Tramcolumn 120

FEESTELIJKE GEBEURTENISSEN (020811)
door en met foto's van Tom Mulder - tommulder@amsterdamsetrams.nl

Met uitzondering van de ‘trapwagens’ (817-841, 901-920) waar conducteurs om gegronde ontwerptechnische redenen nooit verschenen, leek het of conducteurs na ca. 30 jaar lang opnieuw toegang tot de Amsterdamse trams zouden krijgen. Het afschaffen van de conducteurs was destijds een totaal onbegrijpelijk en verkeerd besluit.

De Amsterdamse beslissers gingen er vanuit, dat alle Amsterdamse trampassagiers allemaal dezelfde discipline hadden en altijd onder meer keurig een kaartje zouden kopen. Toen de conducteurs weer terugkwamen bij het GVB, hoewel hun terugkeer veel te traag ging, leek het of ze niet weg waren geweest. Ze verdwenen rond 1970 en kwamen vanaf 1991-2003 weer geleidelijk terug. Omdat conducteurs alleen bij het GVB konden terugkeren in een zogenaamde Melkertbaan (wat een lelijk en onduidelijk woord).

Dat was bijvoorbeeld de reden voor een fleurige versiering van de 781 op lijn 3 omdat op die dag op die lijn de conducteurs terugkeerden en de passagiers om die reden een gebakje (!) kregen. Maar er was nog een ander fleurig moment voor bloemen op de 781 en dat was de start van lijn 20, waarbij ook voor de eerste keer de halte op het CS werd versierd. Vele andere 780-ers waren lijn 20-opgevrolijkt. Soms ook heette lijn 20 plotseling lijn 21! (zie foto). Het leek wel of het GVB toekomstige passagiers wilde laten schrikken als ze met de tram wilden gaan. Achter de voorruiten van de 780-ers verschenen grote rode stickers met of CONDUCTEURSTRAM of GEEN CONDUCTEUR. Het zou mooier zijn geweest als de mededeling GEEN BESTUURDER zou zijn gebruikt. Net zoals de uitdrukking HOUDT U STEEDS GOED VAST DUBBELE REMMEN zelfs na 50 jaar door bijna niemand is begrepen.

Natuurlijk ging het om de ‘normale’ remmen en toen ook extra om de (nieuwe) magnetische remmen, de blokken. Maar het klonk wel dreigend en voelde eigenlijk als een opdracht. Dat geldt ook voor andere tramcabinekreten zoals in de gelede wagens bij de stopverzoekknoppen heel kort STOP stond alsof de knoppen de eigenlijke remmen waren. Omdat we het onlangs over CIRCLETRAM A of B hadden, is het ook verwonderlijk, dat die uitdrukking op sommige trams werd gebruikt en op andere trams gewoon CIRCLETRAM.

Zonder A of B. Hadden de eerste trams een wiskundeachtergrond? Daarnaast verschenen er achter de voorruit gele lijn 20-borden met onduidelijke route- teksten. Destijds was het opvallend dat het woord ACHTERIN INSTAPPEN (met daaronder een pijl) op de ramen van de twee-assige motor en bijwagens op de haltes vaak voor verwarring zorgde. Would-be passagiers keken alle verkeerde kanten op als op de halte een twee-asser met zo’n mededeling verscheen.

Verschillende passagiers botsten dan regelmatig tegen elkaar op omdat ze beiden de andere kant op probeerden te rennen op weg naar de ingang. Hetzelfde onduidelijke hadden sommige drie-assige motorwagens toen zij een extra rode neus kregen door het vervallen van de aanwezigheid van de conducteur. Of de passagiers dat zouden begrijpen. Het mooist waren de opvallende mededelingen in vooroorlogse trams waarin werd meegedeeld, dat bij grote drukte op de haltes zou worden doorgereden als het tramstel zou worden gevolgd door een ander tramstel van dezelfde lijn!

 

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

laat een berichtje achter