|
Tramcolumn
153
MIJN FAVORIETE TRAMBESTUURSTER
(180312)
Foto's van Tom Mulder
tenzij anders vermeld
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Als je
solliciteert naar een job als trambestuurster weet dan waaraan je
begint. Je doet dan niet alleen je werk, maar je bent ook plotseling een
publiek bezit. Want alle regelmatige passagiers van jouw lijn zien je,
kijken je aan en kennen je dan en gaan er ook automatisch vanuit, dat je
ook andersom alle ‘lijngezichten’ herkent.
GVB 523+958 Ln 24 Weteringplantsoen ca 1962
Collectie: Wim Ballman - foto
Tom Mulder
Ik wil niet altijd
alleen maar over mijn tramverleden schrijven, maar er waren van die
facetten bij deze ‘liefhebberij’, die je net als de trams nooit meer
vergeet. En dat zijn onder andere mijn favoriete trambestuursters! Niet
verder vertellen. Maar ik zal geen namen noemen! Ik heb nog wel steeds
haar foto’s onder mijn kussen. Het trambestuursteravontuurtje begint
natuurlijk met de eerste tramconductrices van het GVB. Toen de dames
halverwege de jaren ’50 aan het werk gingen, was dat groot wereldnieuws!
Het stond in alle kranten. Vaak met een foto van de toekomstige
conductrices, de speciale uniformen inclusief de hoofddeksels, hun
trotse, verantwoordelijke instructeur en een foto van een ultramoderne
drieasser (!), zodat de dames niet hoefden te staan en te lopen tijdens
hun werk, zoals hun mannelijke collegae in alle twee-assers. Toen
Amsterdam een beetje aan de conductrices ging wennen, gingen de dames
ook nog ‘besturen’. De tramdames kregen daarmee veel respect van de
andere weggebruikers.
GVB 565 Ln 1 Amstelveenseweg - 7 aug. 1965
Collectie: Wim Ballman - foto
Tom Mulder
Helemaal toen ze niet alleen maar op de keurige
lijn 25 ontzag kregen van de Amsterdammers, maar langzamerhand ook op de
andere lijnen. Het opvallendst waren de vele bestuursters op de lijnen 1
en 2, waar ze erg populair werden. Ook intern bij sommige GVB-collega’s!
Andersom leken de dames die aandacht ook erg plezierig te vinden.
Getuige andere persoonlijke banden dan professionele. Maar je kwam nu en
dan de tramdames ook op andere lijnen tegen.
GVB 563 Ln 1 Middentoegangsbrug -
7 aug. 1965
Collectie: Wim Ballman - foto
Tom Mulder
Op de ene lijn wat meer dan
op de andere. Terwijl een tramjob er een was en is met zeer wisselende
werktijden, die varieerden van erg vroeg tot erg laat. Ook in het
weekend. Het GVB kwam de bestuursters tegemoet door het plaatsen van
speciale, antieke eindpunthuisjes voor dames. Niet dat ze ooit werden
gebruikt, maar toch! In de eerste helft van de 60s, toen nog veel
blauwen in Amsterdam rondreden, is het volgens ooggetuigen minstens twee
maal voorgekomen, dat ‘bestuursters’ in blauwe wagens de baas en de
bestuurster waren. Echt waar! Terwijl zij officieel niet op een blauwe
hoefden te rijden. Maar het waren wel slechts spitsdiensten!
GVB 563 Ln 1 Stationsplein - 7 aug.
1965
Collectie: Wim Ballman - foto
Tom Mulder
Maar bij
gebrek aan personeel of aan materieel vervagen de grenzen soms. In deze
21e eeuw kijkt er niemand nog verrast op als er trots en vriendelijk een
bestuurster aan komt rijden. Als ik zo terugkijk op de 60s waren er dan
wel trambestuursters maar zeker geen lijncheffinnen! Ook wat dat betreft
is het GVB met de tijd meegegaan. Als ik verder in mijn geheugen graaf,
heb ik de meeste herinneringen aan de vriendelijke tramdames van de
lijnen 1, 2 en 25. Als ik andere lijnen ben vergeten, bied ik daar mijn
excuses voor aan.
GVB 563 Ln 17 Nieuwe Zijds Voorburgwal
- 15 jan. 1964
Collectie: Wim Ballman - foto
Tom Mulder
Natuurlijk was het GVB in de 50-er jaren een echt
mannenbedrijf. Denk maar aan de staking in 1955. De komst van de
conductrices was de eerste stap waarmee werd meegegaan in een
veranderende tijd. Het maakte zowel in- als extern van het GVB een
bedrijf waarin met de tijd werd meegetramd. Het droeg verder bij aan een
vriendelijker en gezelliger uitstraling van het GVB. Het was een juiste
beslissing!
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
Reactie op dit artikel komt uit
Australië
Hallo Tom
Met permissie moest ik toch wel inwendig en luid lachen over de erg
persoonlijke ervaring van de puber en een oudere vrouw, met je bosje
rode rozen kouwe voeten krijgen op de stoep.
Toendertijd ervaarde je die dingen als een ‘afgang’. Op de
Osdorpschoolgemeenschap was ik ook eens helemaal verliefd, maar had
geen enkel idée wat ik daaraan zou gaan doen. Angst voor rejectie
(de afgang) was sterk. Dus dacht ik dat de beste manier om haar
aandacht te trekken was haar te negeren. Ze woonde ook in
Slotervaart en soms hing ik rond in die buurt als een loopse hond om
een ‘toevallige’ ontmoeting buiten de schoolgemeenschap te
bewerkstelligen en eventuele afgangen persoonlijk te houden. Later
ontmoette ik haar nog eens, ik was toen reeds met een ander meisje
in vaste verkering, en ze zei dat ze me best een leuke jongen vond
op school en waarom ik daar nooit iets aan gedaan had, want ze had
mijn interesse opgemerkt. Dat was een gevaarlijk momentje, what if…..
Willy Alberti had een platenzaak op het Osdorplein, daar vele uren
doorgebracht (gedurende en na schooltijd) om naar platen te
luisteren en niet te kopen. Willeke daar nooit gezien, alhoewel
‘Spiegelbeeld’ me toch iets deed, weet niet wat, maar het deed me
iets.
Heb ook nog een een heftige relatie gehad met een dochter van een
trambestuurder van lijn 13, toen dat eindigde was haar bijnaam
tramtrut of TT. Toen ik als eerste sinds de tweede wereldoorlog weer
een twee-assige trouwtram georganiseerd had, hadden mijn vrienden
van de D’at op het kopbord van de tram de T van trouw en de T van
tram daaronder met elkaar verbonden.
Ik haalde mijn bruid en gasten per tram op de Hoofdweg op, daarna de
tram op de Dam geparkeerd, naar het stadhuis gewandeld, en terug
naar Osdorp voor de receptie.
En de gezondheid zo goed, gefeliciteerd en houwen zo.
Groeten
Henk Graalman
 laat een berichtje achter |
