Tramcolumn
113

DE LEGENDARISCHE CENTRALE WERKPLAATSEN (220511)
door en met foto's van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Vele decennia
lang waren de Centrale Werkplaatsen, een officieel Rijksmonument aan het
Bellamyplein, midden tussen drukke Amsterdamse woonbuurten en vlakbij de
populaire dagmarkt de Ten Katestraat, het kloppende technische hart van
het GVB. De CW hadden eigenlijk twee belangrijke toegangen. Een
officiële in de Tollensstraat, of eigenlijk min of meer in de drukke
winkelstraat de Kinkerstraat en een aan de achterzijde van het
GVB-complex aan het Bellamyplein.

Natuurlijk gebeurde
het dagelijkse GVB-reilen en zeilen vanuit het hoofdkantoor aan de
Stadhouderskade nr.1, dat later wegens ruimtegebrek werd verlaten.
Daarvoor kwam het nieuwe tijdelijke hoofdkantoor aan de Prins
Hendrikkade in de plaats in afwachting van de nieuwbouw in Sloterdijk.
De toegang van de trams tot de CW vond plaats op het Bellamyplein om de
eenvoudige reden, dat hier de rails lagen, die de trams een verbinding
gaven met de Bilderdijkstraat. Op het Bellamyplein lag ook een
kringspoor met bovenleiding wat destijds handig was om korte proefritten
te maken. De rails hadden echter ook een geheel andere historische
achtergrond. Lijn 13 had hier korte tijd haar eindpunt. Dat was van
september 1921 tot oktober 1922.
 |
 |
Het gebouwencomplex kwam in 1902 in
gebruik en werd gebouwd met een dubbele bestemming. Remise voor 135
trams over 21 korte sporen en een centrale werkplaats tot de Remise
Lekstraat de stallingruimte overnam. Je moet natuurlijk wel beseffen,
dat de trams toen een heel stuk korter waren dus er pasten er meer in.
Uiteraard werden vanuit de CW veel proefritten gemaakt maar dat gold ook
voor de beide grote remises, Remise Havenstraat en Remise Lekstraat,
waar ook veel onderhoud- en reparatiewerk en
zelfs schilderwerk gebeurden.

Die remisewerkzaamheden in zowel de
Havenstraat als de Lekstraat namen in de loop van de jaren alleen maar
toe tot de nieuwe Hoofdwerkplaats Tram in Diemen in gebruik werd
genomen. De trams konden over de verschillende sporen van de oude CW
worden verplaatst via een traverse. Net zoals dat in de nieuwe
Hoofdwerkplaats Tram gebeurt. De bediening van de traverse gebeurde via
een Siemens tramschakelkast. Het opvallende van de CW was, dat hij
vanuit alleen de noordelijke richting in de Bilderdijkstraat te bereiken
en via de zuidelijke richting te verlaten was.
 |
 |
Dus het personeel
moest eerst naar het Frederik Hendrikplantsoen om een rondje te maken om
op die manier het Kwakersplein en vervolgens het Bellamyplein te bereiken.
Ik kan me bijvoorbeeld herinneren, dat de tussengedeelten van de
tweedelige 552-587 in Amsterdam arriveerden. Zij moesten als het ware in
optocht eerst als het ware een Amsterdamse rondrit maken voordat ze in
de CW arriveerden. Dat zal in de historische lijn 13-dagen wel anders
zijn geweest. De wissels in de Bilderdijkstraat waren zo geslepen, dat
je er met hoge snelheid overheen kon rijden. Vanuit deze drie punten
werden er door de stad proefritten gemaakt. Leswagens kwamen altijd via
de Remise Havenstraat in de stad. In de Havenstraat was/is dus ook de
afdeling opleidingen gevestigd. De opleiding voor trambestuurder duurt
ongeveer 6 weken.
 |
 |
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |