|
Tramcolumn
56
SPOREN ZOEKEN
(050410)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Echte Amsterdammers weten dat er op
verschillende plaatsen in de Amsterdamse bestrating nu en in het
verleden ongebruikte en vaak ingekorte stukjes tramrails liggen of
lagen. Tramrails, gebruikt en ongebruikt, hadden voor mij als kind al
iets magisch. Wat destijds nog de meeste indruk maakte, waren de stukjes
tramrails op het Haarlemmerplein, de Brouwersgracht en de Korte
Marnixstraat.
Niet de rails op het Haarlemmerplein van de
voormalige lijn 12, waar we in 1955 met groot verdriet afscheid van
moesten nemen. Nee, het gaat hier om de rails naar de voormalige remise
aan de Brouwersgracht. Hier naartoe lagen inderdaad nog bochtige stukjes
rails op het Haarlemmerplein en de Brouwersgracht. Het gebruik van deze
rails was al voor de 2e wereldoorlog gestopt. Van de lijn 12-rails op de
Haarlemmerdijk en de Haarlemmerstraat heb ik nog nachtmerries, omdat ik
altijd vreesde daar met de fiets in te verzeilen.
Maar wat dacht je van de bocht op de Rozengracht naar de Marnixstraat
van de voormalige lijn 14. Nu we toch in deze hoek van de stad verkeren,
intrigeerden me de rails in de bruggen ter hoogte van de Markthallen,
die nog nooit werden gebruikt.
Ongebruikte rail in de Haarlemmer
Houttuinen
foto Google StreetView
Maar ook de sporen in de Borgerstraat hadden iets magisch. Helemaal toen
lijn 3 daar plotseling verscheen met onder meer drie-assers, toen door
het Bloemencorso van 1961 op de Overtoom lijn 3 dus was gescalpeerd.
Trams in de Borgerstraat, het leek wel een mooie droom. Toen lijn 14 nog
niet was herboren, vond ik de sporen rond het Paleis op de Dam al
spannend. Net zoals de lus bij de Bijenkorf, die ik in de jaren ‘60 een
keer zag gebruiken.
Derde rail nog steeds in de brug van de Nassaukade - De Clercqstraat
ter herinnering aan aan de Haarlemse tram
foto Google StreetView
Als je de sporen van lijn 12 noemt, kan lijn 11 vanzelfsprekend niet
ontbreken. Dan heb ik het natuurlijk over de Prins Hendrikkade, de
Geldersekade en de Jodenbreestraat. Aan het eind van de 50-er jaren heb
ik bij de intocht van Sinterklaas, waar ik met een vriendinnetje was
gaan kijken, nog trams van de lijnen 5 en 9 zien rijden op de Prins
Hendrikkade.
Het thans in de Nieuwe Amstelstraat,
ter hoogte van het Joods Historisch Museum, aanwezige ‘tramspoor’
is nimmer als zodanig in gebruik geweest. Het vormt slechts een
herinnering aan het spoor dat daar vroeger lag. Tot 17 september 1961
reden er de lijnen 5 en 9 en sinds die datum nog slechts lijn 9 die er
op 9 mei 1967 ook verdween.
foto
Jos Wiersema
Op het J.D.Meijerplein lagen ook bochten, die ik spannend vond. Ze
werden nooit meer gebruikt. Maar zelfs rails, die wel werden gebruikt,
maar in het trottoir lagen, hadden mijn ongewone belangstelling. Zoals
de sporen in de Van Limburg Stirumstraat van lijn 10. Ook bogen, die er
nu niet meer zijn, vind ik buitengewoon interessant, zoals de sporen van
de Bilderdijkstraat naar de Kinkerstraat, waar lijn 23 gebruik van
maakte. In de buurt lagen de bogen van de Bilderdijkstraat naar de de
Clercqstraat, waar lijn 17 in de 50-er jaren overheen reed. Ik wil niet
zeggen, dat ik verslaafd ben aan tramsporen, maar de Jan Pieter
Heijestraat had ook mijn buitengewone belangstelling. Ik zie nog zo een
omgelegde enkelgelede lijn 1 van de Jan Pieter Heijestraat de
Kinkerstraat indraaien. Het Stadionplein had natuurlijk de speciale
rails voor de voetbaltrams. Rond het Centraal Station vond je nog overal
de restanten van de rails van onder meer lijn 22.
Het meest intrigerende vond ik de tramrails op de Prins Hendrikkade
langs het Victoria Hotel met tram op een videoband met opnamen uit de
20-er jaren. Maar ook de rails langs de Amstel en de Weesperzijde waren
legendarisch, omdat zij vaak in de kinderkopjes lagen. We herinneren ons
al deze voormalig gebruikte Amsterdamse rails en daarom mogen we
natuurlijk de sporen van de Haarlemse tram natuurlijk nooit vergeten.
Alleen al vanwege de kleine spoorbreedte van 1000 millimeter.
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
