In memoriam Hans Meijer
'Ik wil mij even voorstellen: Mijn naam is
Hans
Meijer en ben geboren en getogen Amsterdammer. Ruim 50 jaar tramhobbyist'. Het is begonnen
toen ik een klein jongetje was. Kijken naar de trams, de wagennummers en vooral de trams
naar Zandvoort waren voor mij interessant, vaak reden ze met vier wagens gekoppeld. Ik
woonde nl. in een buurt waar veel trams reden, lijn 13 en de N.Z.H. Zo stond ik ook vaak
naast de bestuurder, prachtig vond ik dat. Je word ouder en vanaf 1960 ben ik foto's van
de trams in Amsterdam gaan maken, lid geworden van een vereniging op dat gebied en abonnee
op diverse trambladen. Op een gegeven ogenblik ben ik ook dia's gaan maken, dubbel 8-films
en ook mijn 'werkterrein' gaan verleggen naar Den Haag en Rotterdam. Van lieverlede ook
naar het buitenland: België, Duitsland en daarna de rest van West- en Oost-Europa tot aan
de voormalige Sovjet Unie.
Tot slot wil ik nog wel vermelden dat mijn
verzameling bestaat uit ongeveer 20.000 foto's en dia's, 10-tal dubbel 8-films,
videobanden, ruim 50 boeken, trambladen en diverse bordjes uit trams, zelfs tramonderdelen
(van de sloop).
Motorwagen 42
Motorwagen 42 van de Gemeentetram Amsterdam (G.T.A.) in
dienst op lijn 3 op de Dam in 1903. De G.T.A. is in 1900 ontstaan uit de Amsterdamsche
Omnibus Maatschappij (A.O.M.) opgericht in 1875 i.v.m. een begin van de electrificatie van
het lijnennet. In 1943 is de G.T.A. overgegaan in het huidige Gemeentevervoerbedrijf
Amsterdam (G.V.B.A.). Daarom was het jaar 2000 voor het vervoerbedrijf een bijzonder jaar.
"100 jaar" en dat werd op 16 september groots gevierd met een optocht van trams
en bussen van oudste tot nieuwste types. Mot.w. 42 is uit de serie 40-49 die gebouwd werd
in 1903 bij Werkspoor, hier nog met open balcons die later dichtgemaakt werden i.v.m.
klachten (regen en kou) van de bestuurders. De natuurstenen kolom (links op de foto) is
het monument ter herinnering aan de Oorlog met België in 1831. Bovenop de kolom een
vrouwenfiguur (niet zichtbaar) die de Eendracht symboliseerde, door de Amsterdammers al
snel oneerbiedig 'Naatje' gedoopt. Het geheel werd in 1914 gesloopt en afgevoerd naar de
Gemeentelijke bestratingswerf. Naatje vond een roemloos einde in de kelders van het
Stedelijk Museum.
Motorwagen 310 met bijwagen 804
Motorwagen 310 met bijwagen 804 in dienst op
lijn 5 op de brug over de Nieuwe Herengracht richting Jonas Daniël Meijerplein op 11
december 1960. De op deze foto afgebeelde situatie is geheel veranderd. Thans is hier een
brede drukke verkeersweg nl. de Weesperstraat richting Mr. Visserplein. Motorwagen 310 is
uit de serie 301-312 (ex serie 1-12). Deze motorwagens waren oorspronkelijk van de
Gemeentetram Utrecht (G.T.U.) en gebouwd in 1927 bij Werkspoor (serie 67-78). In 1939
heeft de Gemeentetram Amsterdam deze serie motorwagens gekocht, in de blauwe kleur
geschilderd (oorspronkelijk waren ze creme) en vernummerd in 1-12. Motorwagen 301 is
behouden gebleven en doet dienst als mot.w. 1 bij de Electrische Museumtramlijn Amsterdam
(Haarlemmermeerstation-Bovenkerk) van april-oktober.
Motorwagen 415
Motorwagen 415 in dienst als extra spitswagen op
lijn 1 op de kruising Leidseplein/Marnixstraat op 10 juni 1963. Op deze foto staan aan de
Stadhouderskade nog de Koepelkerk en het 'Persilhuis'. Beide zijn ruim 30 jaar geleden
gesloopt en op deze plek staat nu het Mariotthotel. Op deze hoogte was een circuit, het
Leidsebosje, voor de lijnen 1 en 2. Op 22 augustus 1971 werd dit vervangen door een z.g.
T-kruising. Mot.w. 415 is uit de serie 396-425 gebouwd in 1929 bij Werkspoor. Motorwagen
401 is behouden gebleven en doet dienst bij de Electrische Museumtramlijn Amsterdam
(Haarlemmermeerstation-Bovenkerk) van april-oktober.
Motorwagen 577
Motorwagen 577 in dienst op lijn 1 in de Leidsestraat op 7
november 1962. Het autoverkeer was toen nog gewoon in deze straat. Let op de oude
vuilniswagen links op de foto. Op 25 juli 1971 werd de Leidsestraat afgesloten voor het
fiets- en autoverkeer. Voor het lossen en laden van goederen is deze straat 's-morgens een
paar uur voor auto's opengesteld. Mot.w. 577 (grijze enkelgelede wagen) is uit de serie
576-587 gebouwd in 1959 bij Beijnes te Beverwijk. Het is de vervolgserie van serie 551-575
gebouwd in 1957 ook bij Beijnes. In de jaren zeventig werden in deze wagens z.g.
'tussenstukjes' geplaatst zodat zij dubbelgeleed werden en meer passagiers konden
vervoeren. Tevens werden ze vemummerd in 851-887. Enkele jaren daarna werden ze geel
geschilderd. Twee wagens zijn bewaard gebleven voor museumdoeleinden, velen zijn inmiddels
gesloopt maar tot op heden rijden nog enige wagens in de gewone passagiersdienst. Niet in
Nederland maar in Poznan (Polen) waar een tiental wagens, in het kader van
ontwikkelingshulp, in de jaren negentig naar zijn vervoerd.
Tramstel van de N.Z.H.V.M
Tramstel van de N.Z.H.V.M. met o.a. B 466 op de
lijn Amsterdam-Zandvoort richting Spuistraat (eindpunt) op de Westermarkt op 6 mei 1956.
Hier is de situatie niet veranderd, behalve dat het thans qua verkeer veel drukker is en
deze trams niet meer rijden. De N.Z.H.V.M. (Noord-Zuid-Hollandsche Vervoers Mij) is
ontstaan uit de E.N.E.T. (Eerste Nederlandsche Electrische Tramwegmaatschappij) en de
E.S.M. (Electrische Spoorweg Maatschappij) met o.a. een vestiging in Haarlem. Zowel in
Noord als in Zuid-Holland reden trams van deze maatschappij. In Noord-Holland o.a. lijnen
naar Volendam, Edam en Monnickendam (de zgn. Waterlandtram met als eindpunt het
tramstation in Amsterdam Noord bij het IJ) en de lijnen naar Sloterdijk (de Kikker),
Haarlem en Zandvoort met als eindpunt de Spuistraat in Amsterdam. De lijnen in
Noord-Holland werden in de vijftiger jaren opgeheven en in Zuid-Holland (Den Haag, Leiden)
in 1961. De N.Z.H. was vanaf die tijd uitsluitend nog een busbedrijf en in 1999
overgenomen door Connexxion. Het tramstel op de foto werd ook wel 'Budapesterstel' genoemd
omdat de wagens in de twintiger jaren door Ganz te Budapest waren gebouwd. Een aardig
detail is tot slot nog wel het vermelden waard. De lijn Amsterdam-Zandvoort was
"smalspoor" terwijl het stadsnet van Amsterdam "normaalspoor" is.
Vanaf de Krommert (Admiraal de Ruyterweg bij de Jan Evertsenstraat) tot aan de Spuistraat
bij de Raadhuisstraat lag een derde rail zodat hier zowel de wagens van de N.Z.H. als het
G.V.B. (lijn 13) konden rijden. Vanaf 1957, toen de lijn Amsterdam-Zandvoort werd
opgeheven, verdween de derde rail geleidelijk tijdens spoorvernieuwingen.
laat een berichtje achter |