Tramcolumn 22

47 jaar geleden  (280709)
door Tom Mulder - tommulder@amsterdamsetrams.nl

Als je nu in 2009 door Osdorp reist en je hebt de mogelijkheid een vergelijking te maken met 1962 toen lijn 17 naar Osdorp werd ingesteld, dan kun je bijna je ogen niet geloven. Als je alleen al de bebouwing van toen vergelijkt met nu is het een grote wereld van verschil. In 1962 was er bijna niets. Letterlijk. En wat er aan huizen stond, was bijna allemaal in aanbouw. Dat gold voor alles langs de openbare weg en dat gold ook voor wat later lijn 17 is geworden.

In de maanden voor de indienststelling van lijn 17 werd er ook keihard gewerkt door alle gemeentediensten. We hadden het GVB, dat koortsachtig werkte aan de toekomstige lijn 17. Het GVB gebruikte beide slijpwagens, de SL 1 en de SL 2. Ze werden nauwelijks gebruikt voor het slijpen, maar deden alle klussen, die moesten worden gedaan als er een tramlijn werd aangelegd.

SL 3 en SL 1 voor remise Kromme Mijdrechtstraat (Lekstraat), 15-6-1956. De SL 3 is gebouwd in eigen beheer op het onderstel van de vroegere motorwagen 319. De SL 1 is ontstaan uit de vroegere Union 39.
Foto Cor van Mechelen

Het waren niet trams, die je dagelijks tegenkwam, behalve natuurlijk als je in ‘De Westelijke Tuinsteden’ kwam. Ik reed regelmatig met beide wagens mee en als je tijdens deze ritten in de wagens om je heen keek, moest je toch erkennen, dat beide slijpwagens niet de eerste prijs verdienden in de ‘Schoonheidsverkiezing voor Trams’. Natuurlijk het waren trams, maar je kreeg sterk de indruk, dat het GVB ze zelf had ontworpen en gebouwd. Dat bouwen had waarschijnlijk plaatsgevonden in een weekend op zolder. Ze hadden een groot voordeel: je kon in de trams fantastisch om je heenkijken. De SL 1 en 2 bestonden eigenlijk uit dubbelzijdige glazen bestuurderscabines. En enorme pantografen. Maar terug naar de omgeving. Je kon wel al Osdorp bereiken via de Cornelis Lelylaan. Maar als je over de Cornelis Lelylaan reed was je die dag de enige.
Meer en Vaart was er ook al. Al werd er overal nog gebouwd. Hoe verder je in Osdorp kwam hoe minder er was afgebouwd. Het Dijkgraafplein bestond alleen nog maar in gedachten en uit zand. Niemand kon begrijpen, dat dit later de druk bebouwde woonwijk zou worden waar de tram zijn eindpunt had. Want in 1962 was er alleen maar stuifzand, een eindpunthuisje, waren er tramrails en hing er bovenleiding. Vanaf 9 september moest lijn 17 hier toch zijn rondjes kunnen draaien en de terugrit naar het Centraal Station kunnen beginnen. Het zou nog maanden duren voor de eerste tekenen zich zouden aandienen, dat hier een nieuwe woonwijk zou komen. Er was een voordeel: het trameindpunt was klaar. Ik vroeg me toen wel steeds af wat er eventueel zou gebeuren bij zware sneeuwstormen.

Op 10 september 1962 begon de officiële dienst van lijn 17. De 618 was de eerste wagen! Later die dag verscheen er ook een extra wagen: een enkelgelede. In de ogen van de tramhobbyisten was een enkelgelede wagen niet de eerste keuze, die het GVB zou moeten maken op de eerste officiële dag, dat de gewone dienst zou worden gereden. Het aantal wagens, dat het GVB had bedacht voor lijn 17 op zondag was slechts ACHT.
Acht trams, die op zondag op de langste lijn van het bedrijf de passagiers helemaal van het Centraal Station naar het Dijkgraafplein moesten vervoeren. Dat zouden er in de ogen van kenners veel te weinig zijn. Ook omdat wij verwachtten, dat zo’n nieuwe lijn veel nieuwsgierige Amsterdammers zou trekken. Die graag de nieuwe tramlijn wilden leren kennen. In de maanden, die volgden werd het aantal trams langzaam uitgebreid.

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

laat een berichtje achter