Bijdragen van Tom Mulder
Geheugen van de Amsterdamse tram

<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

Tramcolumn 123

Share |

VIADUCTEN (220811)
door en met foto's (tenzij anders vermeld)van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl

Bruggen en viaducten hebben in Amsterdam voor de trams een redelijk belangrijke rol gespeeld en spelen die nog steeds. En er kwamen er steeds meer bij. Bij alle viaducten werd de trambeugel door de laaghangende bovenleiding automatisch en opvallend naar beneden gedrukt. Natuurlijk halen we weer wat herinneringen op omdat ook enkele ‘viaductlijnen’ werden opgeheven of gewijzigd, zoals lijn 12 en in de Wibautstraat.


Lijn 7 met gelede wagen 616 op het President Steijnplantsoen op 2-9-1962. Op de achtergrond het spoorviaduct van de Wibautstraat.
foto: Cor Fijma

Voor ons, de genietende tramhobbyist, hadden die viaducten toch iets spannends omdat de beugels zo dicht op de tramdaken hingen. Het meest opvallend waren de brede viaducten bij het CS waar de trams, vroeger van onder andere lijn 22, lang onder bleven rijden en die door de lengte/breedte ook zorgden voor het wegvallen van het meeste daglicht in de tramwagens. Het lijkt voor de hand te liggen, dat op deze locaties de binnenverlichting van de tramwagens werd ingeschakeld. Juist die spoorwegviaducten zorgden ervoor dat de trambeugels opvallend naar beneden kwamen door de laaghangende bovenleiding. Natuurlijk moet ik dan weer denken aan mijn kleutertijd als ik altijd genoot als de trams van lijn 12 onder het spoorwegviaduct van de Spaarndammerstraat/Nassauplein verdwenen en natuurlijk na het viaduct weer tevoorschijn kwamen en de beugels weer de normale hoogte bereikten. Waarna ook nog de twee bruggen volgden van het Nassauplein.


Spaarndammerstraat - 15 jan. 1955
Foto: L. Albers

Een die het water van de Singelgracht overbrugde en de ander die hetzelfde deed voor het water van de Haarlemmertrekvaart. De brug van de Singelgracht was natuurlijk het drukst vanwege de drukke scheepvaart. In ongeveer dezelfde jaren waarin ik genoot van het Nassaupleinviaduct was er het spoorwegviaduct met de onderdoorgang naar de Planciusstraat, die voor het normale verkeer erg smal was en waar de trams van lijn 3 via een slinger van het Haarlemmerplein voorzichtig de Planciusstraat bereikten of terug.


viaduct tussen Planciusstraat en Haarlemmerplein
Foto Ab van Donselaar.

In latere jaren werd de doorgang veel breder gemaakt waardoor ook het uitzicht op het tegemoetkomende verkeer toenam en de veiligheid aanzienlijk verbeterde. Bij elk viaduct moest de bestuurder terugschakelen omdat voor de onderdoorgangen afsluiters in de bovenleiding hingen. De plaatsen van de spoorwegviaducten waren bijna uit te rekenen als je wist hoe de Amsterdamse spoor en tramlijnen liepen. Ook in de buurt van de spoorlijnen naar Utrecht en Het Gooi zijn in de 30-er jaren van de vorige eeuw brede viaducten gebouwd waar de trams soms langdurig onder verdwenen. Zoals bij het Muiderpoort Station en in mindere mate bij de Mauritskade en de Linnaeusstraat.


Linnaeusstraat

Maar ook in de moderne tijd werden de Amsterdammers verblijd met nieuwe viaducten voor de rondweg en een voor de spoorweg naar Schiphol, waar de Slotermeerlijnen, de Osdorplijnen en lijn 2 onderdoor rijden. En natuurlijk het meest recent toen lijn 10 naar de eilanden ging rijden waarbij de spoorlijn naar het CS wordt gekruist. Terwijl lijn 9 in de Watergraafsmeer vlakbij het eindpunt de spoorweg kruist. In deze tijd van de Combino’s zijn de viaducten natuurlijk niet meer zo sensationeel door een andere vorm en grootte van de stroomafnemers en het ontbreken van de grote lijncijfers in de trambeugels.


Cornelis Lelylaan

Eventuele fouten voorbehouden (red.)

 
<< terug naar index Tramcolumns

volgende column >>

omhoog

laat een berichtje achter

 

Bezoekersteller

eXTReMe Tracker