Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 80

Share |

KLAPPERTJES VOOR TRAMLIJN 12 (051010)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Reeds meerdere malen vertelde ik over autobuslijn 12, die op 20 januari 1955 tramlijn 12 verving. Voor een zo’n tramstel had je drie man personeel nodig. Bij de bussen was er slechts een GVB-busbestuurder! Je hoeft er niet lang over na te denken, dat zo’n GVB-beslissing, hoe vervelend ook, logisch was. Maar toch denk ik met weemoed terug aan tramlijn 12.


Hembrugstraat
prentbriefkaart van Jeroen Epema

Ik zie nog zo de tramstellen van lijn 12 door de Hembrugstraat rijden om aan hun rit te beginnen. In die straat waren toen twee scholen. Een openbare lagere school en een christelijke lagere Hebronschool. Tijdens de lunchpauzes legden sommige leerlingen van de christelijke Hebronschool klappertjes op de rails net voor er weer een lijn 12-tramstel langs zou komen. Je kunt je voorstellen, dat de klappertjes in combinatie met de Siemens Shuckertwielen voor een waar klappertjesvuurwerk zorgden, die de Hembrugstraat blauw kleurden. Melkboer Muller en zijn beide aantrekkelijke dochters zullen zich toen ook wel ‘blauw’ geschrokken zijn.


Spaarndammerstraat
fotograaf niet bekend

Maar ook met buslijn 12 heb ik zeer vrolijke jaren beleefd en ook aan die jaren denk ik met groot plezier terug. Natuurlijk had ik een band met mijn Leylandbussen 71-85, die ik stuk voor stuk tot in detail kende. Een enkele keer werden de Leylands een paar weken omgeruild met de 188-199-serie van buslijn 14. Het leek in die dagen of deze bussen iets trager en lomper waren. Voor het overige waren zij bijna gelijk aan hun Leyland-broers, behalve de versnellingen.


foto: Tom Mulder

De 188-ers hadden voorverkiezers. Voor mij waren het toch niet ‘mijn’ bussen. Na een paar weken werden de series weer omgeruild. Ik heb al eens verteld over ome Ko, een van de busbestuurders van lijn 12, die echt mijn vriend werd. Ik mocht altijd gratis met hem mee. Ook naar garage Oost, waar hij me zogenaamde correctiekaartjes gaf om met lijn 9 weer thuis te komen. Maar buslijn 12 had nog meer sympathieke en hartelijke ‘collega’s’. Er waren er in mijn herinnering ieder geval minimaal twee, waar ik altijd een gezellig praatje mee maakte, mee reed met hun bussen en die zich als ware, spontane en sympathieke vrienden gedroegen. Helaas ken ik hun namen niet meer. Maar het leken toen bijzonder vriendelijke GVB-ers, die gewoon bij lijn 12 hoorden. Na schooltijd ging ik altijd minimaal een uurtje lijn 12-en. Zelfs ‘s avonds werd wel eens een lijn 12-avond. Afhankelijk van wie er dienst had. Het was prachtig om met de bussen over de zeer smalle Haarlemmerdijk en -straat te scheuren.


foto: Tom Mulder

Natuurlijk niet toen de tramrails werden verwijderd. Toen werden we getrakteerd op onvoorstelbare schilderachtige bijna toeristische omleidingroutes over de parallel lopende bomenrijke Brouwersgracht en over de toenmalige Westerdokstraat. Achteraf is het bijna onvoorstelbaar, dat de grote Leylands via de erg smalle Brouwersgracht werden geleid. Inclusief de bochten aan het begin en eind op de Korte Prinsengracht en het Singel. Voor de volle bussen was het sturen millimeterwerk en het woord stuurbekrachtiging kwam bij het GVB toen nog niet voor. Dezelfde bestratingwerkzaamheden vonden plaats in de Spaarndammerbuurt. Lijn 12 werd toen omgeleid via de Zaanstraat. Een omleidingroute, die ver afweek van de oorspronkelijke lijn 12-route via de Spaarndammerstraat waar ook de rails werden verwijderd. Het is fascinerend als je constateert, dat deze gebeurtenissen in een relatief beperkte tijd gebeurden, maar destijds op een 9-jarige passagier klaarblijkelijk een grote indruk maakten. Maar het waren op die leeftijd ook zeer imposante gebeurtenissen, die mijn wereld in alle opzichten eigenlijk vergrootten. De tijdelijke haltepaaltjes en de tijdelijke routes van ’mijn eigen bussen’ maakten van elke rit een extra uitstapje! Eigenlijk een feestelijke traktatie!

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker