MEDIATIJDLIJN AMSTERDAMSE TRAM 1913
door Cees Pot
e-mail: ceespot@amsterdamsetrams.nl

1913

13 januari 1913
Burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor de paardenkracht op lijn 12 te vervangen door electrische aandrijfkracht. Voor de exploitatie van deze lijn kan dagelijks met twee motorwagens worden volstaan.
De gemeentetram heeft vandaag een paar honderd man in dienst genomen om sneeuw te ruimen.
’s Ochtends merkt een passagier van lijn 5 op de Amsteldijk, dat er rook onder een van de banken vandaan komt. Hij waarschuwt de conducteur, die brand in een motor constateert en dat met zand weet te blussen.

De 181 met open bijwagen in de Sarphatistraat - 1913
Prentbriefkaart

17 januari 1913
In de Marnixstraat loopt een man met een lege handkar tegen een tram van lijn 10 op. Hij raakt ernstig gewond, en de G.G.D. wordt erbij gehaald. Van de tram breken de voorruit en het glas van de koplamp.

3 februari 1913
’s Middags wil een meisje van 18 jaar in de bocht van de Andreas Bonnstraat op een rijdende tram van lijn 11 springen. Ze komt onder de tram terecht, waardoor haar een been wordt afgereden. De G.G.D. brengt haar naar het Onze Lieve Vrouwe-Gasthuis.

12 februari 1913
In de Marnixstraat bij het Leidscheplein springt een jongen van 16 jaar op een rijdende tram, waarbij hij komt te vallen en met zijn linkervoet onder de tram komt. Een ziekenauto brengt hem ernstig gewond naar het Binnengasthuis.

Lijn 3 met een zo goed als nieuw grootbordes-motorrijtuig, voorzien van paardentrambijwagen, gaat de Raadhuisstraat in. Op de voorgrond een Union van lijn 2, omstreeks 1913.
Prentbriefkaart

14 februari 1913
Op het Damrak bij de Beurspassage springt een man van 70 jaar uit de tram. Hij kijkt niet uit bij het oversteken, wordt aangereden door een taxi en komt met zijn hoofd onder de wielen. Nog voor de komst van een rijwielbrancard bezwijkt hij aan zijn verwondingen.

19 februari 1913
Op verzoek van het raadlid Loopuit zegt wethouder Serrurier een advies van het college toe over een ingekomen verzoek van bewoners van de Oosterparkbuurt om lijn 3 langs het Oosterpark te leiden. Burgemeester en wethouders wilden dit verzoek alleen maar ter visie leggen en de wethouder zegt dat naar zijn mening de toch al lange lijn 3 nog veel langer wordt en bovendien de oostelijke Sarphatistraat dan zijn tramverbinding verliest.

21 februari 1913
Een oude vrouw, een bekend straattype, raakt op de Nieuwezijds Voorburgwal onder een tram, en wordt er dood onder vandaan gehaald.

6 maart 1913
Op de Overtoom wil een man op een bijwagen van lijn 1 springen. Hij valt, raakt gwond en moet per ziekenauto naar het Wilhelminagasthuis vervoerd worden.
’s Avonds botsen op de Weteringschans bij het Frederiksplein een tram en een auto op elkaar. Van de tramwagen breekt een voorruit, en de auto wordt het spatbord verbogen.

7 maart 1913
Met ingang van heden worden remise ritten ’s avonds aangegeven door en metalen schijf, met daarin een met gaatjes uitgestanste letter “R” op de koplamp.

9 maart 1913
In de Marnixstraat stapt een man ’s avonds van een nog rijdende tram. Hij valt en loopt een bloedende hoofdwond op, waardoor hij met een ziekenauto naar het Wilhelminagasthuis vervoerd moet worden.

Sarphatistraat - 1913
Prentbriefkaart

11 maart 1913
Om een besluit van de gemeente af te dwingen inzake het al dan niet in cassatie gaan van het vonnis van 22 december 1912, zo meldt “De Amsterdammer” laat de advocaat van J.H. Schoch door een deurwaarder executoir beslag leggen op het hoofdgebouw van de tram aan de Overtoom, en op de ambtsstoel van de burgemeester.
Blijkens de “Telegraaf” gebeurt dat net tijdens een vergadering van burgemeester en wethouders. De deurwaarder wijst de bode van de burgemeester aan als bewaarder van de stoel. De deurwaarder kondigt voor 22 maart een veiling van de stoel aan.
De gemeente zal nu meteen in cassatie te gaan.

12 maart 1913
In de Kinkerstraat wil ’s avonds een man op een rijdende tram springen, springt mis en komt met zijn rechtervoet onder de wielen. De voet wordt geheel verbrijzeld en de man moet per ziekenauto naar het Binnengasthuis vervoerd worden.

14 maart 1913
Tweemaal achter elkaar slaagt een motorwagen van de E.S.M. er in de De Clercqstraat niet in om over de brug van de Da Costakade te komen. In beide gevallen moet een motorwagen van lijn 3 aangekoppeld worden om de E.S.M.-wagen over de brug te duwen.

18 maart 1913
’s Ochtends breekt de voedingskabel van het lichtsein op het Waterlooplein hetgeen een stremming van het tramverkeer van ongeveer 15 minuten veroorzaakt.

20 maart 1913
Aan het einde van de Koninginneweg wordt ’s ochtends een 13-jarige jongen door een tram van lijn 2 overreden. Hij raakt ernstig gekwetst aan beide benen en moet per ziekenauto naar het gasthuis vervoerd worden.

22 maart 1913
De advocaat van de heer Schoch schorst het beslag, dat hij op 11 maart heeft gelegd, in afwachting van de uitslag van het beroep in cassatie.

Bilderdijkstraat - 1913
Prentbriefkaart

27 maart 1913
Om 9 uur ’s avonds vindt in de Marnixstraat bij het Leidscheplein en ernstig tramongeluk plaats. Een employé van het American Hotel die uit een sigarenwinkel komt, steekt zonder uit te kijken de tramrails over en wordt gegrepen door een tram van lijn 7 uit de richting van het Leidscheplein. De ongelukkige raakt onder de tram, die opgevijzeld moet worden om hem te bevrijden. Zwaar an het hoofd gewond moet hij per ziekenauto naar het Wilhelminagasthuis vervoerd worden, maar blijkt bij aankomst aldaar reeds overleden te zijn.

4 april 1913
Naar aanleiding van een eerder voorstel van het raadslid Ter Haar Jr. doen burgemeester en wethouders de gemeenteraad een voorstel tot algehele herziening van het tramtarief. Sedert de invoering van het huidige tarief in 1908, zo schrijven zij, is het gebruik van tweeritskaartjes zodanig toegenomen, dat verreweg het grootste deel van de tramritten wordt betaald met 5 cent, zodat het de vraag is, of het niet aanbeveling verdient om het tarief voor alle 7 ½- (resp.6-) en 10-cents-ritten eveneens op 5 cent te stellen. Het college meent deze vraag bevestigend te moeten beantwoorden. De gemiddelde opbrengst per passagier zal dalen van 4,6 naar 4,4 cent, maar het lagere tarief zal ongetwijfeld leiden tot een groter aantal passagiers. In de zomer kan vanwege de alhier te houden tentoonstellingen juist in het eerste jaar van het nieuwe tarief een buitengewone drukte worden verwacht. Een nadelig resultaat voor het trambedrijf wordt dan ook niet verwacht. Ten aanzien van de lange, in secties verdeelde lijnen is wel eens de vrees geuit, dat het uniforme tarief zou leiden tot het nodeloos afleggen van grote afstanden. Het college meent dat zich dat slechts op dagen met buitengewoon mooi weer zal voordoen en dus geen beletsel hoeft te zijn. Uiteraard kunnen bij het nieuwe tarief de tweeritskaartjes vervallen. Bij de toenemende wagenbezetting betekent dit een verlichting van de taak van het personeel. Het 2 ½ -centstarief voor de baanvakken Stationsplein-Dam, resp. Postkantoor zal gehandhaafd worden, en zal tevens gaan gelden op de gehele lijnen 6 en 12 en de komende lijn 18. Aan de uitgifte van vroegritkaartjes zal uitbreiding worden gegeven door ze voor 7.30 uur ook uit te geven op lijnen, waarop nog geen vroegritten bestaan. Verder dienen de vroegritretours in verband met de huidige moeilijkheden daarbij ondervonden, de hele dag geldig te zijn. Het voornemen bestaat om verlenging van abonnementen en scholierenkaarten mogelijk te maken door het bijplakken van zegels. De prijs van een netkaart wordt gesteld op ¦7 per maand, zodat de abonnementen voor 3, 6, 9 en 12 maanden iets duurder worden, waardoor de animo om langdurige abonnementen te nemen naar verwachting zal afnemen. Avondscholierenkaarten voor 1 rit worden zo weinig verkocht dat ze kunnen vervallen. Daarentegen zal de geldigheid van de dag- en avondscholierenkaarten worden uitgebreid, en zal voorkomen worden dat van deze kaarten een oneigenlijk gebruik wordt gemaakt door erop te vermelden, dat ze alleen voor schoolbezoek geldig zijn. Verder verzoekt het college om hen te machtigen, in de weinig voorkomende gevallen een verlaagd tarief toe te passen voor hulpbehoevenden, en stelt het zich voor om op nader te bepalen tijden toeristenritten te organiseren, zoals ook elders gebeurt.

19 april 1913
Op de Koninginneweg komt ’s avonds een heer onder een bijwagen van lijn 2, waarbij hem een been wordt afgereden. Hij wordt naar een ziekenhuis gebracht; zijn toestand is ernstig.

NZ Voorburgwal Postkantoor - 1913
Prentbriefkaart

30 april 1913
Het debat in de gemeenteraad over de invoering van het nieuwe tramtarief leidt niet tot veranderingen. De rechtse partijen zijn tegen, maar een amendement dat tot uitstel moet leiden, wordt weer ingetrokken. Het progressieve raadslid Smit vraagt om verlaging van het tarief voor vroegritten, en om een verhoging van de lonen van de conducteurs, omdat het nieuwe tarief de fooien vergaand zal minimaliseren. Bij dit laatste wordt hij zelfs gesteund door het rechtse raadslid Fabius.
Uiteindelijk besluit de gemeenteraad conform het voorstel van burgemeester en wethouders.

6 mei 1913
Op de Ceintuurbaan bij de Dusartstraat springt een man van een in volle vaart rijdende lijn 3. Uiteraard valt hij. Hij wordt bewusteloos bij een bakkerswinkel in de Pieter Baststraat binnengedragen, en moet met een zware hersenschudding naar het Wilhelminagasthuis worden gebracht.

7 mei 1913
‘s Ochtends komt een paard-en-wagen van de firma Bruckmann in de P.C. Hooftstraat in botsing met een motorwagen van lijn 3, omdat het paard van de tram schrikt en achteruit loopt. Beide voertuigen lopen schade op.

16 mei 1913
Op de Weteringschans wordt ’s middags een vrouw door een tram aangereden. Zwaargewond
wordt ze naar het Wilhelminagasthuis vervoerd.

26 mei 1913
Op de Zeeburgerdijk ontspoort ’s middags een motorwagen van lijn 6, waardoor het tramverkeer een vertraging van 20 minuten oploopt.
Dezelfde middag wordt op het Nassauplein een hond overreden, wat leidt tot een vertraging in het tramverkeer van 15 minuten.

5 juni 1913
De timmerlieden, die werkzaam zijn op de bouw van de nieuwe tramremise aan de Havenstraat, gaan in staking om hun eisen voor loonsverhoging tot 40 cent per uur kracht bij te zetten.

15 juni 1913
Op de Nieuwezijds Voorburgwal wordt een verpleegster die voor een tram moet uitwijken, door een auto overreden, waardoor zij bijna onmiddellijk komt te overlijden.

16 juni 1913
Vandaag gaat een nieuwe tramlijn rijden, vooruitlopend op de instelling van de nieuwe lijn 17 (die op 1 juli wordt geopend), en de route van deze lijn volgend: Amstelveenscheweg –als lijn 1 – 1e Constantijn Huijgensstraat – Bilderdijkstraat – Rozengracht – Dam. Medio juli komt lijn 15 in dienst, van De Lairessestraat naar Plantage Kerklaan), medio augustus gevolgd door lijn 16, van DeLairessestraat naar Thorbeckeplein.
Burgemeester en wethouders adviseren de gemeenteraad niet in te gaan op het verzoek van bewoners van de Oosterparkbuurt om lijn 3 te verleggen via Andreas Bonnstraat – Oosterpark – Linnaeusstraat. Het college vindt dat weliswaar dat bezoekers van het Onze Lieve Vrouwe-Gasthuis, het Mariapaviljoen en het Burgerziekenhuis hiermee zouden zijn gediend, maar meent dat dat niet opweegt tegen het feit, dat de buurten bij het Concertgebouw en de Ceintuurbaan dan hun directe verbinding met het Kinderziekenhuis, de kazernes aan de Sarphatistraat, de schouwburgen in de Plantage, Artis en een aantal onderwijsinstellingen zouden verliezen.

1 juli 1913
Vandaag wordt het nieuwe tramtarief van kracht

3 juli 1913
’s Avonds loopt een man op de Nieuwezijds Voorburgwal een man met een handkar tegen een tram aan. Gewond moet hij per ziekenauto naar het Binnengasthuis worden gebracht.

5 juli 1913
’s Ochtends om half acht ontstaat er nabij de Muiderpoort brand in een nieuwe motorwagen van lijn 10. De vlammen slaan er onderuit, en ook binnen brandt het. Het personeel weet de brand spoedig met zand te blussen. De tramwagen wordt ernstig beschadigd en moet buiten dienst gesteld worden. De passagiers die de tram in allerijl moesten verlaten, konden in een andere wagen van dezelfde lijn hun reis voortzetten.

6 juli 1913
Op de Hoogesluis wil ’s ochtends iemand op een rijdende tram springen. Hij wordt aan hoofd en handen gewond, en moet per rijwielbrancard nar het Binnengasthuis worden gebracht.

8 juli 1913
“Het Volk”schrijft dat de staking van de bouwvakkers, waaronder die welke aan de remise Havenstraat werken, zich heeft uitgebreid. De onderhandelingen over een nieuw collectief arbeidscontract zijn afgebroken, waarop de patroonsvereniging eergisteren (zaterdag) heeft aangekondigd, dat het werk vandaag niet zal worden hervat.

10 juli 1913
Een bericht in de “NRC” en in “Het Volk” kondigt aan, dat zaterdag a.s. (12 juli) de nieuwe lijn 15 in gebruik genomen zal worden. Voorlopig zal het beginpunt nog naast het Concertgebouw liggen, maar het is de bedoeling dat deze lijn de hele De Lairessestraat zal gaan volgen. Via P.C. Hooftstraat, Weteringschans en Sarphatistraat zal het eindpunt Plantage Kerklaan worden bereikt. Tevens wordt aangekondigd, dat met ingang van dezelfde datum de vroegritten van de lijnen 7 en 10 op de uren dat zij in verband met de groentemarkt de Marnixstraat niet kunnen volgen, zullen rijden via Stadhouderskade tussen Overtoom en Museumbrug.

14 juli 1913
Het tramverkeer in de Haarlemmerstraat is ongeveer een half uur vertraagd, omdat een koppeldraad van de bovenleiding breekt.

20 juli 1913
’s Middags botst een motorwagen van lijn 4 op de Ceintuurbaan achterop een bijwagen van lijn 3. Acht personen raken daarbij lichtgewond.
In de Sarphatistraat bij het Tulpplein rijdt ’s avonds een meisje van 15 jaar met haar fiets tegen een tram. Ze rijdt achter een tram, en wil deze passeren, maar raakt, als ze wil uitwijken voor een tegemoetkomende tram met een wiel in de rails, en wordt door de tram tegen de grond geslagen. Ze loopt daardoor een bloedende hoofdwond op, waarmee ze in bewusteloze toestand per rijwielbrancard naar het Onze Lieve Vrouwe-Gasthuis moet worden vervoerd. Daar blijkt ze ook ernstige inwendige kneuzingen te hebben opgelopen.

Koningsplein - 1913
Prentbriefkaart

28 juli 1913
“Het Volk” kondigt aan, dat de onderafdeling “Tram” van de Gemeentewerkliedenbond voor woensdag 30 juli een vergadering heeft belegd, waar zal worden voorgesteld de gemeenteraad een verzoek te sturen om loonsverhoging, omdat de invoering van het nieuwe tarief een belangrijke inkomstenvermindering met zich mee blijkt te brengen. De fooien zijn tot een minimum gereduceerd, terwijl bij de belastingaanslagen wel rekening wordt gehouden met het ontvangen daarvan. Gevraagd zal worden het loon van de bestuurders met ƒ 0,51 per uur, en dat van de conducteurs met ƒ 1,06 per uur te verhogen.

8 augustus 1913
In de Haarlemmerstraat bij de Oranjestraat komt ’s ochtends een jongetje vlak voor een tram te vallen, en wordt overreden. Zwaar gewond aan een been wordt hij naar een ziekenhuis gebracht.

13 augustus 1913
Op de Amstelveenscheweg bij het eindpunt van lijn 1 is een man ’s ochtends zo onvoorzichtig om van een rijdende tram te springen. Hij slaat met zijn hoofd tegen de grond en moet in het naburige politieposthuis verbonden worden.

15 augustus 1913
Burgemeester en wethouders kondigen aan, dat op 18 augustus a.s. de op 23 juli j.l. door de raad gewijzigde Algemene Politieverordening in werking zal treden. Hiermee wordt o.a. het verbod van kracht om met onbeschermde hoedenspelden in tramwagens plaats te nemen.
In de Plantage Middenlaan komt een man onder een tram van lijn 10. Juist als hij wil oversteken krijgt hij een zenuwtoeval, waardoor hij vlak voor de tram op de rails komt te vallen. Hij wordt overreden en de tram moet opgevijzeld worden om hem te bevrijden. Met ernstige kneuzingen wordt hij naar het Israelitisch Ziekenhuis vervoerd.

16 augustus 1913
Met ingang van 18 augustus a.s. zal lijn7 in verband met de stremming van het rijverkeer op de Kattenburgerbrug enige dagen slechts tot Kadijksplein rijden. Ook lijn 13 is onderbroken, en passagiers zullen moeten overstappen.
Op de Overtoom valt een bejaarde man uit de tram, en moet met een hoofdwond naar het Wilhelminagasthuis worden gebracht.

21 augustus 1913
In de Czaar Peterstraat valt een man, die op een rijdende tram van lijn 13 wil springen. Zijn rechterschouder wordt zodanig ontwricht, dat hij door personeel vn de G.G.D. verbonden moet worden.

22 augustus 1913
Burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor om hen machtiging te verlenen voor:
a. de verbouwing van 20 bijwagens met zakkende zijruiten tot motorwagen; de kosten worden geraamd op 110.000,-;
b. het aanschaffen van 30 dichte bijwagens voor ƒ132.000,-;
c. het aanschaffen van 20 open bijwagens voor ƒ60.000,-;
d. het aanbrengen van rolzeilen op de balkons van 100 motorwagens voor ƒ18.000,-;
e. het aanschaffen van een tweede elektrische, pneumatische railreinigingswagen voor  ƒ14.000,-;
f. het wijzigen van de stroomcontrole-inrichting in 200 motorwagens voor  ƒ12.000,-.

26 augustus 1913
In de Kinkerstraat valt een heistelling dwars over de rails. Het tramverkeer is geruime tijd gestremd, en moet omgelegd worden.
Op het Frederiksplein rijdt ’s ochtends een dame met haar fiets tegen de tram, en moet met een hoofdwond naar het Binnengasthuis.

28 augustus 1913
In de Raadhuisstraat komt ’s ochtends een kar met volle melkbussen in botsing met een tram. Een grote hoeveelheid melk gaat verloren, maar er doen zich geen persoonlijke ongelukken voor.

29 augustus 1913
In de Tweede Nassaustraat wil ’s middags een 24-jarige man op een rijdende tram van lijn 14 springen. Hij valt, en komt onder de bijwagen terecht. Met een ernstige hoofdwond moet hij naar het Wilhelminagasthuis.
Diezelfde middag botsen op de Houtmankade een petroleumkar en een tram op elkaar. Van het voorbalkon van de motorwagen breken een paar ruiten, en het tramverkeer is circa 10 minuten gestremd.

Blauwbrug - 1913
Prentbriefkaart

30 augustus 1913
In de Bakkersstraat wordt een meisje van 18 jaar omvergelopen door iemand die op een rijdende tram wil springen. Ze valt tegen de tram en loopt een grote wond aan een been op, waarmee ze naar het Binnengasthuis moet.
In de Utrechtschestraat wordt een jongen op een fiets aangereden door een motorwagen. Gevolg: een grote buil op z’n achterhoofd en een geheel vernielde fiets.

1 september 1913
Vermoedelijk door een defecte wissel ontspoort in de middag in de Sarphatistraat bij het Tulpplein een bijwagen van lijn 3. Om het tramverkeer niet te hinderen, wordt deze wagen buiten de rails gezet. Even later passeert een tram van lijn 10 uit de richting Muiderpoort, waarvan de bijwagen op dezelfde plaats uit de rails vliegt en op de eerder ontspoorde wagen botst. Een ravage van vooral gebroken ruiten is het gevolg, maar niemand raakt gewond. Het tramverkeer kon spoedig weer geregeld verlopen.

2 september 1913
’s Avonds springt op de Westermarkt een man op een rijdende tram van lijn 3. Omdat de wagen vol is, laat de conducteur de tram stoppen en verbiedt hem de toegang tot de wagen. De man wordt zo kwaad, dat hij de conducteur tot bloedens toe mishandelt. Deze roept de hulp in van een politieagent, maar de weerspannige passagier slaat ook deze tegen de grond. Nadat er meer agenten zijn bijgehaald, wordt de man in de boeien geslagen en afgevoerd. De conducteur wordt door de G.G.D. verbonden.

15 september 1913
In de afgelopen “Onafhankelijkheidsweek” heeft de Gemeentetram 1.483.000 passagiers vervoerd. Alleen al op vrijdag 12 september maakten 485.000 passagiers gebruik van de tram.

19 september 1913
’s Avonds wordt op de Prins Hendrikkade een wielrijder die op het laatste ogenblik de tramrails wil oversteken, door een tram aangereden. Vrij ernstig aan het hoofd gewond moet hij naar het Binnengasthuis worden gebracht.

23 september 1913
De in het ongerede geraakte balans van de brug over de Schippersgracht (de Scharrebiersluis) wordt zover opgelicht, dat tramverkeer naar het Kadijksplein en verder weer mogelijk is.
In de * Tweede Atjehstraat loopt een jongetje met een stuk touw te zwaaien, als er een tram aankomt. Het touw blijft aan de tram haken en het kind wordt meegesleept. De bestuurder stopt onmiddellijk, maar het jongetje loopt een hevig bloedend gezicht op, en moet naar huis gebracht worden.

NZ Voorburgwal Postkantoor - 1913
Prentbriefkaart

26 september 1913
’s Avonds wil een man in de Marnixstraat op een rijdende tram springen. Hij valt en moet met een vrij ernstige hoofdwond naar het Wilhelmingasthuis worden gebracht.
Op de Amsteldijk bij de Nieuwe Amstelbrug botsen een tram en een auto op elkaar. De schade is zodanig, dat de tram naar de remise moet, terwijl de inzittenden van de auto gewond raken aan schouder en benen.

8 oktober 1913
De gemeenteraad besluit o.a. tot wijziging der tramsporen op de Dam en wegneming van het monument (“Naatje”).
In de Marnixstraat wordt ’s ochtends om ongeveer half negen een vrouw door een tram aangereden; ze raakt niet ernstig gewond en moet in een apotheek verbonden worden.

9 oktober 1913
’s Ochtends valt in de Constantijn Huijgensstraat een bejaarde man uit de tram, en moet naar het Wilhelminagasthuis gebracht worden.

11 oktober 1913
Op het Spui wordt ’s middags een man door een tram aangereden. Met een hoofdwond wordt hij naar het Binnengasthuis gebracht.

19 oktober 1913
’s Middags raakt in de Weesperstraat een oude man onder de tram. Hij wordt ernstig gewond in een apotheek binnengedragen, maar kan na verbonden te zijn naar huis gebracht worden.

22 oktober 1913
Op het Weesperplein rijden een tram en een handkar tegen elkaar. De man die de handkar duwt, komt te vallen en wordt door de baanschuiver van de tram geraakt. Met een bloedende hoofdwond wordt hij naar het Israëlitisch Ziekenhuis gebracht.
“s Ochtends heeft op het Weesperplein ook al een ongeval plaatsgevonden; een vrouw van ongeveer 50 jaar wordt door een tram van lijn 7 aangereden, en loopt daardoor een bloedende hoofdwond op die in het wachthuisje van de tram verbonden wordt.
In de Weesperstraat raakt een man van ongeveer 50 jaar onder een tramwagen. Hij moet in het Israëlitisch Ziekenhuis worden opgenomen.

26 oktober 1913
Op het Damrak wil ’s middags een 10-jarige jongen op het voorbalkon van een in volle vaart rijdende tram springen. Hij valt en raakt met zijn linkerbeen onder de tram. Zwaargewond moet hij naar het ziekenhuis.

29 oktober 1913
Bij de behandeling van de gemeentebegroting voor 1914 wordt gedebatteerd over een voorstel van burgemeester en wethouders tot belastingverhoging, in verband met krimpende reserves, o.a. bij de gemeentetram. Het raadslid Wibaut vindt dat het college de noodzaak overtuigend heeft aangetoond, het is de afgelopen maanden bij de tram goed gegaan, maar dat was wel door de bijzondere situatie met grote tentoonstellingen, die veel vervoer opleverden. De directeur was tevreden over de opbrengst van het nieuwe tarief, maar meer ook niet. De nieuwe lijnen 16 en 17 rijden nog de halve dag leeg. Raadslid Lambrechtsen van Ritthem wil juist een hogere uitkering uit het trambedrijf aan de algemene dienst.
Op een vraag van het raadslid Van Os, wanneer de tram naar Watergraafsmeer zal worden verlengd, antwoordt de wethouder: Zodra de spoorweg opgehoogd is.
De gemeenteraad wijst het voorstel van het college ten slotte met 35 tegen 5 stemmen af.

27 november 1913
Een jongen van 9 jaar wil ’s ochtends in de Marnixstraat op een rijdende tram van lijn 10 springen. Hij valt en komt onder de bijwagen terecht. Ernstig gewond aan beide benen moet hij in het Binnengasthuis worden opgenomen.

30 november 1913
In de Sarphatistraat stapt ’s avonds een bejaarde man in een tramwagen, die reeds vol blijkt te zijn. Hij stapt weer uit, maar de tram heeft zich reeds in beweging gezet. Hij raakt onder de tram met als gevolg, dat hem een voet wordt afgereden. In een winkel wordt hij voorlopig verbonden, waarna hij voor opname naar een ziekenhuis moet worden vervoerd.

4 december 1913
In de Roelof Hartstraat springt een vrouw ’s avonds van een rijdende tram van lijn 3, en valt onder de bijwagen. Zij raakt aan haar rechterbeen gewond en moet in het Wilhelminagasthuis worden opgenomen.

5 december 1913
In de Sarphatistraat bij het Weesperplein raakt een taxi klem tussen een motorwagen van lijn 7 en één van lijn 3. Door de dichte sneeuwval is zijn zicht belemmerd, en kan hij niet tussen beide trams door rijden. De taxi wordt zwaar beschadigd, evenals – in lichtere mate - het voorbalkon van de motorwagen van lijn 7.

6 december 1913
s Avonds komt een vrouw, die in de Roelof Hartstraat van een rijdende tram springt, te vallen, waardoor ze met haar rechterbeen onder de wielen van de bijwagen komt. Ze moet in het Wilhelminagasthuis opgenomen worden.

9 december 1913
In de Wiegelstraat slaat een voor een vrachtwagen gespannen paard op hol. In de Tolstraat komt het gespan in botsing met een straatlantaarn, om vervolgens (in de Van Woustraat? Of Amsteldijk? CP) tegen een motorwagen te botsen. Deze wordt beschadigd, en de bestuurder loopt verwondingen op door rondvliegende scherven van een gebroken ruit.
Op de Weteringschans valt een vrouw van het achterbalkon van een motorwagen van lijn 10, als de tram door een bocht gaat.Zij wordt per ambulance naar huis gebracht, en blijkt een paar ribben gekneusd te hebben.

23 december 1913
De directie draagt de conducteurs op niet langer toe te laten, dat er op de balkons van tramwagens door passagiers wordt gefloten. Er is over geklaagd door andere passgiers.
Het NRC kan zich niet voorstellen, dat iemand zich ergert, laat staan dat er een klacht wordt ingediend. Het is niet de taak van het trambedrijf om het publiek op te voeden.

 

<< naar intro mediatijdlijn

door naar 1914 >>

Verantwoording en disclaimer:
Cees Pot heeft voor de totstandkoming van deze tijdlijn de database van de website "Historische kranten in beeld" geraadpleegd. Deze website is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek. Deze instantie heeft ons toestemming verleend voor publicatie op deze wijze.