|
Tramcolumn
91
DE DYNAMIEK VAN HET GVB
(191210)
door en met foto's van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Er zijn tramlijnen in het
wereldberoemde Amsterdam waar eigenlijk niemand over praat. Over deze
lijnen valt soms decennia lang ook niets te zeggen. Dit zijn de
zogenaamde ‘saaie’ tramlijnen! Niemand heeft het er over, omdat er
eigenlijk nooit wat mee gebeurt. En ik hoor je denken aan deze lijnen
zonder dat we dat hebben afspraken. Tot nu toe dan!
Hier is het lijstje. Het
wordt een soort hitparade van Amsterdamse tramlijnen. De ‘saaie’ lijnen
eerst: Ik begin met lijn 24 (waar bijna 75 jaar op de route niets
bijzonders mee gebeurde), gevolgd door lijn 25, lijn 16, lijn 4, lijn
26, lijn 9, lijn 12, lijn 7, lijn 13, lijn 14, lijn 5, lijn 17, lijn 3,
lijn 10, lijn 2 en lijn 1. Het lijstje is gebaseerd op onder meer de
lengte, drukte, route, materieel en de geschiedenis van de lijnen.
Natuurlijk kun je over dit lijstje discussiëren.
Maar we zitten toch
grotendeels, denk ik, op een ‘lijn’. Het kenmerk ‘saai’ hadden de
tramlijnen ook veertig jaar geleden. Helemaal toen de spectaculaire
materieelverdeling van de winterdienst 1963/1964 nog niet was ingegaan
en de ‘saaie’ lijnen extra saai waren door de vele saaie drie-assers en
de toen nog nieuwe dus saaie dubbelgelede wagens.
Ook de lijnen 1 en 2
waren saai met de enkelgelede wagens en de losse drie-assers. Vooral van
de avond- en weekenddienstregelingen ging iedereen gapen. Want toen
waren ook de drie-asssers naar binnen. Het leek toen of deze vaste
materieelverdelingen eeuwen zouden duren. Maar niets duurt eeuwig! De
Amsterdamse tramwereld schrok wakker uit deze saaie materieelverdelingen
toen met de nieuwe winterdienst van 1963 het GVB opnieuw ging leven.
Je
kwam toen ogen en tijd te kort om alle veranderingen te volgen. Want de
blauwe wagens werden nu over het hele net uitgespreid, behalve lijn 17.
Lijn 27 was natuurlijk een afgeleide van lijn 17. De lijnen 1 en 2
werden vervolgens met de jaren helemaal niet saai meer door de
verlengingen van lijn 2 en de nieuwe route van lijn 1 naar Osdorp in
plaats van naar het saaie Stadionplein. Omdat de enkelgelede wagens
daardoor langer werden, waren ze daardoor ook stoerder.
Aan de andere
kant van de stad had je natuurlijk de saaie lijnen 4, 9 en 25, waar
vervolgens ook het een en ander mee gebeurde. De lijnen 4 en 9 werden
verlengd. De omleiding van lijn 25 via de Ceintuurbaan is
vanzelfsprekend tijdelijk in verband met de bouw van de metro. Maar ook
in west was het raak door eerst de verlegging en oplenging van lijn 13,
inmiddels lang geleden, waar na jaren lijn 7 dat voorbeeld volgde.
Het
is opvallend, dat de radicaallijnen 3, 7 en 10 in dit
fantasieoverzichtje niet opvallend worden genoemd. Dat zegt genoeg! Zij
zijn een onderdeel van de dynamiek van het GVB! Daarom zou het ook
onverstandig zijn om lijn 3 in tweeën te knippen, waar over werd
gediscussieerd.
Plannen die werden gelanceerd en die zouden worden
uitgevoerd, nadat de metro ooit in gebruik zou worden genomen. Lijn 5
naar Amstelveen kenmerkte het nieuwe en moderne karakter van het GVB.
Door het eigentijdse van het GVB is er nu ook weer een zeer moderne lijn
26 met een totaal nieuw aangelegde route.
Zo we merken is het trambedrijf een dynamisch en trots
bedrijf, dat met het ritme van de stad meegroeit en meerijdt. En in
alle windrichtingen. Als je de GVB-historie naleest, merk je dat dat als (zelfstandig) gemeentebedrijf,
al 110 jaar het geval is! Met ups en downs!
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
