|
Tramcolumn
123
VIADUCTEN
(220811)
door en met foto's (tenzij anders vermeld)van Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Bruggen en viaducten hebben in Amsterdam voor de trams een redelijk
belangrijke rol gespeeld en spelen die nog steeds. En er kwamen er
steeds meer bij. Bij alle viaducten werd de trambeugel door de
laaghangende bovenleiding automatisch en opvallend naar beneden gedrukt.
Natuurlijk halen we weer wat herinneringen op omdat ook enkele
‘viaductlijnen’ werden opgeheven of gewijzigd, zoals lijn 12 en in de
Wibautstraat.
Lijn 7 met gelede wagen 616 op het
President Steijnplantsoen op 2-9-1962. Op de achtergrond
het spoorviaduct van de Wibautstraat.
foto: Cor Fijma
Voor ons, de genietende tramhobbyist, hadden die viaducten toch iets
spannends omdat de beugels zo dicht op de tramdaken hingen. Het meest
opvallend waren de brede viaducten bij het CS waar de trams, vroeger van
onder andere lijn 22, lang onder bleven rijden en die door de
lengte/breedte ook zorgden voor het wegvallen van het meeste daglicht in
de tramwagens. Het lijkt voor de hand te liggen, dat op deze locaties de
binnenverlichting van de tramwagens werd ingeschakeld. Juist die
spoorwegviaducten zorgden ervoor dat de trambeugels opvallend naar
beneden kwamen door de laaghangende bovenleiding. Natuurlijk moet ik dan
weer denken aan mijn kleutertijd als ik altijd genoot als de trams van
lijn 12 onder het spoorwegviaduct van de Spaarndammerstraat/Nassauplein
verdwenen en natuurlijk na het viaduct weer tevoorschijn kwamen en de
beugels weer de normale hoogte bereikten. Waarna ook nog de twee bruggen
volgden van het Nassauplein.
Spaarndammerstraat - 15 jan. 1955
Foto: L. Albers
Een die het water van de Singelgracht
overbrugde en de ander die hetzelfde deed voor het water van de
Haarlemmertrekvaart. De brug van de Singelgracht was natuurlijk het
drukst vanwege de drukke scheepvaart. In ongeveer dezelfde jaren waarin
ik genoot van het Nassaupleinviaduct was er het spoorwegviaduct met de
onderdoorgang naar de Planciusstraat, die voor het normale verkeer erg
smal was en waar de trams van lijn 3 via een slinger van het
Haarlemmerplein voorzichtig de Planciusstraat bereikten of terug.
viaduct tussen Planciusstraat en
Haarlemmerplein
Foto Ab van Donselaar.
In
latere jaren werd de doorgang veel breder gemaakt waardoor ook het
uitzicht op het tegemoetkomende verkeer toenam en de veiligheid
aanzienlijk verbeterde. Bij elk viaduct moest de bestuurder
terugschakelen omdat voor de onderdoorgangen afsluiters in de
bovenleiding hingen. De plaatsen van de spoorwegviaducten waren bijna
uit te rekenen als je wist hoe de Amsterdamse spoor en tramlijnen
liepen. Ook in de buurt van de spoorlijnen naar Utrecht en Het Gooi zijn
in de 30-er jaren van de vorige eeuw brede viaducten gebouwd waar de
trams soms langdurig onder verdwenen. Zoals bij het Muiderpoort Station
en in mindere mate bij de Mauritskade en de Linnaeusstraat.
Linnaeusstraat
Maar ook in
de moderne tijd werden de Amsterdammers verblijd met nieuwe viaducten
voor de rondweg en een voor de spoorweg naar Schiphol, waar de
Slotermeerlijnen, de Osdorplijnen en lijn 2 onderdoor rijden. En
natuurlijk het meest recent toen lijn 10 naar de eilanden ging rijden
waarbij de spoorlijn naar het CS wordt gekruist. Terwijl lijn 9 in de
Watergraafsmeer vlakbij het eindpunt de spoorweg kruist. In deze tijd
van de Combino’s zijn de viaducten natuurlijk niet meer zo sensationeel
door een andere vorm en grootte van de stroomafnemers en het ontbreken
van de grote lijncijfers in de trambeugels.
Cornelis Lelylaan
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |
