In memoriam GVB tramlijn 25
Geheugen van de Amsterdamse tram

fotofragment: Roeland Koning

fotofragment: Peter Smit

In memoriam lijn 25
Tekst: Cor Fijma
Foto's: Roeland Koning, Peter Smit Cor Fijma en Jeroen Epema
Video's: Huey-dean van Eerde - Jos Wiersema

Hoe lang ben ik nu al gebruiker van lijn 25? Ik was nog maar acht jaar oud toen lijn 25 een rol ging spelen in mijn bestaan. Volgens de kalender was het 1948. Met de tram naar het De Mirandabad als het mooi weer was, al dan niet na een bezoekje aan De Bijenkorf met die fraaie roltrappen. Mijn moeder wist de weg dus daarover geen zorgen. Van mij werd alleen verlangd plaats te nemen in de tram, natuurlijk in zo’n bijzondere bijwagen met middenbalkon. Maar ik mocht niet bij het hekje staan; dat vond mijn moeder maar gevaarlijk.

Links rijden op de Noorder Amstellaan; 462 met een middeninstapbijwagen serie 931-950 op de huidige Churchilllaan, circa 1939.
Collectie Karel Hoorn

Lijn 25 was uitverkoren te worden bevolkt met drieassers. Die kwamen in 1949 op de lijn te rijden. Daarmee ging een specifiek aspect van lijn 25 verloren: geen middenbalkonwagens meer. Er bestaat nog een zo’n wagen bij de museumtramlijn. Maar er moet veel gedaan worden om die wagen weer wat op te poetsen.

In de jaren 60 kwam de oude sfeer van lijn 25 nog een beetje terug. In de spitsuren werd er ook met vooroorlogse blauwe wagens gereden! Natuurlijk niet met middeninstap-bijwagens; die waren al lang aan de sloper verkocht.

Een hoogtepunt van lijn 25 was natuurlijk het links rijden op de Churchilllaan. In 1952 was dat afgelopen. Toen verschenen er halteheuvels op de laan die men in 1930 bespaarde toen lijn 25 ging rijden.

Op de drieassers volgden de gelede wagens die op lijn 25 werden ingezet. Ook die zijn al verdwenen. Nu rijden er combino’s. Het mocht wat. Na 14 december resteert de benenwagen als je naar de Rivierenbuurt had willen trammen. Of komt er een busdienst om het gat op te vangen? Waarom geen lijn 25 die rijdt zonder omwegen? Dus via Rijnstraat – Van Woustraat – Westeinde – Weteringschans – Vijzelgracht als de route via de Ceintuurbaan de steen des aanstoots is? Het laatste schijnt de oorzaak te zijn van het feit dat lijn 25 maar 6000 instappers per dag trekt en “dus” moest worden opgeheven. Voor de Churchilllaan en de Scheldestraat is er immers van lijn 12.

Lijn 25 verdwijnt uit beeld; Combino 2074 in de bocht Uiterwaardenstraat / Hunzestraat, 24.11.2013.
Foto Jeroen Epema

Nog één keer: blauw-wit-blauw met de gouden letters, 14.12.2013
Cor Fijma

Lijn 25 op het Damrak, ingericht als kerstboulevard, 14.12.2013
Cor Fijma

Stopt lijn 25 nog aan de halte Waalstraat? Jazeker, maar de bordjes zijn reeds verhangen op de laatste exploitatiedag, 14.12.2013
Cor Fijma

Hoe dan ook, met lijn 25 verdwijnt een stuk Amsterdamse tramhistorie dat er zijn mocht.

Nu is het afwachten hoe het de lijnen 16 en 24 zal vergaan, met dank aan de metro.

Cor Fijma
27.11.2013

Rijd nog een keertje met lijn 25 mee. Video van Huey-dean van Eerde gemaakt in de laatste week van lijn 25.

video: Huey-dean van Eerde

Op 14 december 2013 namen de Amsterdammers en met name de bewoners van de Rivierenbuurt afscheid van tramlijn 25. Na 83 jaar trouwe dienst bleek anno 2013 dat de tramlijn niet meer rendabel was en besloot het GVB tot opheffing van deze geliefde tramlijn.

video: Jos Wiersema

Fotoreportage van Roeland Koning

met dank aan: Foto Amsterdam, Roeland Koning