breekt een van de assen. De stremming duurt circa 45 minuten.

 

<< naar intro mediatijdlijn

door naar 1913 >>

Verantwoording en disclaimer:
Cees Pot heeft voor de totstandkoming van deze tijdlijn de database van de website "Historische kranten in beeld" geraadpleegd. Deze website is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek. Deze instantie heeft ons toestemming verleend voor publicatie op deze wijze.