Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 76

Share |

BLAUWE(N) GEHEIMEN (300810)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Welkom in de wondere wereld van de Amsterdamse blauwe wagens, waar ik je geheimen vertel over de blauwen met het verzoek ze niet verder te vertellen. Zoals we waarschijnlijk allemaal weten, waren de oorspronkelijke blauwe wagens 396-445 korter dan hoe de meesten van ons ze herinneren.

Beide balkons waren bij de bouw samen meer dan een halve meter korter. Door de blauwen aan beide zijden 35 centimeter te verlengen hadden ze vanaf 1939, toen de eerste verlengde blauwe op straat kwam, dus grotere balkons.
De trams oogden door deze veranderingen plotseling wat stoerder en sierlijker. Mooier wil ik niet zeggen. Om te ver uitsteken in bochten te voorkomen werd bij het ontwerp een spits toelopend balkon aangebracht. De verlengingen werden pas in april 1957 afgerond toen als laatste de 429 op straat kwam.

Veel blauwe wagens hadden tijdens hun glansrijke Amsterdamse carrière min of meer zware aanrijdingen gehad. Als zo’n aanrijding erg zwaar was geweest, werd het balkonscherm vervangen omdat het door de botsing al was vervormd of totaal was vernield. Dat gold zowel voor het scherm van het voorbalkon als ook voor de achterkant. Omdat, toen de blauwen nog tweerichtingwagens waren, was er natuurlijk geen voor of achterkant. Wij als eenvoudige belangstellenden kunnen zelf bepalen of ons favoriete wagennummer eens in aanraking was geweest met een andere verkeersdeelnemer. Andere trams reken ik in dit geval ook tot deze aanrijdingveroorzakers of slachtoffers. Op de buitenkant van de (voor)balkons zat ooit de contactdoos voor doorverbinding voor de eventueel bijbehorende bijwagen. Toen de blauwen eenrichting werden, kwamen deze verbindingen op het voorbalkon te vervallen. Om het daardoor ontstane gat in de beplating te dichten, werd er een rond metalen plaatje bevestigd. Bij zware beschadigingen werd de gehele beplating vervangen. En dus ook het oorspronkelijke afdichtingsplaatje.

Dat gold niet alleen voor de ‘echte’ motorwagens in de serie, maar ook voor de hoge blauwen, die alles bij elkaar redelijk veel aanrijdingen hebben gehad. Waardoor heel wat plaatjes zijn vervangen door geheel nieuwe balkonbeplatingen. Op de achterbalkons zag je ondermeer nog de restanten van de schakelkastbevestigingen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de andere onderdelen, zoals de handrem. Maar er werd al eerder nog meer veranderd. Oorspronkelijk hadden de blauwen langsbanken, die al vanaf 1933 werden vervangen door eenpersoons dwarsbanken en twee twee persoonsbanken.

Maar ook de deuren werden veranderd van twee delen in een deel. Verder werden bij de eenrichtingsaanpassingen de deuren naar het achterbalkon weggehaald. Als je alle andere veranderingen van de verschillende materieeltypen achter elkaar zou zetten, kon je een boek uitgeven. De meeste wijzigingen vonden plaats toen de tramseries net in dienst waren. Die traditie is voortgezet toen de Combino’s in dienst kwamen.

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker