|
Tramcolumn
76
BLAUWE(N) GEHEIMEN
(300810)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Welkom in de wondere wereld van de
Amsterdamse blauwe wagens, waar ik je geheimen vertel over de blauwen
met het verzoek ze niet verder te vertellen. Zoals we waarschijnlijk
allemaal weten, waren de oorspronkelijke blauwe wagens 396-445 korter
dan hoe de meesten van ons ze herinneren.
Beide balkons waren bij de bouw samen
meer dan een halve meter korter. Door de blauwen aan beide zijden 35
centimeter te verlengen hadden ze vanaf 1939, toen de eerste verlengde
blauwe op straat kwam, dus grotere balkons.
De trams oogden door deze veranderingen plotseling wat stoerder en
sierlijker. Mooier wil ik niet zeggen. Om te ver uitsteken in bochten te
voorkomen werd bij het ontwerp een spits toelopend balkon aangebracht.
De verlengingen werden pas in april 1957 afgerond toen als laatste de
429 op straat kwam.
 |
 |
Veel blauwe wagens hadden tijdens hun
glansrijke Amsterdamse carrière min of meer zware aanrijdingen gehad.
Als zo’n aanrijding erg zwaar was geweest, werd het balkonscherm
vervangen omdat het door de botsing al was vervormd of totaal was
vernield. Dat gold zowel voor het scherm van het voorbalkon als ook voor
de achterkant. Omdat, toen de blauwen nog tweerichtingwagens waren, was
er natuurlijk geen voor of achterkant. Wij als eenvoudige
belangstellenden kunnen zelf bepalen of ons favoriete wagennummer eens
in aanraking was geweest met een andere verkeersdeelnemer. Andere trams
reken ik in dit geval ook tot deze aanrijdingveroorzakers of
slachtoffers. Op de buitenkant van de (voor)balkons zat ooit de
contactdoos voor doorverbinding voor de eventueel bijbehorende bijwagen.
Toen de blauwen eenrichting werden, kwamen deze verbindingen op het
voorbalkon te vervallen. Om het daardoor ontstane gat in de beplating te
dichten, werd er een rond metalen plaatje bevestigd. Bij zware
beschadigingen werd de gehele beplating vervangen. En dus ook het
oorspronkelijke afdichtingsplaatje.
 |
 |
Dat gold niet alleen voor de ‘echte’
motorwagens in de serie, maar ook voor de hoge blauwen, die alles bij
elkaar redelijk veel aanrijdingen hebben gehad. Waardoor heel wat
plaatjes zijn vervangen door geheel nieuwe balkonbeplatingen. Op de
achterbalkons zag je ondermeer nog de restanten van de
schakelkastbevestigingen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de andere
onderdelen, zoals de handrem. Maar er werd al eerder nog meer veranderd.
Oorspronkelijk hadden de blauwen langsbanken, die al vanaf 1933 werden
vervangen door eenpersoons dwarsbanken en twee twee persoonsbanken.
Maar
ook de deuren werden veranderd van twee delen in een deel. Verder werden
bij de eenrichtingsaanpassingen de deuren naar het achterbalkon
weggehaald. Als je alle andere veranderingen van de verschillende
materieeltypen achter elkaar zou zetten, kon je een boek uitgeven. De
meeste wijzigingen vonden plaats toen de tramseries net in dienst waren.
Die traditie is voortgezet toen de Combino’s in dienst kwamen.
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
