Tramcolumn 180

DE REMBRANDTS VAN HET GVB (270113)
Foto's van Tom Mulder tenzij anders vermeld
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Er is nogal wat veranderd bij het GVB. Eigenlijk is alles veranderd bij de Gemeentetram. Behalve, dat er hier en daar wat baanvakken zijn blijven liggen. De veranderingen zijn veel groter dan iedereen zich herinnert of zelfs denkt. Het heeft natuurlijk met de moderne tijd in de laatste 50 jaar te maken.

13 LIJN D AMSTELSTATION

Je kunt tegenwoordig helemaal niet meer vergelijken met bijvoorbeeld de vooroorlogse periode. Hoewel toen ook al de stijgende kosten een grote rol speelden in de portemonnee van de Gemeentetram. Toen was het gevolg van de economische crisis van 1929 en de gevolgen de oorzaak.

31 LIJN E HAARLEMMERMEERSTATION

Dat was in een tijd dat sommige lopende conducteurs nog leren geldzakken bij zich hadden, waardoor ze snel konden wisselen, uitbetalen en opbergen. Naast dat collega’s het aluminium geldwisselapparaat gebruikten. De hele cultuur van het GVB is sinds de 70-er jaren op een totaal ander spoor gekomen.

139 LIJN M CS

Voor die tijd was de sfeer binnen het bedrijf zeer zuinig en ambtelijk. Daarnaast speelden in die jaren ook de materieelvernieuwingen en het strengere personeelsbeleid een grote rol bij het GVB. Net zoals de enorme stijging van de lonen van het personeel.

168 LIJN F HAARLEMMERMEERSTATION

Het rijdend personeel kreeg officieel ook meer te zeggen in het bedrijf. Zoals dat bij alle andere grotere bedrijven in Nederland ook gebeurde. Zelfs in de 90-er jaren riepen GVB-personeelsleden nog ‘Wij maken hier de dienst uit’. Ik heb al vaak over het materieel geschreven.

322 LIJN 7 WETERINGSCHANS

Vandaag zijn andere onderwerpen aan de beurt, waar we met ons allen, afhankelijk van onze leeftijden, mee te maken hebben en hadden. Ik begin vandaag met….de met de hand geschilderde halteborden. Zowel die van de gewone rechthoekige vierzijdige halteborden met teksten in de blauwe kleur voor gewone haltes en de vaste haltes deels in de rode kleur, waar door de bestuurders verplicht moest worden gestopt of gehalteerd. Hier dus de rode kleur voor de mededeling VASTE HALTE.

347 LIJN 4 ROOSEVELTLAAN

Op sommige vaste haltes stond ook nog een enge waarschuwing over ‘dat de volgende tram niet opnieuw aan de kop van de halte zal stoppen’. Verder stond er een grote richtingpijl voor de passagiers, die mogelijk zouden twijfelen aan de juiste richting van de tram. Vaste haltes waren de overstaphaltes en de haltes voor kruisingen.

404 LIJN 10 VAN HALLSTRAAT

Tenslotte waren er (soms) de grote eindpunthalteborden, die meer en meer tegen de eindpunthuisjes werden geschroefd. Alle borden werden met de hand geschilderd. Er was een speciale ruimte in de Centrale Werkplaatsen aan het Bellamyplein, waar meerdere schilders aan het werk waren met hun prachtige vak. Niet alleen de halteborden werden onder handen genomen, maar natuurlijk ook hele tramwagens bij grote revisies of aanrijdingschades.

428 LIJN 13 SLOTERMEER

Plus bijvoorbeeld ook de geschilderde kopkoersborden van de tweeassige motorwagens en de zijkoersborden van de twee en drieassers. Dat gebeurde zelfs in de 60-er jaren toen lijn 27 werd ingesteld. Of de wijziging bij de tweeassers van de lijn 25-koersborden toen Rivierenlaan werd veranderd in President Kennedylaan. Dat schilderen werd gedaan door de ‘kunstschilders’ van het GVB. Soms schilderden ze bijvoorbeeld LIJN maar soms ook LYN op de halteborden. Door het erg grote bedrijf wat het GVB was, hadden de schilders handenvol werk.

429 LIJN 3 RUYSCHSTRAAT

Ook na vervanging van het vooroorlogse materieel door de gelede trams bleef er natuurlijk erg veel uiterlijk werk voor de GVB-schilders over. Hoewel de met de hand geschilderde halteborden uit economische redenen werden vervangen door borden met plastic teksten. In deze moderne tijd zullen er niet veel tekstschilders meer bij het GVB rondlopen. De tram zorgde voor veel werk voor de GVB-Rembrandts. Omdat ook het autobuspark enorm groeide, gaf dat uiteraard ook nog eens veel werk voor bijvoorbeeld de productie van de autobushalteborden. Tot ook hier de plastic teksten de schilders vervingen. Deze aflevering ging het hoofdzakelijk over het schilderwerk bij de modernisering van het GVB. Volgende keer een ander onderdeel.

 

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

laat een berichtje achter