MEDIATIJDLIJN AMSTERDAMSE TRAM 1910
door Cees Pot
e-mail:
ceespot@amsterdamsetrams.nl
1910
2 januari 1910
Op de Gelderschekade botst een sleperswagen op motorwagen 142 van
lijn 7, waardoor het achterbalkon van deze motorwagen enige schade
oploopt. Het blijkt dat de voerman van de sleperswagen in een nabij
café zit en de zorg voor de wagen aan een jongen van 9 jaar heeft
overgelaten.
4 januari 1910
De NRC bericht dat sinds 1 januari jl. de tramkaartjes van de
gemeentetram worden gedrukt bij de firma Granderath in Düsseldorf,
waardoor bij de Stadsdrukkerij 4 meisjes en 2 mannen overbodig zijn
geworden. De meisjes worden ontslagen, de mannen herplaatst als
conducteurs bij de tram. De aanschaf van een nieuw rotatiepersje zou
10.000 Mark gekost hebben, wat in verhouding tot het relatief
geringe gebruik te duur werd geacht.
18 januari 1910
De NRC meldt dat binnenkort de indienststelling kan worden verwacht
van 6 bijwagens van een bijzonder groot model volgens het nieuwste
type motorwagen (230-235), met dwarsbanken, grote schuivende ruiten
en glasbalkons. In 1911 komen er dan nog zes bij.
26 januari 1910
Op een hernieuwd verzoek van bewoners van de Overtoom om lijn 1 door
te trekken naar het Centraal Station, verklaren burgmeester en
wethouders zich in de raadsvergadering van heden bereid dit in
overweging te nemen.
28 januari 1910
Het tramverkeer ondervindt veel last van hevige sneeuwval. Met grote
moeite slaagt men er in de dienst gaande te houden.
Lijn 14 met een van de oudste motorwagens op de Dam, 1910.
Fotograaf onbekend.
8 februari 1910
Omdat het wissel op de Stadhouderskade bij de Tesselschadestraat
electrisch zal worden gemaakt, wordt de tramhalte van lijn 3 aldaar
iets verplaatst, tot voor de Koepelkerk. De halte van lijn 2 bij de
Tesselschadestraat vervalt.
15 februari 1910
Burgemeester en wethouders hebben wegens de bezwaren van de
gemeenteraad tegen de aankoop van de percelen Brouwersgracht 300,
Vinkenstraat 197-201 en Nieuwe Wagenstraat 1, nodig voor de
uitbreiding van de remise Brouwersgracht ten behoeve van de berging
van de bijwagens van de lijnen 5 en 10, nagegaan of een minder
kostbare oplossing mogelijk is. Dat blijkt niet het geval te zijn,
reden waarom zij de raad opnieuw voorstellen
ƒ
20.000 uit te trekken
voor de aankoop van genoemde percelen.
16 februari 1910
De NRC bericht dat er hard gewerkt wordt aan de trambaan van de
nieuwe lijn 14. Op de Nassaukade tussen de Raampoort en de
Rotterdammerbrug liggen de rails al, en er wordt nu gewerkt in de
Van Limburg Stirumstraat.
12 maart 1910
Op de Rozengracht steekt een zwangere vrouw vlak achter een tram
over en loopt daardoor tegen een motorwagen die juist uit de andere
richting nadert. Ze wordt tegen de grond geslagen en in zorgelijke
toestand naar het Wilhelminagasthuis vervoerd.
21 maart 1910
In de Kinkerstraat willen stakende bouwvakkers het vervoer beletten
van werkwilligen, en zij trachten de tram te bestormen. Er ontstaat
een opstootje waarbij de politie moet ingrijpen, en diverse personen
gewond raken.
26 maart 1910
Volgens het Handelsblad zullen burgemeester en wethouders binnenkort
aan de gemeenteraad voorstellen de directeur Gemeentetram de
bevoegdheid te geven in bijzondere gevallen van de gewone lijnenloop
af te wijken of delen van lijnen tot tijdelijke nieuwe lijnen samen
te voegen.
30 maart 1910
De NRC schrijft dat per 1 april vroegritten op lijn 7 zullen worden
ingevoerd. Hiervan kan vanaf 5 uur gebruik gemaakt worden.
13 april 1910
De raad besluit tot uitbreiding van de remise Brouwersgracht, en
aankoop van de daarvoor benodigde percelen.
Voorts wordt besloten bij het komende koninklijk bezoek de trams
niet te versieren op de wijze waarop dat in Den Haag gebeurt, maar
te volstaan met een eenvoudige versiering met groen en vlaggendoek.
26 april 1910
Een monteur van de gemeentetram wordt door de rechtbank
vrijgesproken van het hem ten laste gelegde. Tegen hem was 14 dagen
gevangenisstraf geëist wegens toebrengen van zwaar lichamelijk
letsel door schuld, omdat op 7 januari jl. een timmerman op de
Rozengracht tegen een door hem bestuurde tram was gelopen en zijn
arm had gebroken.
27 april 1910
Tegen een heer die op 14 maart jl. een conducteur van lijn 2 heeft
beledigd wordt een een boete van
ƒ 2,50 subsidiair 20 dagen
gevangenisstraf geëist.
2 mei 1910
In de Reguliersdwarsstraat wordt een tweejarig kind dat uitwijkt
voor een handkar door een motorwagen van lijn 4 gegrepen en op slag
gedood.
8 mei 1910
Op het Kattenburgerplein komt een 5-jarig jongetje onder een
motorwagen van lijn 7 en wordt zwaargewond naar het
Portugees-Israelitische Ziekenhuis in de Rapenburgerstraat gebracht.
12 mei 1910
In verband met werkzaamheden aan de kruising Rozengracht voor de
toekomstige lijn 14 kunnen de E.S.M.-trams niet verder rijden dan de
De Clercqstraat bij de Wiegbrug. Tussen de Wiegbrug en de Spuistraat
rijdt gedurende drie dagen een vervangende dienst van de
Gemeentetram met bordjes “E.S.M.”
lijn 5 op
het Damrak; hoewel er toen nog geen lijnkleuren en lijnnummers
gevoerd werden. Zoals op de foto te zien is volstond men met een bord
dat de route toonde.
Fotograaf onbekend.
15 mei 1910
Vandaag, 1e Pinksterdag, vervoert de gemeentetram 207.064
passagiers.
Op het Damrak komt een fietser onder een tram en raakt zwaargewond.
Hij overlijdt in het Binnengasthuis. De trambestuurder heeft geen
schuld, omdat hij de man, die plotseling achter een rijtuig
overstak, onmogelijk kon zien aankomen.
16 mei 1910
Vandaag, 2e Pinksterdag, vervoert de gemeentetram 233.293
passagiers, tot heden het grootste aantal passagiers op één dag.
In de Haarlemmerstraat raakt een 4-jarig meisje bij het oversteken
onder een tram en wordt zwaargewond.
25 mei 1910
’s Avonds wordt lijn 14 officieel geopend met een feestelijke rit
met een versierde tram in aanwezigheid van diverse autoriteiten.
De volgende dag begint de normale dienst.
30 mei 1910
Ter gelegenheid van het koninklijk bezoek rijden van dag tussen 11
en 13 uur twee extra diensten:
Kattenburgerplein –
via lijn 13 – Nieuwezijds Voorburgwal – Raadhuisstraat – Rozengracht
– Marnixstraat – Leidscheplein;
De Ruijterkade –
Stationsplein – via lijn 2 – Van Baerlestraat – Concertgebouw.
De trams dragen een “B” in de beugel en bordjes op de spatschermen.
Het normale tarief is van toepassing.
31 mei 1910
Ook vandaag worden twee extra-diensten gereden:
De Ruijterkade –
Concertgebouw (als gisteren), van 13 tot 15 uur;
Kinkerstraat – via
lijn 7 – Frederiksplein – Westeinde – Stadhouderskade – Amsteldijk –
Nieuwe Amstelbrug – Weesperzijde, van 19 uur tot einde dienst.
1 juni 1910
Tussen 12.30 uur en 15 uur rijden wederom extra diensten tussen
Kattenburgerplein en Leidscheplein.
Lijn 3 met een tramstel met een
voormalige paardentrambijwagen op de Nieuwe Amstelbrug, omstreeks 1910. Op de brug een
tram van lijn 5, onderweg naar de Weesperzijde. Op de hoek Ceintuurbaan/Amsteldijk trams
van lijn 4. De St. Willibrordus buiten de veste moet het nog stellen zonder toren.
Prentbriefkaart
3 juni 1910
In de afgelopen feestweek heeft de gemeentetram ruim 1.814.000
passagiers vervoerd.
4 juni 1910
Op de Mauritskade bij de Muiderpoort slaat de bliksem in de
bovenleiding. Een bovenleidingmast raakt zwaar beschadigd.
8 juli 1910
Burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor
ƒ
66.000,-
beschikbaar te stellen voor de uitbreiding van de remise
Brouwersgracht, en
ƒ
270.000,- voor uitbreiding van het aantal
reservemachines in de Centrale, aangezien anders in de komende
winter stroomgebrek voor de tram zou kunnen ontstaan. Spoedshalve is
voor één machine reeds opdracht gegeven.
15 juli 1910
In de Raadhuisstraat komt een wagen van een glashandel in botsing
met een tram van lijn 14. Twee grote spiegelruiten die op de wagen
worden vervoerd, worden verbrijzeld.
18 juli 1910
Door een twee uur durend hevig onweer, gepaard gaande met langdurige
slagregens, raakt het tramverkeer ’s ochtends op verschillende
plaatsen gestremd. In de Roelof Hartstraat wordt één spoor over een
lengte van 100 meter ondermijnd, en breekt door verzakking van een
mast een spankabel van de bovenleiding. Tot ongeveer 11 uur moet
lijn 3 omrijden via Ferdinand Bolstraat – Weteringschans –
Leidscheplein – Leidscheboschje, maar kan dan over hulpwissels weer
over één spoor de normale route volgen. Veel hinder ondervindt deze
lijn ook van het blank staan van grote delen van de Ceintuurbaan. De
hele dag blijft de dienst onregelmatig verlopen.
Ook kan lijn 6 wegens een storing op de Zeeburgerdijk enige tijd
niet rijden.
De bliksem slaat in verschillende motorwagens in, waardoor de
zekeringen uitslaan en in diverse gevallen kortsluiting ontstaat.
19 juli 1910
Een bankdirecteur scheldt een conducteur van lijn 5
die hem per
ongeluk met het balkonhek raakt uit voor lomperd. De beledigde
conducteur laat proces-verbaal opmaken, en op 17 september komt de
zaak voor. Er wordt
ƒ
25,- boete of 25 dagen hechtenis geëist, maar
op 30 september acht de rechter opzettelijke belediging niet bewezen
en spreekt hij de bankier vrij.
28 augustus 1910
De NRC bericht dat bij een aantal motorwagens achter de rem een
horizontale stang is aangebracht, zodat op een vol voorbalkon de
passagiers de bestuurder niet meer kunnen hinderen bij het remmen.
7 september 1910
In de Roelof Hartstraat botst een auto tegen een motorwagen van lijn
3. Door de hevige schok wordt de chauffeur uit de auto geslingerd en
komt hij met zijn hoofd tegen de tram. ’s Avonds overlijdt hij in
het Wilhelminagasthuis. De trambestuurder wordt lichtgewond, en tram
en auto raken flink beschadigd.
10 september 1910
De gemeenteraad besluit na uitvoerig onderzoek in een speciale
raadscommissie de directeur der GEW te ontslaan, o.a. omdat hij
buiten burgemeester en wethouders om de gemeentetram een veel te
hoge electraprijs in rekening heeft laten brengen.
26 september 1910
Burgemeester en wethouders
gunnen de verbouwing en uitbreiding van de remise Brouwersgracht aan
de fa. Höfte te Amsterdam voor
ƒ
42.885,-.
14 oktober 1910
In de Rapenburgerstraat
wordt een 3-jarig jongetje door een tram van lijn 7 overreden en
gedood.
Raadhuisstraat - 1910
Prentbriefkaart
24 oktober 1910
Naar aanleiding van de
vele klachten over het trage rijden van de tram worden nieuwe
voorschriften voor de wagenbestuurders uitgegeven.
6 november 1910
Bij de behandeling van de
gemeentebegroting voor 1911 pleit het raadslid Ter Haar Jr. voor de
invoering van een uniform tramtarief van 5 cents. Verder verzoekt
hij om motorwagens met schuiframen en dito met imperialen. Raadslid
Loopuit wil inlichtingen over het langzame rijden dat hij wijt aan
de invoering van stroommeters, die de bestuurders dwingen om
langzaam te rijden. Raadslid Douwes wil kosteloos overstappen van
lijn 7 op de lijnen 3 en 10 mogelijk maken, en raadslid Posthuis
wenst inzet van meer materieel op de drukke uren. Wethouder
Serrurier antwoordt dat het invoeren van een uniform tarief
samenhangt met uitbreiding van het materieel en vergroting van de
remiseruimte. Hem hebben geen klachten over langzaam rijden bereikt.
Omtrent de andere vragen zal hij advies laten uitbrengen.
14 november 1910
De NRC bericht dat het
tramhuisje bij de Stadsschouwburg niet teruggaat naar de
Weteringschans, maar verplaatst wordt naar de Ceintuurbaan, hoek
Ferdinand Bolstraat. Bij de Stadsschouwburg komt een nieuw, groter
huisje.
30 november 1910
Het raadslid Ter Haar Jr.
Stelt de raad voor burgemeester en wethouders te laten adviseren
over de invoering van een uniform tramtarief van 5 cents zodra de
door de wethouder Serrurier genoemde voorwaarden zijn vervuld.
5 december 1910
Een bediende van een
houthandelaar raakt op het achterbalkon van een tram van lijn 9
tussen Linnaeusstraat en Stationsplein een bedrag van
ƒ
5.050,-
kwijt. Of het bedrag hem ontstolen is, of hij het verloren heeft, is
niet bekend. De houthandelaar looft een beloning uit voor de vinder.
13 december 1910
De gemeenteraad besluit
conform het voorstel van de heer Ter Haar Jr. van 30 november, en de
burgemeester zegt vervolgens toe, dat met het gevoelen van de raad
rekening zal worden gehouden bij het uitbrengen van het gevraagde
advies.
14 december 1910
In de Sarphatistraat wordt een 70-jarige man door een tram van lijn
11 overreden. Hij wordt naar het Binnengasthuis gebracht, waar hij
aan zijn verwondingen overlijdt.
15 december 1910
De gemeenteraad besluit
ƒ
56.000,- beschikbaar te stellen voor de
aanschaf van 14 bijwagens. Het raadslid Ruijs uit nog enige wensen
ten aanzien van de inrichting ervan.
Lijn 9 - Plantage Middenlaan - 1910.
Prentbriefkaart
16 december 1910
Op de Oostenburgergracht komt een beschonken man onder een tram van
lijn 13 en raakt gewond aan een been. Een andere, eveneens
beschonken man kan nog net op tijd worden weggetrokken.
In de NRC verschijnt een commentaar op de aanstaande verhoging van
de rijsnelheid.
De redactie schrijft, dat na de lijnen 1 en 2 ook op lijn 3 harder
zal worden gereden. In januari volgen de andere lijnen. Het
trambedrijf is hiermee op de goede weg, Door de stad sukkelende
trams beantwoorden niet aan het beeld dat men van een grote stad
heeft. Aan de andere kant wordt het op straat gevaarlijker, en
zullen zich meer ongelukken voordoen. De trambestuurders klagen al
over de grotere verantwoordelijkheid, en zijn bang dat er te veel
van hun zenuwen zal worden gevergd.. Als iedereen, weggebruikers en
trampassagiers, meewerkt, dan zal het volgens de redactie wel
meevallen, en zal het publiek er alleen maar van profiteren.
17 december 1910
In verband met de opvoering van de rijsnelheid zullen nog voor 1
januari 1911 een aantal halten vervallen dan wel verplaatst of met
andere gecombineerd worden:
Lijn 1
De halte Overtoom tussen Frederikstraat en Bagijnegang vervalt; die
bij de Anna Vondelstraat komt dichter bij de Hollandsche Manege te
liggen, en de haltes Eerste en Tweede Constantijn Huijgensstraat
worden gecombineerd.
Lijn 2
De haltes Koninginneweg bij de Hendrik Jacobsstraat en bij de
Westelijke Toegangsbrug vervallen.
Lijn 3
De halte Mauritskade bij de Andrieszstraat vervalt en de halte
Sarphatistraat bij de Andrieszstraat komt dichter bij de brug te
liggen. De halte Westelijke Toegangsbrug vervalt.
Lijn 4
De halte Ferdinand Bolstraat bij de Quellijnstraat vervalt. De halte
op de Singelbrug wordt richting Ferdinand Bolstraat verplaatst. De
halte Vijzelgracht bij Nieuwe Looiersstraat vervalt.
Lijn 5
De halte op de Weesperzijde bij de Gijsbrecht van Amstelstraat
vervalt, de halte Deli-brouwerij wordt verplaatst en zal tussen
Marcusstraat en Graaf Florisstraat komen te liggen, terwijl de halte
op de Middentoegangsbrug zal worden verplaatst.
Lijn 6
De haltes Mauritskade/Pieter Vlamingstraat en Zeeburgerdijk/spoorwegovergang
vervallen.
Lijn 7
De haltes op de Weteringschans bij het 2e en 1e Weteringplantsoen en
bij het Barlaeusgymnasium vervallen.
Lijn 9
De haltes Kastanjeplein en Westelijke Toegangsbrug vervallen, en de
halte Oosterpark bij de Kastanjeweg wordt verplaatst naar de
Kastanjeweg.
Lijn 10
De haltes op de Weteringschans als genoemd onder lijn 7 vervallen,
en bovendien de halte Sloterdijkstraat.
Lijn 11
De halte Oosterpark bij de Kastanjeweg vervalt.
Lijn 13
De halte Czaar Peterstraat bij de 1e Leeghwaterstraat vervalt.
Lijn 7 - Weesperplein - 1910.
Prentbriefkaart
19 december 1910
’s Avonds ontspoort in de bocht van de Schippersgracht een
motorwagen van lijn 7, die dwars over beide sporen komt te staan.
Tot ongeveer 23.30 uur is de dienst op de lijnen 7 en 13 gestremd.
20 december 1910
Burgemeester en wethouders stellen de gemeenteraad voor lijn 1 door
te trekken naar het Centraal Station, zoals door de bewoners van de
Overtoom gewenst. De kosten worden geschat op
ƒ
12.100,- per jaar.
Verantwoording en disclaimer:
Cees Pot heeft voor de totstandkoming van
deze tijdlijn de database van de website "Historische
kranten in beeld" geraadpleegd. Deze website is een initiatief van
de Koninklijke Bibliotheek. Deze instantie heeft ons toestemming verleend voor
publicatie op deze wijze.
*
Soms komen er in de artikelen fouten en onjuistheden voor. Om
wille van de authenticiteit is besloten deze ongewijzigd te laten.
laat een berichtje achter
|