|
Tramcolumn
80
KLAPPERTJES VOOR TRAMLIJN
12
(051010)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Reeds meerdere malen vertelde ik
over autobuslijn 12, die op 20 januari 1955 tramlijn 12 verving. Voor
een zo’n tramstel had je drie man personeel nodig. Bij de bussen was er
slechts een GVB-busbestuurder! Je hoeft er niet lang over na te denken,
dat zo’n GVB-beslissing, hoe vervelend ook, logisch was. Maar toch denk
ik met weemoed terug aan tramlijn 12.
Hembrugstraat
prentbriefkaart van Jeroen Epema
Ik zie nog zo de tramstellen van lijn
12 door de Hembrugstraat rijden om aan hun rit te beginnen. In die
straat waren toen twee scholen. Een openbare lagere school en een
christelijke lagere Hebronschool. Tijdens de lunchpauzes legden sommige
leerlingen van de christelijke Hebronschool klappertjes op de rails net
voor er weer een lijn 12-tramstel langs zou komen. Je kunt je
voorstellen, dat de klappertjes in combinatie met de Siemens
Shuckertwielen voor een waar klappertjesvuurwerk zorgden, die de
Hembrugstraat blauw kleurden. Melkboer Muller en zijn beide
aantrekkelijke dochters zullen zich toen ook wel ‘blauw’ geschrokken
zijn.
Spaarndammerstraat
fotograaf
niet bekend
Maar ook met buslijn 12 heb ik zeer vrolijke jaren beleefd en ook
aan die jaren denk ik met groot plezier terug. Natuurlijk had ik een
band met mijn Leylandbussen 71-85, die ik stuk voor stuk tot in detail
kende. Een enkele keer werden de Leylands een paar weken omgeruild met
de 188-199-serie van buslijn 14. Het leek in die dagen of deze bussen
iets trager en lomper waren. Voor het overige waren zij bijna gelijk aan
hun Leyland-broers, behalve de versnellingen.
foto: Tom Mulder
De 188-ers hadden voorverkiezers. Voor mij waren het toch niet ‘mijn’ bussen. Na een paar
weken werden de series weer omgeruild. Ik heb al eens verteld over ome
Ko, een van de busbestuurders van lijn 12, die echt mijn vriend werd. Ik
mocht altijd gratis met hem mee. Ook naar garage Oost, waar hij me
zogenaamde correctiekaartjes gaf om met lijn 9 weer thuis te komen. Maar
buslijn 12 had nog meer sympathieke en hartelijke ‘collega’s’. Er waren
er in mijn herinnering ieder geval minimaal twee, waar ik altijd een
gezellig praatje mee maakte, mee reed met hun bussen en die zich als
ware, spontane en sympathieke vrienden gedroegen. Helaas ken ik hun
namen niet meer. Maar het leken toen bijzonder vriendelijke GVB-ers, die
gewoon bij lijn 12 hoorden. Na schooltijd ging ik altijd minimaal een
uurtje lijn 12-en. Zelfs ‘s avonds werd wel eens een lijn 12-avond.
Afhankelijk van wie er dienst had. Het was prachtig om met de bussen
over de zeer smalle Haarlemmerdijk en -straat te scheuren.
foto: Tom Mulder
Natuurlijk
niet toen de tramrails werden verwijderd. Toen werden we getrakteerd op
onvoorstelbare schilderachtige bijna toeristische omleidingroutes over
de parallel lopende bomenrijke Brouwersgracht en over de toenmalige Westerdokstraat. Achteraf is het bijna onvoorstelbaar, dat de grote
Leylands via de erg smalle Brouwersgracht werden geleid. Inclusief de
bochten aan het begin en eind op de Korte Prinsengracht en het Singel.
Voor de volle bussen was het sturen millimeterwerk en het woord
stuurbekrachtiging kwam bij het GVB toen nog niet voor. Dezelfde
bestratingwerkzaamheden vonden plaats in de Spaarndammerbuurt. Lijn 12
werd toen omgeleid via de Zaanstraat. Een omleidingroute, die ver afweek
van de oorspronkelijke lijn 12-route via de Spaarndammerstraat waar ook
de rails werden verwijderd. Het is fascinerend als je constateert, dat
deze gebeurtenissen in een relatief beperkte tijd gebeurden, maar
destijds op een 9-jarige passagier klaarblijkelijk een grote indruk
maakten. Maar het waren op die leeftijd ook zeer imposante
gebeurtenissen, die mijn wereld in alle opzichten eigenlijk vergrootten.
De tijdelijke haltepaaltjes en de tijdelijke routes van ’mijn eigen
bussen’ maakten van elke rit een extra uitstapje! Eigenlijk een
feestelijke traktatie!
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
