|
Tramcolumn
189
551, 601, 851: EEN
GIGANTISCHE TRAMREVOLUTIE!
(060613)
Foto's van Tom Mulder
tenzij anders vermeld
tommulder@amsterdamsetrams.nl
De bovenstaande drie tramnummers lijken misschien niet
zo bijzonder, maar betreffen toevallig wel dezelfde tramwagen, die in
het voorjaar van 1957 voor de eerste keer, met tachograaf, en zittend
personeel door Amsterdam raasde!
Het achterdeel van de 551 op het Bellamyplein bij de aflevering in april
1957.
Hij kwam als de allereerste enkelgelede tram in Amsterdam
van de Beijnesfabriek in Beverwijk, bijna aan het Noordzeekanaal, en was
het begin van de handhaving van de tram in Amsterdam. Als deze gelede
tram niet was ontworpen en gebouwd (oorspronkelijk voor de Leidsestraat)
had Amsterdam er heel anders uitgezien.
.jpg)
De eerste dag in de personendienst 16 juni 1957.
Zowel met de 551 als de 552
werden de bestuurders van 55 jaar geleden wegwijs gemaakt in de
bediening van een ultramoderne gelede tramwagen. Dat was nodig omdat
hier van een ware, ongekende tramrevolutie kon worden gesproken. Ik zal
proberen om verschillen aan te geven tussen de klassieke Amsterdamse
tramwagen en de supermoderne, erg mooie enkelgelede zesassige tramwagen.
551 lijn 2, Hoofddorpplein. Tussen de afleveringsdatum en augustus 1957
toen de 551 al werd verlengd.
De klassieke Amsterdamse trams waren bij de komst van de eerste gelede
trams zo’n 45 jaar oud. Alleen de drieassers waren toen, in 1957, nog
piepjong. Nog geen tien jaar! De blauwen waren zo’n 29 jaar jong! Vanaf
1956 werden de blauwe wagens en de Utrechtenaren met railremmen
uitgerust: als twee énige Amsterdamse tramseries. De drieassers hadden
al railremmen bij hun fabricage. HOUDT U STEEDS GOED VAST – DUBBELE
REMMEN.
De terugvernummerde 601 heette nu weer de 551. 551, lijn 3,
Celebesstraat.
Alle andere tweeassers, de lage en de hoge AEG-ers en de SIEMENS
SHUCKERTS, kregen de railremmen niet. Het argument was, dat dat
technisch niet kon! De railremmen zouden niet onder de tramtrucks
passen.
551 LIJN 4, Europaplein. Toen de 601 weer was teruggenummerd in 551.
Een deel van de AEG-ers was of werd die jaren al gesloopt. De
bediening van de oude series was in feite bij alle trams gelijk. Er was
soms een klein verschil tussen de schakelkasten. Alle trams hadden in de
50-er jaren nieuwe schakelkasten gekregen.
551 lijn 24. De 551 in verlengde toestand.
De bestuurders stónden in hun
functie altijd en hadden de schakelkasten, de handremmen en de
zandpedalen en de trapbellen. Dat was alles! Rond 1956 werden door een
wetswijziging nog richtingaanwijzers toegevoegd en kregen de blauwen en
Utrechtenaren railremmen en elektrische ruitenwissers.
De 601, lijn 7, Amstel Station.
In de gelede
trams was de staande bestuurder een zittende bestuurder geworden en was
het wiel van de schakelkasten vervangen door een rijstang. Pedalen
zorgden voor de andere functies, zoals het remzand, de railremmen en de
bel (en de microfoon).
De 601 op lijn 7 in 1960, Plantage Parklaan.
Met de gelede trams kwamen de bestuurders in een
heel andere en uiterst comfortabele wereld. De snélheid van de
enkelgelede trams en het acceleratie vermogen was ook onvoorstelbaar
verhoogd.
De 601, lijn 17. 1963. Middentoegangsbrug.
Door het succes van de enkelgelede trams werden in Amsterdam
opnieuw proefritten gereden, nadat de 551 was verlengd tot dubbelgelede
tram. Nadat deze proeven vrij snel geslaagd werden bevonden, werd de 551
de 601 en kwam op lijn 24 terecht.
851, LIJN 17, 1976. Surinameplein.
Dat was nog jaren duidelijk te zien,
omdat het tussengedeelte lichtelijk afweek bij de constructie van
bijvoorbeeld de ramen. Tijdens een latere revisie werden de verschillen
weggewerkt. Na de verlenging van de kleine geledes werd de 851 ook weer
de 551. Nadat de 601 zijn rondjes was gaan rijden, besloot het GVB nog
eens 33 dubbelgelede trams te bestellen en uiteraard in dienst te nemen.
851, LIJN 7, Amstel Station. 1974.
De helft van de dubbelgelede trams werd vanuit de Remise Lekstraat in
dienst gesteld. De andere helft vanuit de Remise Havenstraat. De 851,
601, 551 besloot zijn verbazingwekkende en revolutionaire tramleven in
het Poolse Poznan.
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
