MEDIATIJDLIJN AMSTERDAMSE TRAM 1909
door Cees Pot
e-mail: ceespot@amsterdamsetrams.nl

1909

4 januari 1909
Op 1 januari heeft ’s avonds de traditionele voorstelling van de “Gijsbrecht” in de Stadsschouwburg plaats, gevolgd door de “Bruiloft van Kloris en Roosje” met de Nieuwjaarswens van Thomasvaer en Pieternel. In die wens wordt ook aandacht besteed aan het tramgebeuren in de Hoofdstad:
“Pieternel vraagt bescheiden om wat haast te maken met het voorzien der trams van beschermde balcons, een goed hart als ze heeft voor de wagenbestuurders, in oud-Hollandsch: voor de wagenaars. Thomas strijdt voor een uniform tarief van 5 cents voor iederen tramrit”, schrijft het Nieuws van den Dag.

5 januari 1909
De Gemeentetram vervoerde van 1 Januari tot en met 31 December 1908 49.587.528 passagiers, onder wie 4.772.104 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten (zonder abonnementen). Over hetzelfde tijdvak in 1907 werden vervoerd 42.245.150 passagiers, onder wie 4.521.889 passagiers ïnet vroegrit- en vroegritretourkaarten (zonder abonnementen). Vervoer op 1 Januari 1909: 178.893 passagiers, tegen 162.603 op 1 Januari 1908.

15 januari 1909
Iemand, die gistermiddag in de Middenlaan van een rijdende tramwagen wilde springen, werd een eind meegesleurd en bezeerde zich hierdoor aan zijn rug. In het gebouw van de G.G.D. aan de Plantage Muidergracht werd hem hulp verleend.

23 januari 1909
De heer Batelt, hoofdinspecteur bij de recherche, heeft woensdagavond een ongeluk gehad. Met de tram van het bureau naar huis gaande is hij te vroeg afgestapt, met het gevolg dat hij viel en een arm brak.

23 februari 1909
Tramstoring.
Zaterdagavond heeft een halfuur lang het gehele Amsterdamse tramverkeer stil gestaan. Even voor zessen had een wagen van lijn 8, die van het Centraal Station kwam, op de Kamperbrug, vóór de Gelderschekade, een ongeluk met den beugel, welke zó krachtig tegen de geleiddraad werd aangedrukt, dat deze brak en er kortsluiting ontstond. Het verschijnsel ging gepaard met een geweldig knetteren en hoog opslaan van blauwachtige vlammen, wat echter maar kort duurde. Zó hevig was echter de uitwerking, dat in de Centrale aan de Hoogte Kadijk de automatische „veiligheid"' in werking kwam en op hetzelfde e blik het net over zijn gehele uitgestrektheid stroomloos gemaakt werd.
Maar meteen stonden als door een toverslag alle tramwagens stil. Van Schulpbrug tot het Spaarndammerplein, van Kattenburg tot het Vondelpark, overal zag men langs den weg de zware wagens hulpeloos staan en daarbij in een droevig donker gehuld, want tegelijkertijd waren natuurlijk de lichten uitgegaan. De eerste vijf à tien minuten bleven de passagiers nog zitten, denkende, dat er wel weer plotseling een aanschieten van de lampjes en van de beweging zou komen, maar toen dat uitbleef en de conducteurs en wagenbestuurders geen andere opheldering konden geven dan „dat „hij" 't niet doen wou en er zeker wat haperde aan de stroom", verliet men mopperende de wagen om de thuisreis maar per voet te doen. 't Was dan ook wel een ongelukkig uur voor een algemene tramstoring, dat uurtje van zessen, juist als zowat iedereen tramt en tal van huismoeders al met zichzelf overleggen of zij maar zullen „opdoen" of niet.
Voor de aapjeskoetsiers en voor de stalhouders was 't echter een buitenkansje. Mensen die den trein nog wilden halen, bedachten zich niet lang maar namen een „bakje" en trokken zich de zaak niet verder aan.
Intussen was men, zo spoedig als de oorzaak bekend was geworden, van de zijde van het trambedrijf aan de arbeid getogen. De elektrische reparatiewagen werd uitgestuurd, en weldra was 't op de Kamperbrug een gehamer en getimmer, waarvan ai na verloop van een half uur het gunstige resultaat zichtbaar was. 't Eerst werd de stroom weer aangevoerd voor het Stationsplein en het Damrak en toen volgden gaandeweg de andere lijnen. Er moest namelijk voorkomen worden, dat niet, door liet plotseling aanzetten van zoveel trams tegelijk, de kabel opnieuw in het ongerede zou geraken. Na het Damrak kreeg de Haarlemse tram, die in de stad op het Amsterdamse net rijdt, weer stroom en zo ging 't voort totdat een uurtje na het ongeluk weer alle wagens reden. Alleen over de brug die het oponthoud had doen ontstaan, kon pas tegen ruim 10 uur weer gereden worden, maar toen waren dan ook alle sporen van liet ongeval uitgewist. Intussen was 't voor het technisch personeel van de tram, dat onder leiding van de heren Van Putten, onderdirecteur, en Stoffels, ingenieur, met de herstellingen doende was, een allesbehalve vrije zaterdagavond, maar integendeel een van ingespannen arbeid geweest.

3 februari 1909
Gemeentetram. — Gedurende de maand Januari werden vervoerd 4,192,196 passagiers, onder wie 297,930 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten. In Januari 1908 werden vervoerd 3,779,781 passagiers, onder wie 310,576 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten.

8 februari 1909
STORM.
De Hevigte storm, die gisteren omstreeks vier uur over de stad loeide, heeft aan de IJkant hier en daar nogal schade veroorzaakt. Zo is de in aanbouw zijnde steiger voor de Gemeente-stoomponten omgeslagen en in het water terechtgekomen, in zijn val een heimachine meeslepend. In de kade daar ter plaatse werden door de woedende golven gaten geslagen.
Dank zij het optreden van den heer Broerse, den chef van de stoomponten, werden de gaten spoedig met planken gedicht en werden lantaarns geplaatst ter waarschuwing waar gevaar dreigde.
De stoomponten zelf hadden het ook zwaar te verduren. Van een pont werd de schoorsteen weggeslagen, zodat tijdelijk met slechts één pont gevaren werd, maar dat duurde maar een goede vijf kwartier. Toen was de schade op de gehavende boot weer hersteld.

23 februari 1909
Tramstoring.
Zaterdagavond 20 februari heeft het hele Amsterdamse tramverkeer een half uur stil gestaan. Even voor zessen had een wagen van lijn 8, die van het Centraal Station kwam, op de Kamperbrug, vóór de Gelderschekade, een ongeluk met de beugel, die zo hard tegen de bovenleiding sloeg, dat deze brak en er kortsluiting ontstond. Dit ging gepaard met een geweldig geknetter en hoog opslaande blauwachtige vlammen, wat echter maar kort duurde. In de Centrale aan de Hoogte Kadijk kwam de automatische veiligheid in werking kwam en werd eensklaps het hele net stroomloos gemaakt.
Daardoor stonden als door een toverslag meteen alle tramwagens stil. Van Schulpbrug tot het Spaarndammerplein, van Kattenburg tot het Vondelpark, overal zag men langs de weg de zware wagens hulpeloos staan en daarbij in het donker gehuld, want tegelijkertijd waren natuurlijk de lichten uitgegaan. De eerste vijf à tien minuten bleven de passagiers nog zitten, ze dachten dat er wel weer beweging in de trams zou komen, maar toen dat uitbleef en de conducteurs en wagenbestuurders geen andere opheldering konden geven dan „dat „hij 't niet doen wou en er zeker wat haperde aan de stroom", verliet men mopperende de wagen om de thuisreis maar per voet te aanvaarden. Het was dan ook wel een ongelukkig uur voor een algemene tramstoring, omstreeks zessen, juist als zowat iedereen tramt en tal van huismoeders al met zich zelf overleggen of zij maar zullen opdienen of niet.
Voor de aapjeskoetsiers en voor de stalhouders was 't echter een buitenkansje. Mensen die de trein nog wilden halen, bedachten zich niet lang maar namen een rijtuig en trokken zich de zaak niet verder aan.
Intussen was personeel van het trambedrijf met een bovenleidingwagen, onder leiding van onderdirecteur Van Putten en ingenieur Stoffels, aan de slag gegaan, en na een half uur kon op het Damrak en het Stationsplein het net weer onder stroom gezet worden, en daarna achtereenvolgens de overige lijnvakken. Dat kon niet al te snel gebeuren, want voorkomen moest worden dat de elektriciteitsvoorziening weer in het ongerede zou raken, als alle trams tegelijk weer zouden inschakelen. Na het Damrak volgde route van de E.S.M., en na een uur reden alle lijnen weer. Alleen bij de Kamperbrug duurde het tot 10 uur, voordat daar weer trams konden passeren.

3 maart 1909
Van 1 Januari tot en met 28 Februari 1909 werden vervoerd 7,974,337 passagiers, onder wie 744.083 met vroegrit- en vroegritretourkaarten. Over hetzelfde tijdvak in 1908 werden vervoerd 7,388,475 passagiers, onder wie 532,273 met vroegrit- en vroegritretourkaarten.

6 maart 1909
Ongewenst oponthoud.
Vanmorgen in de drukste tramtijd, tussen half 9 en 9 uur, als de wagens vol passagiers zijn die naar school of kantoor gaan, is op het gemeenschappelijke spoor van lijn 2 en 3 in de Van Baerlestraat een oponthoud in het verkeer geweest. De asbus van een wiel van een bijwagen van lijn 3 was gebroken en door dat die bleef staan kwam het hele tramverkeer tot stilstand. Men deed alle moeite, de wagen in het spoor en aan de gang te krijgen; maar telkens was het weer mis; hij kon niet in evenwicht blijven. De conducteurs wisten echter raad. Zij verschaften zich een troep gratis passagiers, — jongens van de straat. Die moesten allemaal, samengepakt als haringen in een ton, op het voorbalkon van de bijwagen gaan staan. Toen bleef de wagen in evenwicht, en zo werd hij onder vrolijk gelach en gejuich van de jongens, die veel plezier hadden in hun gratis ritje, naar het spoor naast het Concertgebouw gebracht. Daarna kon de lange rij wagens van 3 hun weg weer vervolgen.

8 maart 1909
Lentemaand draagt haar naam tot dusverre niet met ere.' Eerst een pak sneeuw zoo dik als we de gehele winter nog niet gehad hebben en nu zowaar nog een ijsdag ook. De Linnaeuspark-ijsbaan had vandaag de hekken weer geopend; het vlaggetje op de tram heeft heden menigeen verrast. Ook de ijsbaan op Het Diep achter de zweminrichting aan den Zeeburgerdijk werd heden in orde gemaakt.

10 maart 1909
Op de Ceintuurbaan sprong zondagavond (8 maart) een heer van een tramwagen, waardoor hij kwam te vallen en de wielen van de bijwagen over zijn benen kreeg. Hij is, na door drie doktoren voorlopig te zijn behandeld, per automobielziekenwagen naar liet Wilhelmina Gasthuis vervoerd.

11 maart 1909
Verbetering van Singelbrug en Spui.
Men is begonnen met de werkzaamheden voor de verbreding van de brug over het Singel vóór de Heiligenweg en de verbetering van het Singel tussen deze brug en het Spui. De mannen van de plantsoenendienst hebben om te beginnen de bomen langs de verhoogde trambaan op het Singel gerooid.
De brug tussen Heiligenweg en Koningsplein zal verlaagd en aan de zijde van de Munt verbreed worden.
Door deze werkzaamheden zullen binnenkort de lijnen 1 en 2 gestremd worden.

30 maart 1909
In de Spaarndammerstraat werd gisteravond een man door een tramwagen aangereden, waardoor hij aan het achterhoofd werd verwond. Na aan het politiebureau in de Spaarndammerstraat met snelverbanden voorlopig te zijn verbonden, is de man per automobielbrancard naar het Binnen-Gasthuis vervoerd.

3 april 1909
Van 1 januari tot en met 31 maart 1909 werden vervoerd 12,302.705 passagiers, onder wie 1,188,517 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten. Over hetzelfde tijdvak in 1908 werden vervoerd 11,214,639 passagiers, onder wie 973.542 passagiers met vroegrit- .en vroegritretourkaarten.

12 april 1909
Het blijkt, dat men algemeen van mening is, dat, nu de plaatskaartenbureaus, waar de entreekaarten voor de (voetbal-) wedstrijd Nederland-Engeland op a.s. maandag verkrijgbaar waren, gesloten zijn, geen entreebewijzen meer te kopen zijn. 't Is daarom niet overbodig te melden, dat Maandag van half één af aan de loketten op het wedstrijdterrein achter Oud-Roosenburgh voor alle rangen nog kaarten in voldoende hoeveelheid verkrijgbaar zijn. Men wachte zich voor het kopen der biljetten bij opkopers, die zich niet zullen ontzien aan het begin van de Watergraafsmeer de mededeling rond te strooien, dat de loketten uitverkocht zijn. De ingang zal om half een geopend worden, de wedstrijd begint om half drie. De Gooische stoomtram zal om het kwartier een extra tram van hot station Weesperpoort en van de spoorwegovergang in de Linnaeusstraat naar Oud-Roosenburgh laten rijden en ook de Amsterdamse Gemeentetram zal extra wagens naar het einde van de Linnaeusstraat laten lopen. Ook voor het vervoer van de drommen bezoekers, die na afloop van de wedstrijd stadwaarts trekken, worden maatregelen genomen. Het zal in 't algemeen belang zijn er nog eens op te wijzen, dat de toegang tot het terrein — dat niet-voetballers zich nog 't best zullen herinneren als hel. terrein waar de tenten van Barnum en Bailey hebben gestaan — gevormd wordt door een vrij smalle laan met een diepe sloot erlangs. Daar moet na afloop de grote stroom van toeschouwers langs. Dus: kalm aan en niet dringen.

Overtoom - 1909
Prentbriefkaart

NEDERLAND- ENGELAND.
Voor deze voetbalinterland zullen maandag vanaf half een aan de loketten op het terrein achter Oud-Roosenburgh nog volop plaatskaarten voor alle rangen verkrijgbaar zijn. De wedstrijd begint om half drie en de ingang gaat om half een open. De Gooische tram rijdt met extra trams om het kwartier vanaf Station Weesperpoort en ook de Gemeentetram zal met extrta trams naar het eindpunt in de Linnaeusstraat rijden. Ook voor het vervoer van de ongetwijfeld vele toeschouwers na afloop zullen uitgebreide maatregelen worden getroffen.

13 april 1909
De Paasdagen. — Het was op de Eerste Paasdag alsof het al zomer was, heerlijk, zonnig weer dat vele mensen naar buiten lokte.. Heel wat Amsterdammers trokken met de trein, elektrische spoor en tram naar de omgeving van de stad, terwijl ook duizenden mensen langs de straten wandelden en de parken vulden. De volgende dag was het een stuk slechter, guur en tegen de avond storm met zelfs af en toe hagel. Toch trokken de mensen er weer op uit, want op de stations was net zo druk als de Eerste Paasdag. Er togen ook uit alle delen van het land mensen naar Amsterdam om de grote wedstrijd Holland - Engeland in de Watergraafsmeer bij to wonen, die een buitengewone drukte met zich bracht. Door de gemeentetram zijn op beide dagen 363,391 passagiers vervoerd, tegen 300,111 op Pasen 1908.

Nederland – Engeland 0 – 4
Om half drie was gisteren het begin van de wedstrijd gesteld en reeds lang tevoren begon de uittocht uit Amsterdam naar de Watergraafsmeer. Om goed 10 uur was 't al dringen aan den ingang van Oud-Roosenburch en om half een, toen de hekken open gingen, stroomde een dichte menigte binnen. Na enen was er bijna geen plaats meer te krijgen in de trams van lijn 9 en lijn 11 naar het einde van de Linnaeusstraat en de extra treinen van de Gooische stoomtram bij het station Weesperpoort werden letterlijk bestormd. De lange Middenweg door de Watergraafsmeer was geheel gevuld met drommen mensen. Gezien van de brug bij het Rechthuis, van waar men de lager liggende weg geheel kon overzien, leek deze één grote menscenmassa, waar de rijtuigen en auto's zich slechts met moeite een weg door konden banen.

Op de Vijzelgracht heeft een 33-jarige kleermaker geprobeerd zelfmoord te plegen door zich voor een tram van lijn 4 te gooien. De oplettende wagenbestuurder wist dit echter door sterk te remmen te voorkomen, en de man raakte alleen lichtgewond. Hij werd in het Wilhelmina Ziekenhuis opgenomen, waar zijn lichamelijke toestand bevredigend is. Nader bleek dat hij langdurig werkeloos was, dat zijn vrouw net van een dood kind bevallen was en nog in de het O.L.V.G. in de Camperstraat lag, dat hem wegens opgelopen huurschuld de huur van zijn woning in de Quellijnstraat opgezegd was, en dat hij zojuist bericht had gekregen dat zijn oude moeder in Groningen plotseling blind was geworden.
Overigens was hij al eerder wegens geestesziekte in Medemblik opgenomen geweest.

21 april 1909
Aan het handige “Statistisch zakboekje van de gemeente Amsterdam” over het jaar 1908 ontlenen wij:
De tram vervoerde 55,758,750 reizigers hetgeen een opbrengst gaf van f 2,748,584.

22 april 1909
Gemeentetram.
In verband met de werkzaamheden op en bij de brug vóór de Heiligenweg, zal, te beginnen op een nader te vermelden dag begin mei, op lijn 1 moeten worden overgestapt. De wagens van lijn 2 zullen dan gedurende enige tijd, evenals verleden jaar gebeurd is, niet over de Leidschestraat en de N.Z. Voorburgwal lopen, doch over de Rozengracht en Raadhuisstraat.

27 april 1909
Op de Ceintuurbaan is gistermiddag een bejaarde man door een tramwagen aangereden. Hij kwam te vallen en geraakte bewusteloos. Na in een apotheek te zijn behandeld, is hij per automobiel-ziekenwagen naar zijn woning vervoerd.

29 april 1909
Gemeenteraad
Verzoek van J. Hellingman Cz. e. a., om de Marnixstraat van Haarlemmerplein tot Raambarrière niet weder met keien te bestraten, maar te asfalteren. De VOORZITTER stelt voor, dit adres te stellen in handen van B. en W. ter afdoening. De heer NOLTING vraagt welk bezwaar er is, dit stadsgedeelte te asfalteren. Als de cijfers in het adres juist zijn, is asfalt toch goedkoper. De heer TER HAAR zegt, dat in een straat, waardoor een tram gaat, asfalt zeer duur is. In vier jaren is 't versleten, zodat dan ook te Berlijn de trammaatschappij de schade aan de gemeente vergoedt, iets wat bij ons natuurlijk niet kan. Het profiel van deze straat is ook voor asfalteren ongeschikt. De heer v. d. BERGH, Wethouder van P. W., beaamt deze laatste opmerking volkomen en zegt dat daarom van het verzoek niets komen kan. Het adres wordt gesteld in handen van B. en W. ter afdoening.

Lijn 10 in oostelijke richting verlengd. Union 117 bij de Muiderpoort - 1909.
Prentbriefkaart

27 mei 1909
Gemeenteraad
Praeadvies van B. en W. op het adres van de heer Boom e. a. betreffende een tramlijn Willems- Parkwegkwartier-Artis. De conclusie strekt tot afwijzende beschikking. De heer ZWART merkte op, dat uit het advies blijkt, dat de directeur van de Tram eigenlijk niet tegen het verzoek is en dat het enige bezwaar is het gebrek aan remise-ruimte. Wethouder DELPRAT gaf dit vrijwel toe en voegde er aan toe dat de aanbouw ener nieuwe remise in gunstige overweging is bij B. en W. Daarna werd het praeadvies goedgekeurd. De overige punten der agenda werden wegens het gevorderd uur aangehouden.

30 april 1909
Gemeentetram.
De datum, waarop het overstappen op lijn 1 bij het werk aan de brug vóór de Heiligenweg en het niet rijden van lijn 2 door de Leidschestraat begint, is bepaald op 3 mei a.s. In verband met de werken aan het westelijke spoorwegviaduct zullen de wagens van lijn 4 met ingang van 13 mei a.s. gedurende geruime tijd niet het hele middenstationseiland rond rijden. Zij gaan dan heen en terug langs het oostelijk viaduct tot de plaats van het vroegere IJ-veer.

1 mei 1909
Vals geld. — Door een beambte van de gemeentetram zijn gisteren bij de politie twee valse rijksdaalders, drie valse kwartjes en 71 valse dubbeltjes gedeponeerd.

3 mei 1909
Gemeentetram. — Van 1 januari tot en met 30 april 1909 werden vervoerd 16,777,946 passagiers, onder wie 1,673,923 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten.
Over hetzelfde tijdvak in 1908 werden vervoerd 15,209,041 passagiers, onder wie 1,345,085 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten.

