Tramcolumn
8
Opgeheven
(300409)
door Tom Mulder -
tommulder@amsterdamsetrams.nl
Toen op 14
september 1961 lijn 5 werd opgeheven, was dit eigenlijk al gebeurd
toen alle Utrechtenaren stuk voor stuk het veld moesten ruimen.
Ze werden vervangen door 'lage' blauwen. Lijn 5 werd geofferd met
het argument, dat dat noodzakelijk was voor de bouw van de eerste
metrolijn. Buslijn 5 kwam in plaats van tramlijn 5. De busserie
250-294, nu gedeeltelijk door de Transvaalbuurt, haalde in een
klap alle romantiek van tramlijn 5 weg.
Lijn 5 leek een eigen rustig leven te leiden. Eerst
natuurlijk ook met de middeninstap bijwagens, die tenslotte werden
vervangen door 701-ers. Natuurlijk verscheen op de laatste dag van lijn
5 voor de laatste keer de 301 om ook de laatste rit van lijn 5 te
rijden. Dat kwam niet alleen door buslijn 5 maar ook door tramlijn 7,
die toen werd geëxploiteerd met kleine gelede wagens en drie-assers.
Lijn 7 ging toen op het Weesperplein onwennig rechtsaf op weg naar het
Amstel Station.
We waren de Utrechtenaren en de blauwe wagens gewend in de Wibautstraat,
maar om de ruimte te hebben met de gelede wagens was toch wel wat
bijzonders. Buslijn 5 had de sfeer van tramlijn 5 volkomen verloren. De
kranten stonden maandenlang bol over de opgeheven tramlijn 5. Het
resulteerde tenslotte in een spitsuurlijn 5 met losse blauwen! En
buslijn 5 werd toen buslijn 55. Na enkele succesvolle en drukke maanden
kwamen ook de bijwagens weer terug. Toen leek het of de cirkel weer rond
was. In die beginmaanden met losse blauwen zagen we een grote variatie
blauwe wagens op lijn 5. Toen was het min of meer gewoon om zowel
bijvoorbeeld de 409 en de 427 als de 460, van lijn 10, tegen te komen.
Als je zo nagaat wat de twee-assers zo bijzonder maakten, waren dat
natuurlijk de balkons en de open deuren. Als passagier kon je op deze
manier genieten van een staanplaats naast de bestuurder en zo kon je als
gewone passagier iedere handeling van de bestuurder volgen.

De 460 op lijn 5 op het Rembrandtplein
- Foto Tom Mulder
Het leek met de twee-assers wel of die staanplaatsen naast de bestuurder
altijd het eerst bezet waren. Sterker nog als er nieuwe passagiers
instapten, baanden deze zich een snelle weg door de wagen om op deze
manier de ‘beste’ plek in de wagen te bemachtigen. Naast de bestuurder.
Ik ben ervan overtuigd, dat veel van deze balkonpassagiers zo
langzamerhand best in staat waren een blauwe wagen te besturen. Al was
het alleen maar in gedachte. Het was ook logisch zo’n mooie plek te
bemachtigen. Hetzelfde gebeurde in de blauwe wagens op de andere lijnen.
Toen, in 1961, reden ze nog volop op de lijnen 3 en 10. Daar gebeurde
dat ook. En zelfs later op lijn 27 zag je altijd dezelfde
voorbalkonpassagiers.
VERVOLG DIASHOW: DE TWEE-ASSERS VAN
TOM MULDER
Jaren daarvoor bijvoorbeeld in de AEG-ers op lijn 13
gebeurde precies hetzelfde. Het voordeel was, dat hun voorbalkons breder
waren dan de ‘blauwe’ voorbalkons. In eerste instantie waren de
ruitenwissers nog niet eens elektrisch, later wel, dan had je het als
bestuurder extra druk als het slecht weer was. Tegenwoordig met alle
comfort van de nieuwe combino’s kun je je niet meer voorstellen, dat je
vroeger als bestuurder veel meer handelingen moest doen. Helemaal toen
de handremmen nog gewoon moest worden bediend door een grote draairem.
Je moest toen als passagier de bestuurder flink de ruimte geven deze
handrem te bedienen.
Eventuele fouten voorbehouden
(red.)
 laat een berichtje achter |