Zaterdagmiddag 1 mei omstreeks 3 uur raakte een beladen meubelwagen uit Haarlem onklaar op de tramrails Marnixstraat hoek Rozengracht, zodat de passagiers van lijn 1 en 10 moesten overstappen. Het duurde geruime tijd voordat de baan weer vrij was.

4 mei 1909
Woensdag 6 mei a.s. hoopt de heer W. J. H. Vermolen te herdenken, dat hij 25 jaar geleden als conducteur geplaatst werd bij de A. O. M., thans gemeentetram.

13 mei 1909
Gemeenteraad, zitting van woensdag 12 mei.
Ingekomen stukken o.a. :
Verzoek van de buurtvereniging »Westerkwartier«, om de voordracht tot het exploiteren eener tramlijn van de Van Hallstraat naar de Dam te willen aannemen.

Tramverbinding tussen Dam en Haarlemmerpoortkwartier en doortrekking van lijn 2.
Na de opheffing der motor-omnibuslijn (lijn 14) is meermalen in de gemeenteraad de vraag ter sprake gekomen om de noordwestelijke wijk der stad van een tramverbinding te voorzien. Burg. en Weths. stellen thans de raad voor, hen te machtigen:
a. het tramwegnet uit te breiden door
1. de aanleg van een elektrische tramlijn: Van Hallstraat (met een kringlijntje door de Groen van Prinstererstraat, heen Van Hallstraat, terug Haarlemmerweg, Groen van Prinstererstraat) en langs de Haarlemmerweg, Van der Hoopstraat, Van Limburg Stirumplein, Van Limburg Stirumstraat, 2e Nassaustraat, Nassaukade en Marnixplein en aldaar aansluitend aan de sporen in de Marnixstraat;
2. de aanleg van verbindingsbogen tussen de Marnixstraat en de Rozengracht, benevens van een vak tweede spoor op de Dam bij het Monument;
b. zes bijwagens aan te schaffen;
c. voor de sub a bedoelde werken enz., een krediet te verlenen van ƒ190,000.
Tevens wordt voorgesteld, lijn 2 door te trekken naar de De Ruyterkade, heen door het Westelijk en terug door het Oostelijk Viaduct.
Op lijn 14 zullen ook vroegritten ingesteld worden. De gewone enkele rit Van Hallstraat—Dam zal 7½ cent gaan kosten.
De heer SCHELTEMA juicht de voordracht toe, hoewel hij vindt dat de wethouder een boekhoudkundige truc toepast, die verhult dat er een verlies zal zijn van ƒ 8000 op de exploitatierekening. Spr. meent dat dit verlies kleiner zal worden als men de lijn laat doorlopen tot Sloterdijk.
De heer SUTORIUS zegt, dat men na het grote fiasco met de motorbuslijn niet had moeten komen met een voordracht om bijna 2 ton uit te geven voor een tramverbinding die eenvoudig bespottelijk is.
De heer TER HAAR zal voor stemmen, al weet hij niet, of deze lijn, die zeker niet voordelig zal zijn, inderdaad grote verliezen zal opleveren. Maar in ieder geval dienen B. en W. de noodzaak het oog te houden van een verbreding van het gedeelte Westerstraat en omgeving en van de even noodzakelijke verbeteringen van andere nauwe verkeerswegen in dat stadsdeel.
De heer HARMSEN vindt deze oplossing nu niet bepaald financieel voordelig, maar vreest dat bij doortrekking tot Sloterdijk de zaak onhaalbaar zal worden.
De heer VLIEGEN vindt de route niet de meest praktische en zou de Frederik Hendrikstraat ook in de route willen zien opgenomen. Hij zal echter voor stemmen.
De Heer SUTORIUS herinnert dat bij de aanbeveling van de vervallen motorbuslijn de nadruk is gelegd op de behoefte van de Jordaan aan een tramverbinding. En thans wordt dat kwartier geheel verwaarloosd. De enig mogelijke verbinding is het oude plan: een lijn door Prinsen- en Heerenstraat en over de te dempen Blauwburgwal door de verbrede Lijnbaansstegen naar de N.Z. Voorburgwal.
De heer v. d. VELDEN bepleit de wenselijkheid van een tramlijn die het Koningsplein met het Rembrandtplein verbindt door de Reguliersdwarsstraat,, en zou daarvoor deze lijn willen zien aangewezen, komende uit de Raadhuisstraat en verder over de N.Z. Voorburgwal, Spui, Singel naar het Koningsplein.
Weth. DELPRAT verdedigt de voordracht en deelt mee dat het plan is overwogen om de lijn te laten doorlopen tot Sloterdijk, maar dan zou het vervoer naar dat dorp niet meer over de Haarlemmerdijk, maar over de Dam gaan en daartegen zijn de winkeliers van de Haarlemmerdijk en -straat in het geweer gekomen. Het opnemen van de Frederik Hendrikstraat zou de route van de lijn te duur hebben gemaakt. Die ervaring, opgedaan met de motoromnibussen heeft aangetoond dat de Jordaan niet zo’n behoefte heeft aan een tramverbinding met het centrum als men wel dacht. Een doortrekking van de lijn over Koningsplein tot Rembrandtplein ligt zover af van de bedoeling, dat daarop niet zal behoeven te worden gerekend. Nadat de heren v. d. VELDEN en VLIEGEN nog het woord hebben gevoerd, wordt de voordracht zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.

15 mei 1909
Op het Waterlooplein werd gisterenavond een man door een tramwagen aangereden, waardoor hij kwam te vallen, onder het houten raam van de wagen geraakte en enige meters werd voortgesleept. Door krachtig remmen wist de bestuurder erger te voorkomen. De man, die klaagde over pijn in rug en hoofd, is in het Binnen-Gasthuis opgenomen.

25 mei 1909
Gemeentetram.
Met ingang van zondag 30 mei is het overstappen op lijn 1 bij de brug voor de Heiligenweg voorbij, en zullen de wagens van de lijnen 1 en 2 weer de gewone weg volgen. Evenwel zullen zij ook na de Pinksterdagen tijdelijk nog over een vak enkel spoor rijden tussen Koningsplein en Spui.

27 mei 1909
Gemeenteraad, zitting van woensdag 26 mei.
Tramlijn Willemsparkkwartier - Artis.
Preadvies van B. en W. op het adres van W.E. Boom e. a. betreffende een tramlijn tussen Willemsparkwegkwartier en Artis. De conclusie van het advies strekt tot afwijzende beschikking.
De heer ZWART merkte op, dat uit het preadvies blijkt, dat de directeur van de tram eigenlijk niet tegen het verzoek is en dat het enige bezwaar is het gebrek aan remiseruimte.
Weth. DELPRAT gaf dit vrijwel toe en voegde er aan toe dat de bouw van een nieuwe remise in overweging is bij B. en W. waarna het preadvies werd goedgekeurd.

27 mei 1909
Op de Ceintuurbaan is gistermiddag een bejaarde man door een tram aangereden. Hij kwam te vallen en raakte bewusteloos. Na in een apotheek te zijn behandeld, is hij per automobielziekenwagen naar huis vervoerd.

1 juni 1909
Pinksteren
Het vervoer met de Gemeenteponten over het IJ-veer gedurende de Pinksterdagen was op de 1e dag 37.182 personen en op de 2e dag 44.987. In 1908 waren de cijfers resp. 22.408 en 29.790.
De Gemeentetram alhier vervoerde op de 1e Pinksterdag 186.621 passagiers, tegen 158.965 in 1908 en op de 2e dag 231.251 passagiers, tegen 205.790 in 1908.

Door het mooie weer zaten de café-terrassen vol, evenals de trams, die bijna alle met twee grote bijwagens reden, de parken en plantsoenen, en zorgden dus dat Amsterdam, ondanks de algemene uittocht, niet uitgestorven was. Dat Haarlem, Bloemendaal en Zandvoort met de heerlijke bos- en duinomstreken duizenden en duizenden trokken, spreekt vanzelf. De treinen en trams, die in die richting vertrokken, konden de stroom reizigers nauwelijks vervoeren. De Hollandsche Spoor liet vele extratreinen lopen en de Haarlemse tram onderhield gedurende een groot deel van de dag een vijf minutendienst.

2 juni 1909
Van 1 januari tot en met 31 mei 1909 werden vervoerd 21.540.424 passagiers, onder wie 2.155.497 met vroegrit- en vroegritretourkaarten. Over hetzelfde tijdvak in 1908 werden vervoerd 19.440.829 passagiers, onder wie 1.736.289 met vroegrit- en vroegritretourkaarten.

12 juni 1909
De Gemeenteraad is bijeengeroepen voor een openbare vergadering op woensdag 16 juni, ter behandeling van o.a.: — 570. Voordracht van B. en W. tot verbouwing en verhuring van de voormalige tramremise aan de 2e Leeghwarterstraat;

18 juni 1909
In de Raadhuisstraat werd gisteravond een man door de Haarlemmer tram aangereden, waardoor hij kwam te vallen en een bloedende wond aan zijn achterhoofd kreeg. Hij werd na door de geneeskundige dienst te zijn verbonden, per rijwielbrancard naar het Binnen Gasthuis vervoerd. Naar diezelfde inrichting werd gisteravond per rijwielbrancard vervoerd een man die bij het afstappen van de tram was gevallen en op zijn hoofd terechtkwam.

23 juni 1909
Op de Keizersgracht bij de Vijzelstraat kwam gistermorgen een auto van de brandweer in botsing met een tram, waardoor van de tram het spatbord beschadigd en een lantaarn verbrijzeld werden en de rem verbogen raakte. Persoonlijke ongelukken deden zich hierbij niet voor.

25 juni 1909
„Ons Huis buiten de Muiderpoort.”
Bezoek remise Tollensstraat. — Zondag 27 Juni a.s., ‘s morgens 10 uur, zal de hoofdremise der gemeentetram in de Tollensstraat bezichtigd mogen worden door een groep leden van “Ons Huis buiten de Muiderpoort” Bewijs van toegang, zolang de voorraad strekt, voor leden, op vertoon van diploma, is verkrijgbaar in »Ons Huis« (ingang Domselaerstraat 63) Zaterdag 26 juni, ‘s avonds tussen 8 en 10 uur.

29 juni 1909
Faillissementen.
Insolvent is verklaard de boedel van E.H.K., onderinspecteur bij de gemeentetram, Weesperzijde 48 III, alhier.

6 september 1909
IIn verband met klachten van trampassagiers over het schelle geluid van conducteursfluitjes is bij wijze van proef op een bijwagen van lijn 9 en een van lijn 2 een installatie ingebouwd, waarmee door trekken aan een koord (fluit)signalen kunnen worden gegeven.

1 oktober 1909
Valsch geld. Door een beambte van de gemeentetram zijn gisteren bij de politie een valse gulden, 2 valse halve guldens en 10 valse dubbeltjes gedeponeerd.

2 oktober 1909
Gemeentetram. Het aantal vervoerde passagiers (zonder abonnementen enz.) bedroeg: Van 1 Januari tot en met 30 Sept. 1909 40.954.023, onder wie 4.426.618 met vroegrit- en vroegritretourkaarten; over hetzelfde tijdvak in 1908: 36.910.340, onder wie 3.521.645 met vroegrit- en vroegritretourkaarten.

lijn 8 - Sint Antoniebeestraat - 1909
Prentbriefkaart

3 oktober 1909
Eergistermorgen ontstond in de Czaar Peterstraat een botsing tussen een tramwagen en een sleperswagen. De bestuurder van laatstgenoemd voertuig geraakte daarbij onder de tram en kreeg daardoor een diepe wond aan z’n rechterbeen. Hij is, na met een snelverband te zijn verbonden, in het zittinglokaal van de Geneeskundigen dienst in de Kl. Wittenburgerstraat behandeld.

4 oktober 1909
Lijn 14. De bewoners van het „Staatsliedenkwartier", de wijk buiten de Haarlemmerpoortbuurt. zullen nog enig geduld moeten oefenen, alvorens zij hun directe tramverbinding met de Dam hebben. Een begin is er echter al: de rails zijn namelijk reeds besteld. Verschillende takken van gemeentedienst zijn bezig in verband met de ontworpen tramlijn buizen of kabels te verleggen. Is dit klaar en heeft P W. de bruggen over de De Wittenkade en de Kattensloot versterkt, dan kan eindelijk, nadat de grond eerst weer wat tot rust gekomen is, een begin gemaakt worden niet het leggen van de betonlaag voor de baan van lijn 14.

Trambotsing. Gistermorgen omstreeks 10 uur passeerde een wagen van lijn 10, komende uit de Sarphatistraat, het kruispunt op de hoek van de Kerklaan en Middenlaan. Een wagen van lijn 9, komende van de Dam, kwam gelijktijdig bij genoemd kruispunt, zodat een botsing onvermijdelijk was. De wagen van lijn 9 derailleerde; hierdoor ondervond het tramverkeer een oponthoud van een half uur.

5 oktober 1909
Op het Frederiksplein botste een motorwagen van lijn 10 op een van lijn 5, die daardoor ontspoorde en dwars op de weg kwam te staan. Een uit de Utrechtschestraat komend rijtuig reed vervolgens tegen de ontspoorde wagen. Het paard raakte lichtgewond, verder was er alleen glasschade, en het tramverkeer ondervond enige tijd vertraging.

7 oktober 1909
Aan de Algemene beschouwingen ontleenden wij het volgende:
Kan, zo werd gevraagd, het publiek dat aan het hoofdbureau van de Tram abonnementskaarten komt afhalen, niet wat vlugger bediend worden. Gevraagd werd, tegen wanneer er gerekend kan worden op het tot stand komen van een lijn Willemsparkkwartier—Rembrandtplein Een lid vroeg, of het leggen van beton onder de rails enkel daar plaats vindt waar het plaveisel juist vernieuwd moet worden, of dat dit een stelsel is welks algehele invoering wordt beoogd. Ditzelfde lid zou gaarne zien, dat, nu het verboden is in de wagens een brandende sigaar of pijp mee te brengen, de plaatsen op de balkons uitsluitend voor rokers beschikbaar moeten worden gehouden, en dat buiten op de wagens wordt vermeld dat dames verplicht worden naar binnen te gaan, om plaats te maken voor rokende heren. Een ander lid vroeg, of het totaal wat voor het trampersoneel wordt uitgegeven niet te hoog moet worden geacht.

Onder de viaduct in de Planciusstraat werd gisteravond eon elfjarig meisje door een tramwagen aangereden. Het kind, dat daardoor bewusteloos raakte, is per rijwielbrancard naar het Binnen-Gasthuis vervoerd.

Aangereden door de tram. Gisteravond omstreeks 9 uur is op de Haarlemmerdijk een 11-jarig meisje door een tramrijtuig aangereden, zodat ze zwaar gewond raakte . In het dichtstbijzijnde lokaal van de Geneeskundigen Dienst werd haar de eerste hulp verleend, waarna zij zo spoedig mogelijk per brancard naar het Wilhelmina-Gasthuis is vervoerd.

8 oktober 1909
Gistermiddag wilde een meisje op de Overtoom uitwijken voor de tram, toen uit tegenovergestelde richting een rijtuig aankwam, met het noodlottig gevolg, dat het meisje door dit voertuig overreden werd. Het arme kind werd een apotheek binnengedragen, vanwaar het per rijwiel-brancard naar Wilhelmina-Gasthuis werd overgebracht.

Gemeentetram.
Onlangs is de halte van het Leidscheboschje opgeheven en thans is een nogal veelvuldig gebruikt stoppunt verplaatst, nl. de halte bij het feestgebouw „Bellevue" aan de Marnixstraat. Men zal nu moeten in- en uitstappen aan de brug over de Leidschegracht. Daar de halte bij dè Passeerdergracht is gebleven, zijn derhalve op dit gedeelte der Marnixstraat twee stopplaatsen vlak bij elkaar gekomen.

Ingezonden
Geachte Redactie,
In tegenstelling met de door U in het Avondblad van gisteren uitgesproken meening, meent ondergeteekende dat de verplaatsing van de halte-Bellevue naar de brug-Leidschegracht een goede maatregel is. Het kan zijn dat de nieuwe halte dicht op die van de Passeerdersgracht volgt, bij den ouden toestand werd de halte-Bellevue onmiddellijk door die van het Leidscheplein gevolgd. Als zeker mag echter m.i. wel worden aangenomen, dat van de nieuwe halte meer trampassagiers zullen profiteeren (men denke aan de bewoners van Leidschegracht en Leidschekade) dan van de vroegere halte.
Hoogachtend, Uw dw. dr., V. W.”
(Wij hebben feitelijk geen mening uitgesproken, slechts feiten geconstateerd. Red.)

12 oktober 1909
Ingezonden
Aan de Redactie. Waarom staat aan ket wachthuisje van de tram, Sarphatistraat bij het Amstel-hotel, op grote borden vermeld, dat het verboden is tussen dit huisje en de tramwagens te rijden? Dagelijks kan ieder waarnemen, dat nagenoeg alle voertuigen bij voorkeur die weg nemen. Hedenmiddag zag ik nog, hoe een heer, die uit de tram stapte, bijna door een atax werd overreden. Ik geloof, dat het wenselijk is, dat aan gemeld verbod de hand wordt gehouden. Anders zou het verstandig zijn, die borden zo spoedig mogelijk te verwijderen. Dankend voor de opname, Uw dw. Dr. S. A. NORDEN. Adam, 11 okt. 1909.

16 oktober 1909
Botsing. Gistermiddag zijn bij de brug over de Buitensingelgracht nabij de Muiderpoort een tram en een bespannen vrachtwagen op elkaar gebotst. De koetsier van de vrachtwagen viel door de schok van de bok en liep een bloedende hoofdwond op. Door een verpleger van de GGD werd hij ter plaatse verbonden.

20 oktober 1909
Gistermiddag omstreeks vijf uur werd door een tramwagen van lijn 3 in de Roelof Hartstraat nabij de Pieter Baststraat een 9-jarig jongetje meegesleurd. De jongen werd per rijwielbrancard naar zijn woning vervoerd. Zijn toestand is tamelijk goed.

21-10-1909
Gemeentebegroting 1910
Uit de Memorie van antwoord inzake het afdelingsverslag:
B. en W. achten 't niet gewenst, de raadsleden toe te staan kosteloos gebruik te maken van de gemeentetram. Zij zijn van oordeel, dat men met 't verlenen van dergelijke vrijstellingen zeer zuinig moet zijn en dat, vooral waar het tarief zoo laag is, dat dit voor niemand een bezwaar kan zijn van de tram gebruik te maken, de kring van hen, aan wie kosteloos vervoer is toegestaan, niet behoort te worden uitgebreid buiten de personen, die door hun ambtsplichten daarvoor in aanmerking komen.

De bezwaren omtrent oponthoud bij het afhalen van abonnementskaarten van de Gemeentetram aan het hoofdbureau verminderen geleidelijk, doordat de belanghebbenden zich meer vertrouwd maken met de daarvoor gestelde bepalingen en de aanvraagformulieren beter op tijd inzenden, zodat de kaarten in groten getale gereed gelegd kunnen worden. Plotselinge toeloop van scholieren na afloop van een schooltijd en onduidelijke vragen om inlichtingen door nieuwe abonnees verstoren echter nu en dan de snelle afgifte van kaarten. Waar moeilijkheden blijken, wordt naar verbetering gestreefd. Een verzoek voor de aanleg van een tramlijn Willemspark-kwartier—Rembrandtplein is verleden jaar tot B. en W. gericht. Deze aangelegenheid kan echter eerst overwogen worden, zodra bergruimte voor een groter aantal motorwagens door de bouw van een derde hoofdremise verkregen zal zijn.
In hoofdzaak gaat de aanleg van betononderbeddingen onder de rails samen met noodzakelijk geachte vernieuwing van het plaveisel; intussen wordt algemene voortzetting van die aanleg beoogd, waarvan men vermindering van onderhoudskosten en van de storingen in de exploitatie meent te mogen verwachten.
Het opleggen van een verplichting aan dames — bedoeld zal wel zijn niet-rokende passagiers in het algemeen — om binnen in de wagen plaats te nemen, ten einde op de balkons plaats te verschaffen aan rokende heren, wordt niet wenselijk geacht.

22 oktober 1909
Ongevallen. In de 1e van Swindenstraat wilde gistermorgen een 10-jarige jongen op een rijdende tram springen; hij greep echter mis, waardoor hij kwam te vallen en een hoofdwond opliep. De jongen is, na door een politieagent met een snelverband te zijn verbonden, per rijwielbrancard naar het O. L. V. Gasthuis vervoerd en na aldaar te zijn behandeld naar zijn ouderlijke woning in de Balistraat gebracht.

24 oktober 1909
Tramvertraging. Öp de brug voor de Martelaarsgracht ontspoorde gisteravond omstreeks acht uur een motorwagen van lijn 3. Hierdoor ondervond het tramverkeer een aanzienlijke vertraging. In een lange rij stonden aan weerszijden van de brug de wagens van verschillende lijnen. Ruim een kwartier duurde het eer het verkeer weer hersteld was.

26 oktober 1909
Bij de Nieuwe Amstelbrug laat een trampassagier van lijn 8 de tram even stoppen om sigaren te kunnen kopen.

Vermoedelijk door de kou bevangen is gistermiddag de bestuurder van een tram van lijn 2 op de Koninginneweg op zijn wagen in elkaar gezakt. Aangezien opname in het gasthuis niet noodzakelijk werd geacht is hij door een rijwielbrancard naar huis gebracht.

Haarlemmerpoort - 1909
Prentbriefkaart

28 oktober 1909
Kortsluiting
Op de Rozengracht bleef gisteravond een wagen van de elektrische tram naar Haarlem door kortsluiting staan. De Gemeentetram heeft die wagen tot in de Spuistraat opgeduwd, vanwaar hij door een van Haarlam ontboden motorwagen is weggehaald. De Gemeentetram had geen vertraging.

Ongelukken. Een jonge vrouw die op het Weesperplein in een tram onwel werd en bloed opgaf, is per rijwielbrancard naar het O.L.V.G. gebracht.

30 oktober 1909
Gemeentetram.
Met ingang van maandag 1 Nov. a.s. worden bij wijze van proef op lijn 8 vroegritten ingevoerd. Er wordt aan herinnerd, dat alle vroegritten per die datum 's morgens om 6 uur beginnen.

31 oktober 1909
Bij de politie zijn zaterdag, een valse gulden, twee valse halve guldens en 5 valse dubbeltjes gedeponeerd die aan personeel van de gemeentetram in betaling waren gegeven.

1 november 1909
Een niet alledaags voorval had vanmiddag plaats bij de brug over de Prins Hendrikkade bij de Kalkmarkt. Door onbekende oorzaak ging de elektrische stroom van de bovenleiding van de tram boven de brug door de leuning van de brug, waardoor deze dus gevaar voor het publiek opleverde. Direct werd daarom het trottoir langs deze leuning door de politie afgezet, waarna werklieden van de Gemeentetram begonnen de storing te verhelpen.

2 november 1909
Tramvertraging. Door het breken van een elektrische bovenleidingdraad van de Gemeentetram ondervond het tramverkeer op het Nassauplein gisterenavond circa 1½ uur vertraging.

4 november 1909
Gemeenteraad, zitting van 3 november
Gemeentebegroting, inkomsten
Bij post 31, Gemeentetram, die geen uitkering aan de Gemeente doet, had de heer ZWART kritiek op de gang van zaken bij de Gemeentetram. Het enige resultaat van de 11 miljoen kapitaal door de Gemeente in dit bedrijf gestoken, is de magere rente van 3½ of 4 procent. Maar feitelijk is er een verliessaldo van f 174,000, terwijl ook tegen de activa op de balans bezwaren bestaan. Als we zo doorgaan krijgen we op de balans activa ver boven de waarde. Er moet meer worden afgeschreven. Wat de tarieven betreft, de net- en lijnkaarten brengen per persoon 2,9 cent per rit op, terwijl de exploitatiekosten op 3,8 cent berekend zijn. Hier is dus per persoon per rit een verlies van 0,9 cent, zodat verhoging van dit tarief noodzakelijk is.
De heer SCHELTEMA meent ook dat er feitelijk een verliespost is van ƒ174,000 en als zo’n een post niet meteen wordt afgeschreven, zullen onze kleinkinderen de schulden van de tram van de huidige generatie moeten betalen. De ramingen van het vervoer zijn allemaal uitgekomen, een bewijs dat de tarieven niet deugen en die de schuld zijn van het verlies. Hij geeft de vorming van een reserve in overweging. Hij heeft uitgerekend, dat het uniform tarief van zes cent per rit f 291.817 meer in kas zou hebben gebracht. Het verlies zou dan gedekt zijn. En dan zou het aantal passagiers echt niet verminderd zijn. Spr. gelooft, dat de tram productiever kan worden gemaakt. Men kan meer mensen in de tram toelaten vooral op de drukke uren. Men is hiermede veel teterughoudend. Meer materieelheeft bezwaren, maar het bedrijf wordt reeds commerciëler beheerd als per wagen het vervoer toeneemt. Bij zijn tariefberekening heeft spreker de prijs voor vroegrittenkaarten van 3 op 4 cent gebracht. Grotere bijwagens zouden ook beter zijn.
Wethouder DELPRAT: Het afgelopen jaar was een buitengewoon jaar, door de invoering van de nieuwe tarieven. Deze zijn zo gauw niet ingeburgerd. 1908 was een ongelukkig jaar. Maar 1909 wordt veel beter, zodat dan ook de afschrijvingen vergroot zullen kunnen worden. Elke maand van dit jaar worden de verschillen tussen ontvangsten en uitgaven groter. De resultaten tonen aan dat de invloed der nieuwe tarieven gunstig zal zijn. De huidige bijwagens hebben we nu eenmaal. Nieuwe kosten geld.
De heer SCHELTEMA blijft zich afvragen of over 1909 wel de nodige afschrijvingen zullen kunnen geschieden. Op de bijwagens wordt per jaar 2 % afgeschreven Moeten wij deze dus 50 jaar behouden? De wethouder DELPRAT : Neen, geen 50 jaar. Voor goed geld kunnen we ze nu en dan kwijt. Maar voor nieuwe is nu geen geld. De post wordt goedgekeurd, evenals het gehele hoofdstuk.

The Amsterdam en N.-Holl.-Electr. Tramw.-Mij.
De Staats Courant. No. 258 bevat een beschikking van de Minister van Waterstaat, waarbij, beschikkende op een adres van de “Amsterdam en N.-Holland Electr. Tramweg-Mij.”, te Amsterdam, met de strekking om de intrekking te verkrijgen van de concessie voor elektrische spoorweglijnen van Amsterdam naar Krommenie, van Zaandijk naar Wijk aan Zee en van Wormerveer naar Purmerend, aan genoemde maatschappij verleend d.d. 28 Maart 1905, de machtiging tot deze concessie wordt ingetrokken.

Op het Damrak werd gistermiddag een dame, terwijl zij van een tramwagen stapte, aangereden door een Atax, met het gevolg, dat zij kwam te vallen en het linkerbeen brak. Zij is per rijwielbrancard naar het Binnen-Gasthuis vervoerd.

7 november 1909
Tramvertraging. Gisteravond omstreeks kwart voor twaalf weigerde plotseling do elektrische wissel op de N. Z. Voorburgwal tussen Raadhuisstraat en Paleisstraat. Pogingen om de wissel met stangen to verzetten, faalden; rookwolken die uit de wisselbak opstegen, deden vermoeden dat door kortsluiting brand ontstaan was. Besloten werd de wagens van lijn 1, die van de Dam, en die van lijn 2, die van het Centraal station kwamen, de Paleisstraat te doen inrijden en daar te doen uitwisselen, zodat ze na omzetting van de beugel de N. Z. Voorburgwal weer konden oprijden in de richting van het Spui. Zodoende was het tramverkeer vrij spoedig hersteld.

10 november 1909
Ongeluk.
In de kliniek in de Marnixstraat is gistermiddag een man verbonden die in die straat op de tram wilde stappen, toen was gevallen en daardoor aan zijn hoofd gewond was geraakt.

12 november 1909
Het fanfarekorps van conducteurs en wagenbestuurders der gemeentetram alhier, „Kunst na Inspanning", heeft een goedgeslaagde uitvoering gegeven in Bellevue, ter gedegenheid van zijn driejarig bestaan.

Lijn 3.
Ingezonden
Sta mij toe, mijnheer de redacteur, hierbij aan de directeur der gemeentetram te vragen: Moet de toestand van lijn 3, zoals hij de laatste weken is, nog langer duren? De oorzaak (de werkzaamheden aan de riolering) zal nog wel maanden duren. Moeten we nu al die tijd zó lang wachten op een wagen om eindelijk een 4 à 5-tal wagens tegelijk te zien arriveren? De gemeente lijdt schade — velen nemen de benen op en zijn wandelende eerder op hun toestemming dan wanneer ze op de tram wachten. En deze lijn als vervoermiddel is een paskwil. Waarom tijdelijk dat toch al te lange traject niet in tweeën gesplitst, door een tweede aanvangspunt in de Constantijn Huygensstraat te maken? Zoals het nu gaat, is het al te gek! X.

13 november 1909
Tijdens een storm woei vanmorgen aan de stille zijde van de Vijzelgracht een van de oude bomen om en kwam dwars over het water tot aan de andere oever te leggen, van waar de takken en de kruin moesten worden verwijderd om geen oponthoud aan de tram te bezorgen. Voorts vernamen we dat van de kettingboot de ketting brak, zodat slechts één vaartuig de dienst over het IJ kan onderhouden, wat nogal vertraging veroorzaakt.

15 november 1909
Ongelukken. Op het Damrak is Zaterdagmiddag een rijtuig bekneld geraakt tussen een bovenleidingpaal en een motorwagen van de gemeentetram. Het rijtuig werd hierdoor bijna geheel in elkaar gedrukt en het balkon van de motorwagen licht beschadigd. Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.

16 november 1909
In de Sarphatistraat kwam gisteravond een auto in aanrijding met een motorwagen van de gemeentetram, waardoor de beide voorwielen van de auto werden ingedrukt, zonder dat persoonlijke ongelukken plaats vonden.

Gistermorgen kwam op de Haarlemmerdijk bij de Oranjestraat de gemeentetram met een oliewagen in botsing. Van de tram werd een zijschot ingedrukt en van de oliewagen brak de lamoen.

17 november 1909
Tramvertraging,
Gisteravond is een tramwagen van lijn 3 ontspoord op de westelijke brug voor het Stationseiland, waardoor een half uur het verkeer gestremd was van de lijnen 2, 3, 5, 9, 11 en 13. Het onaangenaam gevolg was, dat de hele avond op deze lijnen de loop van de tramwagens zeer onregelmatig was.

18-11-1909
D heer B., abonnee van het N.v.d.D. schrijft in een ingezonden brief het voorstel om lijn 8
van af het Weesperplein te laten doorlopen over de brug Weesperpoort en door de Camperstraat tot Iepenweg, dus: Centraal Station—lepenweg. Dit zou een enorme verbetering voor de bewoners van het Oosterparkkwartier zijn, en tevens voor de exploitatie van lijn 8, daar men dan een goede verbinding krijgt met de verschillende Joodse wijken, waar vele bewoners van het Oosterparkkwartier hun werkzaamheden hebben. Daar de schrijver zeer veel gebruik maakt van lijn 8, is het hem gebleken dat deze lijn van de Van Woustraat komende de meeste passagiers krijgt op het Weesperplein, en van af het Centraal-Station de meeste uitlaat op het Weesperplein.

Gistermiddag ontdekte een conducteur van lijn 4, toen een passagier hem een boekje van 25 kaartjes vroeg, tot zijn niet geringe schrik dat hij zijn portefeuille kwijt was, waarin hij al zijn boekjes had opgeborgen. Hij had voor een waarde van ongeveer f 20 aan boekjes in zijn portefeuille gehad. Zijn passagier kreeg met hem te doen, informeerde hoeveel schade hij had opgelopen en gaf hem de twintig gulden. De conducteur was dolblij, en vroeg de naam en het adres van de royale gever, voor het geval, dat hij de verloren portefeuille terugkreeg, maar daar wilde de man niet van weten. Hij verdween, zonder zich bekend te maken. Toen de conducteur thuis kwam vond hij daar zijn verloren portefeuille. De eerlijke vinder had de portefeuille, waarin de naam en het adres van de conducteur voorkwamen, terug laten brengen. De conducteur ging meteen naar het kantoor van de Gemeentetram, om van het gebeurde kennis te geven, en de f 20 af te geven, die hij meende nu niet te mogen houden, maar weer aan de onbekende gever terug te moeten geven.

Op de Weesperstraat sloeg gistermiddag een voor een vrachtwagen gespannen paard op hol, waardoor de wagen in botsing kwam met een tram. Hiervan werd een ruit verbrijzeld en het voorbalkon beschadigd. Het dier, dat zich inmiddels had losgerukt, holde langs de Weesperzijde en door de Mauritsstraat waar het tegen een hek liep, zwaar gekneusd werd en hierdoor tot staan gebracht. Het paard werd naar de stal geleid. De koetsier, die van de bok was gevallen, werd licht verwond.

ln een tramwagen van lijn 10 werd gistermorgen in de Marnixstraat een vrouw onwel. Overgebracht naar het gebouw van de GGD in die straat, bleek zij bij aankomst aldaar reeds te zijn overleden. Haar identiteit is onbekend, en de politie vraagt daaromtrent dan ook inlichtingen

Gisteravond is per automobiel-ziekenwagen een vrouw naar 't Wilhelmina-gasthuis vervoerd, die in een tramwagen van lijn 3 onwel was geworden.

Overtoomsche IJsclub
Ten slotte besprak de secretaris de middelen om het aantal leden uit te breiden. O. a. werd het denkbeeld geopperd op de wagens van lijn 1 en 2 van de Amsterdamsche tram bordjes te plaatsen, hetgeen echter door het bestuur vanwege de vrij hoge kosten werd ontraden.

25 november 1909
Een weerspannige advocaat.
De te Bussum wonende advocaat Mr. A.R.H. maakte het op 3 juli rond het afterdinner-uur in de tram enige medepassagiers lastig. De conducteur verzocht hem de tram te verlaten; hij weigerde, de hulp van een agent werd ingeroepen en met veel moeite — beklaagde hield zich aan het afsluithekje vast — werd hij op straat gedeponeerd, terwijl hij de agent enige beledigingen zoals „vuile schooier" toevoegde, waardoor deze zich in zijn „eer en goede naam gekrenkt" voelde. Daarom wilde hij beklaagde arresteren, maar deze, die zo al niet volslagen dronken, dan toch wel ongeveer halverwege was, verdedigde zich met zijn stok, zodat ook dit moeite kostte, en de agent een viertal tikken opliep. Aan het politiebureau op het Singel werden nu ook, op dezelfde wijze een brigadier en een inspecteur beledigd. De advocaat was heel lastig, en het duurde een uur, voor hij bedaard was en men hem weg kon laten gaan. Schriftelijk bood hij de volgende dag de inspecteur zijn verontschuldigingen aan, maar „de ambtenaar in functie" was beledigd, zodat ook zonder klacht van de zijde van de beledigde de zaak werd vervolgd.
De zaak diende heden voor de arrondissementsrechtbank, maar de beklaagde was niet verschenen.
De ambtenaar van het O. M., mr. Bruijn, betoogde dat altijd beledigingen van, en verzet tegen het gezag hem verdriet deden; te meer was dit het geval waar het iemand gold die een klassieke opleiding had ontvangen; en nog meer, waar het nu iemand betrof van wie men mocht verwachten, dat hij alleszins de handhaving der openbare orde zou steunen in plaats van tegenwerken. Hij eiste een gevangenisstraf van 45 dagen. Uitspraak over 14 dagen.

28 november 1909
Ongeluk. Zaterdagmiddag is per auto van de gemeentetram een 7-jarig jongetje naar het Wilhelminagasthuis gebracht, dat op de Over toom door een bespannen rijtuig, doordat het paard op hol sloeg, was aangereden en daardoor aan zijn rechterbeen gewond was geraakt.

Ingezonden
Aan de Redactie.
“Vanavond stapte ik op een tramwagen van lijn 8. Ik maakte het aantal passagiers dat op het voorbalkon wordt toegelaten, juist vol en had het ongeluk rechts van de bestuurder terecht te komen. Bij iederen zwaai, dien hij met de rem maakte, ontving ik een stomp en niet onzacht ook. Op mijn vraag, of hij dat niet laten kon, zei hij: „Dan mot je maar niet voor die rem gaan staan.'' „Gaan" staan, alsof je daar iets te gaan had.. Ja, één kant kon ik nog uit — 5 c.M. naar rechts — en dan kon ik op de straat gelegen hebben, 't Hekje voorop is ook haast nooit dicht. ln dien benauwden toestand werd ik door een ongeduldig getik van den conducteur tot betalen gemaand. Als een slangenmensch heb ik me toen moeien staan wringen en kronkelen om ten eerste uit de stfer van invloed van den bestuurder te blijven, om mijn portemonnaie vlak tegen me aan te kunnen houden, ten einde niet door een onverwachten schok van den wagen plotseling geruïneerd te worden en eindelijk om mijn leven niet in gevaar te brengen. Nu is 't zeker waar. dat de bestuurder flink de ruimte moet hebben, om rustig de rem te kunnen hanteeren. En als dat niet kan doordat 't aantal passagiers te groot is, dan moet 't maar gauw met één verminderd worden. Maar als een beest hoeft niemand te worden vervoerd. Hoogachtend, Uw dw. dn. A. D., Johannes Verhulststraat 192.”

30 november 1909
Op het Stationsplein raakte een motor van een tram van lijn 4 in brand. Het trampersoneel slaagde er in deze met zand te blussen. Het tramverkeer ondervond slechts een geringe vertraging.

2 december 1909
Van 1 januari tot en met 30 november 1909 werden vervoerd, zonder abonnementen, 50.584.392 passagiers, onder wie 5.493.275 passagiers met vroegrit- en vroegritretourkaarten.
Over hetzelfde tijdvak in 1908 werden vervoerd, zonder abonnementen, 45.287.410 passagiers, onder wie 4.367.702 passagiers met vroegrit- en. vroegritretourkaarten.

Per rijwielbrancard is gisteren naar het O. L. Vrouwe Gasthuis vervoerd een man, die in de Plantage Middenlaan van een door hem bestuurde kar was gevallen, doordat deze door een tramwagen werd aangereden.

3 december 1909
Bij een flinke storm liepen de weilanden bij de Amstelveenscheweg onder water doordat de Schinkel buiten zijn oevers trad.
In de stad hadden bestuurders van voertuigen 't natuurlijk in deze hevige wind ook hard te verantwoorden, ook de trambestuurders kampten met de storm, want telkens sloeg de beugel van de bovenleiding af.

Een vreemd schouwspel gaf vanochtend een bijwagen van een tram van lijn 3 te zien, die voorbijgangers op de Stadhouderskade nabij het hoofdkantoor der Gemeentetram plotseling uit de rails zagen springen. Van de bijwagen brak de koppeling en hij gleed de straat over om in het andere spoor terecht te komen. De inzittenden werden flink door elkaar geschud en schrokken behoorlijk. De vermoedelijke oorzaak is vermoedelijk, dat de die bijwagen juist nog op de elektrische wissel stond, toen een achter hem aankomende motorwagen van lijn 1 de wissel verzette, waardoor de bijwagen opzij geslingerd werd. Het ongeval veroorzaakte geen lang oponthoud.

Per automobiel-ziekenwagen is gisteravond een man naar het Binnen-Gasthuis vervoerd, die op de Ceintuurbaan, doordat hij van een rijdende tram sprong, met zijn linkerbeen onder de bijwagen was geraakt, waardoor dit lichaamsdeel ernstig werd gekneusd.

Tramvertraging
In de 1e Const. Huygensstraat bij de Jacob v. Lennepkade ondervond het tramverkeer gisteren ongeveer 20 minuten vertraging doordat daar ter plaatse de rails waren verzakt.

4 december 1909
Aankoop van percelen aan de Brouwersgracht, Nieuwe Wagenstraat en Vinkenstraat.
Door B. en W. zijn — na vooraf het advies te hebben ingewonnen van de commissie van bijstand in het beheer der gemeentebedrijven — in openbare veiling aangekocht de percelen Brouwersgracht Nrs. 302—308 en Nieuwe Wagenstraat Nrs. 3—19, tezamen groot 6 A. 23 CA., voor de som van f 19,000. Zij zijn er voorts in geslaagd, het aangrenzende perceel Brouwersgracht 300, alsmede de percelen Vinkenstraat Nrs. 197—201 en Nieuwe Wagenstraat 1 die de aangekochte percelen van de Vinkenstraat scheiden, ondershands aan te kopen, en wel het perceel aan de Brouwersgracht, groot 58 ca, voor de som van f 10,000, en de percelen aan de Vinkenstraat en Nieuwe Wagenstraat, tezamen groot 2 A 17 CA., voor de som van f 20,000.
Het complex van vorengenoemde percelen wordt aan de Oostzijde begrensd door de bijremise der gemeentetram aan de Brouwersgracht. In verband met het toenemende bijwagenverkeer op de lijnen 5 en 10 komt het B. en W. gewenst voor, door aankoop van deze percelen een eventuele uitbreiding van die bijremise mogelijk te maken.

ln de Haarlemmerstraat liep gisteren van een met stenen beladen wagen een wiel af, waardoor de lading op de trambaan terecht kwam. Het tramverkeer ondervond hierdoor circa een kwartier vertraging.

5 december 1909
De onhoudbare toestand op lijn 2.
Een inwoner van het Willemsparkkwartier vraagt of de tramdirectie wanneer zij blijft weigeren die wijk door middel van een tweede lijn met de binnenstad te verbinden, dan tenminste de volgende maatregelen te nemen:
1. Alle motorwagens van bijwagens te voorzien;
2. Uitsluitend bijwagens van het grootste type te gebruiken;
3. De conducteurs te gelasten een ongelimiteerd aantal personen op de balkons toe te laten;
Dit laatste is in het buitenland algemeen gebruikelijk; veel zal het niet helpen.
Deze wijk breidt zich nog steeds uit, en de toestand is zo langzamerhand onhoudbaar geworden.

6-12-1909
Van de Muiderstraat is zaterdag 4 dec. per rijtuig naar zijn woning vervoerd een conducteur van de gemeentetram, die in die straat van het achterbalkon van een bijwagen gevallen en hierdoor bewusteloos geraakt was.

Bij het oversteken van de tramrails aan de Weteringschans werd, door eigen onvoorzichtigheid, een man door een motorwagen aangereden, waardoor hij kwam te vallen en zich aan het hoofd verwondde. Nadat hem door een beambte van de Gemeentelijke Geneeskundige Dienst de eerste hulp was verleend, kon de man zijn weg vervolgen.

7 december 1909
Zaterdagavond viel op de Stadhouderskade een man van een motorwagen van lijn 4. waardoor hij zijn linkerbeen brak. Hij is na eerst in het politiebureau in de Ferd. Bolstraat te zijn binnengedragen, per rijwielbrancard naar het Binnengasthuis gebracht en aldaar ter verpleging opgenomen.
In de Plantage Middenlaan ontstond Zaterdagavond een botsing tussen een uit de Lepellaan komend rijtuig en een tramwagen. Het rijtuig, waarin drie dames zaten werd omver geworpen waardoor do inzittenden lichte verwondingen aan hoofd en benen bekwamen.

Onhoudbare toestand op lijn 2.
Met de schrijver van het ingezonden stuk in uw ochtendblad van zondag j.l. ben ik het volkomen eens,
schrijft H. in een reactie. Ook hij vindt de exploitatie van lijn 2 niet deugen. In de gemeenteraad is al meermalen opgemerkt, dat aan het aantal toe te laten passagiers niet zo strikt de hand gehouden moet worden. Waarom wordt dat dan niet gedaan? Eergisteren nog maakte hij mee, dat een bejaarde dame in storm en regen op de halte moest blijven staan, omdat de conducteur weigerde één persoon meer dan het voorgeschreven aantal toe te laten. Het zou al een hele verbetering zijn als de passagiers van lijn 2, die lijnkaarten bezitten, op het traject Spaarbank – Leidscheboschje ook van lijn 3 gebruik zouden mogen maken, die daar meestal leeg is. Hij heeft dat al eens aan de tramdirectie voorgesteld, maar dat stuitte, zo kreeg hij ten antwoord, op………….administratieve bezwaren. Zouden die nou niet met wat goede wil overwonnen kunnen worden?

Ongelukken Op het Spui kwam gisteravond een conducteur van de Haarlemse tram bij het aankoppelen tussen twee wagens gekneld. Hij brak zijn rechtersleutelbeen en liep nog verdere kneuzingen op. Hij werd in het Binnengasthuis opgenomen.

Ernstig tramongetuk.
Zaterdagmiddag 4 december heeft een ernstig ongeval plaats gehad, dat wonderlijk goed is afgelopen. Toen een motorwagen van lijn 9, door een bijwegen gevolgd, uit de Muiderstraat kwam en de Hortusbrug opreed, sloeg het zware ijzeren hek dicht en kwam juist tussen beide tramwagens terecht Het hele voorbalkon van de bijwagen werd ingedrukt en van de deur en de ramen bleef geen ruit heel. Tengevolge van de schok sloeg de conducteur van de bijwagen van liet achterbalkon en bleef bewusteloos liggen in. Hij werd spoedig opgenomen en in een huis binnengedragen. Zijn toestand is thans redelijk. De vernielde bijwagen werd afgehaakt en op de Nieuwe Heerengracht neergezet. Het was een groot geluk, dat tengevolge van het gure weer, niemand op het voorbalkon van de bijwagen stond toen het ongeluk plan plaatsvond. De eerste lezing van de oorzaak van het ongeval was. dat een jongen het hek zou hebben laten dichtvallen. Een nauwkeurig onderzoek door de politie heeft echter aangetoomd, dat geen jongen hier de schuldige is, maar dat het dichtvallen van het zware hek aan de sterken wind moet worden toegeschreven.

9 december 1909
Bij het Gerechtshof te Den Haag eist het openbaar ministerie bevestiging van het vonnis van de rechtbank te Amsterdam, waarbij een los werkman werd veroordeeld tot drie maanden gevangenisstraf wegens mishandeling van een tramconducteur en verzet tegen een politieagent die hem wilde arresteren, en dat alles omdat hij niet voor een tramrit wilde betalen. Op 24 december 1909 vonnist het Gerechtshof conform de eis.

Gemeenteraad, zitting van woensdag 8 december
Remise-ruimte Gemeentetram.
1179. Voordracht van B. en W., in zake de aankoop van percelen aan Brouwersgracht, Nieuwe Wagenstraat en Vinkenstraat, met het oog op een eventuele uitbreiding der bijremise van de Gemeentetram. (B. en W. vragen goedkeuring van den aankoop der percelen Brouwersgracht 302—308 en N. Wagenstraat 3—19, in openbare veiling voor f 19.000 gekocht, en machtiging om het perceel Brouwersgracht 300 te kopen voor f 10.000 en de percelen aan de Vinkenstraat 197-201 en N. Wagenstraat 1 voor ƒ20.000. Het voornemen is deze percelen te bestemmen voor uitbreiding der bij-remise Brouwersgracht, wat met het oog op het toenemende bijwagenverkeer op de lijnen 5 en 10 noodig wordt.)
De heren Posthumus Meijjes, Harmsen en Wibaut vinden de koopprijs veel te hoog.
Wethouder Delprat antwoordt, dat de huizen thans zo goed verhuurd zijn, en daarom is de prijs hoog. Men kan ze voor de uitbreiding der remise niet missen. De heer Posthumus Meijjes vindt dit niet voldoende motief voor zo’n dure koop. De heer Serrurier zegt. dat hij als lid der Comm. van bijstand heeft toegestemd in de koop van deze percelen alleen op voorwaarde, dat de remise niet goedkoper gebouwd kon worden op ander terrein. Waarom heeft de wethouder dat niet uiteengezet? Wethouder Delprat zegt, dat hij net had willen zeggen, wat de heer Serrurier zojuist zei. Het is inderdaad niet te verwachten, dat de gemeente goedkoper aan ander remiseterrein zal komen. Punt 1 van de voordracht (goedkeuring der in veiling gekochte huizen) wordt goedgekeurd. Punt 2 (de aankoop van de 5 percelen) wordt verworpen met 20 tegen 13 stemmen.

De halte van Lijn 2 aan de Paleisstraat, waar de halve tram altijd leegstroomt, zodat zij op een goede plek leek te liggen, is opgeheven. De passagiers zullen voortaan vijfenzeventig meter verder achter het koninklijk paleis de tram moeten verlaten en dan voor Paleisstraat, Dam en omgeving een stuk terug moeten lopen.
De toestand, die alleen nu en dan een wagen van Lijn 1 even ophield, zal nu worden als destijds op de hoek van de Raadhuisstraat, toen de passagiers voor de Dam onnodig een honderd meter te ver werden meegenomen, tot vlak voor de Nieuwe Kerk! Gevolg was, dat bij die hoek steeds vele passagiers een min of meer gewaagden sprong deden en hetzelfde kan men nu reeds bij de opgeheven halte voor de Paleisstraat constateren.
In de richting Leidscheplein blijkt de halte Paleisstraat gehandhaafd te worden.

Op den Singel bij de Heiligenweg had gistermiddag een aanrijding plaats tussen een tramwagen en een handkar. Het spatbord van de tram werd hierdoor beschadigd en er brak van de handkar een wiel.

10 december 1909
Rechtszaken.
Vonnissen
D» 4e kamer der Rechtbank alhier veroordeelde gisteren bij verstek de in Soerabaja geboren advocaat en procureur mr. A.J.H. uit Bussum, wegens mishandeling van een ambtenaar, twee malen gepleegd en eenvoudige belediging van een ambtenaar, drie malen gepleegd, tot 45 dagen gevangenisstraf, overeenkomstig den eis van het O M.

Op de Marnixstraat werd gistermorgen een lijnwerker der gemeentetram door een tramwagen aangereden, waardoor hij een hoofdwond bekwam en bewusteloos geraakte. Na geneeskundig behandeld te zijn is hij onder geleide van een collega per tram naar huis gegaan.

11-12-1909
Het Damplan is thans door B. en W. bij de gemeenteraad ingediend.
T.a.v. de tram staat in dit plan het volgende
“Volgens het plan wordt dus de Dam aan de oostzijde over de geheele breedte afgesloten, ten einde aan het Damplein een intiem karakter te geven, dat thans ten eenenmale ontbreekt. Ook voor het verkeer is deze oplossing gewenscht. Zij brengt dit voordeel, dat het verkeer langs den grootverkeersweg Damrak—Rokin op het Damrak zal kunnen worden geleid langs beide zijden van de trambaan én aan de zuidzijde van het Dampiein zal worden opgenomen in een weg, die op dat punt een breedte zal verkrijgen van 25 meter. En moge het minder rationeel schijnen den Vijgendam te doen uitmonden tegenover het perceel-Hajenius, in plaats van op den Dam tegenover de Paleisstraat, men verlieze niet uit het oog, dat bij de bedoelde oplossing de stopplaats van de tram geheel zal komen te liggen tusschen de straat, ontworpen in het verlengde van de Vischsteeg en den Vijgendam, waardoor de uitmondingen dier straten niet door stilstaande tramwagens zullen worden versperd en de Dam niet belast zal worden met het verkeer, dat naar het Rokin en het Damrak afbuigt.”



Ongelukken
Gistermorgen braken op de trambaan in de Sarphatistraat de achterwielen van een vrachtwagen, waardoor de tramwagens van de lijnen 7, 10 en 11 gedurende 40 minuten moesten omrijden.

14 december 1909
Gistermiddag brak op de Weesperzijde op een hulpwissel, de vooras van een tramwagen, waardoor de dienst ongeveer 2 uur vertraging ondervond.

15 december 1909
INLICHTINGEN.
A.S., te A. — De loop van lijn 14 — welke tramverbinding vermoedelijk Mei 1910 gereed zal zijn — is als volgt: Van Hallstraat (met een kringlijntje door de Groen van Prinstererstraat, heen Van Hallstraat, terug Haarlemmerweg, Groen van Prinstererstraat) en langs de Haarlemmerweg; van der Hoopstraat, van Limburg Stirumplein, van Limburg Stirumstraat, 2e Nassaustraat, Nassaukade, Marnixplein en van daar, aansluitende in de sporen der Marnixstraat, langs deze straat, Rozengracht en Raadhuisstraat naar de Dam.

16 december 1909
Tram in brand
Op het Frederiksplein raakte gisteravond een motorwagen van lijn 10 van onderen in brand. Het tramverkeer ondervond hierdoor ongeveer vijf minuten vertraging. Persoonlijke ongelukken hadden niet plaats.

18 december 1909
In de Reguliersbreestraat heeft gisterenmiddag een aanrijding plaats gehad tussen een met een paard bespannen rijtuig en een tram, waardoor van eerstgenoemd voertuig een der achterveren brak. Het tramverkeer ondervond hierdoor enige minuten vertraging.

In de St. Anthoniesbreestraat ontstond donderdagavond een botsing tussen een tramwagen en een met twee paarden bespannen vrachtwagen, waardoor van de tram hot voorbalkon werd beschadigd en twee ruiten werden ingedrukt en het tramverkeer ruim vijf minuten vertraging ondervond.

19 december 1909
Open tramdeuren.
Een onzer lezers klaagt er over, dat vele conducteurs de achterdeuren van de trams, ook bij slecht weer, niet sluiten, zelfs niet wanneer zij het luikje van de voordeur openen of naar het voorbalkon gaan. En hij deelt mede op een klacht aan de tramdirectie ten antwoord gekregen te hebben: „Indien een passagier afsluiting verlangt. behoort de conducteur daaraan te voldoen." Men kan dus het sluiten van de achterdeur verlangen — wij hopen zeer, dat men het zo min mogelijk doen zal. De lucht die men in een volle, geheel gesloten tramwagen inademt, is zó slecht, dat enige verversing, al is de toegelaten lucht koud, waarlijk te wensen is.

20 december 1909
Tramvertraging.
Het tramverkeer ondervond vanmiddag in de Weesperstraat een belangrijke vertraging doordat een der geleidingsdraden even voor de brug over de Nieuwe Prinsengracht sprong en tengevolge hiervan de beugel van een tramwagen van lijn 8 brak. Door werklieden der Gemeentetram werd spoedig een aanvang gemaakt een en ander te herstellen

22 december 1909
Tramvertraging.
Op de Koninginneweg is gisteravond een achterwiel van een pompwagen van het Liernurstelael gebroken, waardoor de bestuurder van de bok viel en zijn linkerpols brak. De wagen kwam terecht op de trambaan van lijn 2, waardoor het tramverkeer circa 20 minuten vertraging ondervond.

23 december 1909
Te laat in de schouwburg.
Vooral in de Hollandse Schouwburg heeft men altijd veel last gehad van telaatkomers. Behalve dat deze zelf een deel van het stuk moeten missen, storen zij door hun verlegen pogingen, hun plaats te bereiken niet weinig het genot der bezoekers, die wel op tijd gekomen zijn. De directie der “Nederlandsche Tooneelvereeniging” heeft daarom thans een zeer toe te juichen maatregel genomen. Te beginnen met Heyermans' première a.s. vrijdag laat zij geen bezoekers meer in de schouwburg toe zolang het scherm omhoog is. Men moet hier dus rekening mee houden.
Wij mogen echter de gelegenheid niet laten voorbijgaan hier een woordje te doen ten gunste van de laatkomers. Het zijn voornamelijk bewoners van het Parkwegkwartier die inbreuk maken op de schouwburgorde. En zeker niet voor hun eigen genoegen. In de Stadsschouwburg ziet men dezelfde mensen altijd op tijd komen.
De schuld ligt bij de tram. Indertijd hebben de ingezetenen rond het Concertgebouw nul op hun rekest gekregen toen zij bij de raad verzochten om een rechtstreekse tramverbinding met het oostelijk deel van de stad. Zij zijn genoodzaakt nog altijd de omweg over het Leidscheplein te maken om per tram de schouwburgen in de Plantage en „ Artis" te bereiken. Ofschoon op het overstappunt ‘s avonds voor enige extra wagens gezorgd wordt, kunnen lang niet altijd alle schouwburgbezoekers daarin tijdig een plaats vinden. Op drukke avonden kan men op het Leidscheplein een geregelde worsteling bijwonen van mensen die behoorlijk vóór de aanvang van de voorstelling in het Paleis voor Volksvlijt, bij Carré, in de Hollandse Schouwburg, in de Frascati-schouwburg willen zijn. Zolang de tramverbinding niet verbeterd is, wat vroeger van huis gaan; dat is de enige raad die wij de schouwburggangers kunnen geven.

24 december 1909
Gisteravond is per rijwielbrancard een 11-jarige jongen naar de ouderlijke woning in de Pieter Nieuwlandstraat gebracht, die in de Plantage Middenlaan door een tramwagen van lijn 9 werd aangereden op het ogenblik dat hij van achter een sleperskar de trambaan op kwam lopen. De knaap werd bewusteloos opgenomen.

25 december 1909
Op den Haarlemmerdijk ontstond vrijdagmiddag een botsing tussen een broodkar en een tramwagen, waardoor de kar op het trottoir werd geslingerd en terecht kwam tegen de spiegelruit van perceel 93 in die straat, welke daardoor werd verbrijzeld.

30 december 1909
Gemeenteraad, zitting van woensdag 29 december
1241. Voordracht van B. en W. tot wijziging van art 23 (2 en 4) van het Werkliedenreglement (extra betaling voor arbeid op feestdagen).
Werklieden, die geen vaste zondagsdienst hebben, ontvangen voor overwerk op zondag extra betaling. Dit geldt echter niet voor b.v. tramconducteurs, die daarover al verschillende malen geklaagd hebben. B. en W. stellen nu voor ook deze categorie met terugwerkende kracht onder de maatregel te laten vallen, zodat de afgelopen kerstdagen er nog onder vallen, waarmee een bedrag van f 20.000 per jaar gemoeid is.
De heer Scheltema vindt de toelichting onvoldoende en ziet de noodzaak er niet van in, daarin gesteund door de heer Fabius. De heren Nolting en Douwes zijn blij met deze voordracht. De heer Oudegeest zegt dat het betreffende verzoek al een jaar oud is, zodat de terugwerkende kracht zich wel wat verder moet uitstrekken. Naar aanleiding van een vraag van de heer Scheltema wat de adviescommissie voor de gemeentebedrijven van deze voordracht denkt, zegt de heer Van Gigch, dat de commissie hierover niet gehoord is, en trouwens de laatste tijd helemaal niet gehoord wordt, zodat hij er niets over kan zeggen. Wethouder Delprat merkt dienaangaande op, dat hij de commissieleden liever niet voor alle wissewasjes van hun werk haalt. Van een verbroken relatie met de commissie is geen sprake. De heer Scheltema houdt vol, dat hij beter ingelicht wil worden over de noodzaak. De heer Fabius dient een voorstel in tot aanhouding, maar dat wordt verworpen met 33 tegen 8 stemmen. Vervolgens wordt de voordracht aangenomen met 38 tegen 2 stemmen.
De regeling heeft terugwerkende kracht, zodat met de uitbetaling nog met de afgelopen kerstdagen rekening zal worden gehouden.

31 december 1909
Voor het Trampersoneel.
Men schrijft ons: “Het is veelal de gewoonte om bij de aanvang van een nieuw jaar, aan personen die ons in het afgelopen jaar diensten bewezen, waarvoor zij door ons of anderen reeds werden betaald, een geschenk, of wil men liever, een fooi te geven. Deze fooien worden op zeer verschillende wijzen besteed, doch dit daargelaten. Ik wens de aandacht te vestigen op een categorie van personen die over 't algemeen ons dikwijls diensten bewijzen en naar mij gebleken is, zeer zeldzaam met Nieuwjaar bedacht worden; ik bedoel nl. de tramconducteurs en wagenbestuurders te Amsterdam. Sedert het verkrijgbaar stel!en van abonnementskaarten, net-, lijn-, scholierkaarten, enz., enz., zijn de bijverdiensten van deze personen zeer miniem geworden. Maar, men kan hen op meer gepaste en zeer doeltreffende wijze bedenken, door steun te verlenen aan de vereniging tot stichting en exploitatie van een herstellings- en vacantieoord voor pensioengerechtïgden in dienst der gemeente Amsterdam, genaamd „Willen is Kunnen". Deze vereniging is nog jong: in haar eerste jaar en kan dus nog niet alleen lopen; laten wij haar een handje helpen. Laten wij abonnees van netkaarten b. v. ieder f 1 of f 2.50 naar believen bijdragen, houders van lijnkaarten f 0.50, scholieren en andere abonnees ieder f 0.25 of meer naar goedvinden, dan zou er gewis een aardig duitje in de kas van “Willen is Kunnen" vloeien. Komaan heren doktoren, kooplieden, agenten, handelsreizigers enz., enz. strijkt de hand eens over uw hart en steunt dit goede werk; zeg niet, ik geef al aan die of die vereniging, dat loopt zo op, doch bedenk dat met een opoffering van 5, 2 of 1 cent per week, nu ineens gegeven, zoveel goeds kan worden gesticht. Uw bijdragen kunt u per postwissel zenden aan een der bestuursleden van deze vereniging: B. van de Puttelaar, voorzitter; conducteur lijn 3, Daniël Stalpertstraat 93 III; P. Wiedijk, secretaris, conducteur lijn 10, Van Hogendorpstraat 128 III; M. Lopes de Leao, 1e penningmeester, Plantage Muidergracht 45c. Een abonné.”

 

<< naar intro mediatijdlijn

door naar 1910 >>

Verantwoording en disclaimer:
Cees Pot heeft voor de totstandkoming van deze tijdlijn de database van de website "Historische kranten in beeld" geraadpleegd. Deze website is een initiatief van de Koninklijke Bibliotheek. Deze instantie heeft ons toestemming verleend voor publicatie op deze wijze.